Την ανάκαμψη του τουριστικού ρεύματος από χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, αναμένει ο εμπορικός κόσμος, που είδε τις ευοίωνες προοπτικές από τις αρχές της χρονιάς να σημειώνουν σημαντική κάμψη προ μηνός.
Η δυναμική που εμφανίστηκε κατά την πασχαλινή περίοδο με τους ταυτόχρονους εορτασμούς του Πάσχα για ορθόδοξους και καθολικούς γέμισε αισιοδοξία την αγορά, η οποία στη συνέχεια βίωσε μια υποχώρηση της κατανάλωσης σε συνδυασμό με εξωγενείς παράγοντες, από την επιβολή των δασμών και το πρώτο αποτύπωμά τους μέχρι την πρόσφατη κρίση στη Μέση Ανατολή και τον πόλεμο των 12 ημερών.
Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα πλέον στο τελευταίο 20ήμερο, κατά το οποίο σύμφωνα με πληροφορίες της αγοράς, «τσίμπησαν» οι καταναλώσεις, ενώ με την επιτροφή από σήμερα 1 Ιουλίου, των Ισραηλινών επισκεπτών, αναμένεται τόνωση της κατανάλωσης, με βασικό όχημα τις πολυτελείας αγορές αλλά και τα αφορολόγητα.
Η κατάναλωση του Πάσχα
Η εικόνα ήταν ιδιαίτερα θετική σε όλες σχεδόν τις περιοχές της χώρας, με τους ταξιδιώτες να δείχνουν σαφή προτίμηση σε προορισμούς με αυθεντικές εμπειρίες. Απόλυτη πρωταγωνίστρια είναι η Κρήτη, η οποία σημείωσε θεαματική άνοδο 82,4% σε σύγκριση με την πασχαλινή περίοδο του 2024.
Ισχυρή δυναμική παρουσίασαν τα Δωδεκάνησα (+37,6%), η Πελοπόννησος (+23,6%), η Αττική (+22,9%) και η Ηπειρωτική Ελλάδα (+19,3%), ενώ και τα Ιόνια Νησιά κινήθηκαν επίσης ανοδικά κατά 4,6% ως προς τα επίπεδα των απευθείας ξενοδοχειακών κρατήσεων για το Πάσχα.
Η αγορά του Ισραήλ σημείωσε την πιο εντυπωσιακή άνοδο, που είναι υπερδιπλάσια σε σύγκριση με πέρυσι για τα ελληνικά ξενοδοχεία και διαμορφώνεται σε +178,5%. Παράγοντες που ευνοούν την τάση αυτή είναι η αυξημένη αεροπορική συνδεσιμότητα μεταξύ των δύο χωρών και η αντίληψη για τη χώρα μας ως ενός ασφαλούς προορισμού διακοπών.
Φέτος, τα ελληνικά ξενοδοχεία αποκόμισαν τονωμένη ζήτηση και από αγορές όπως η Ρουμανία (+36,2%) η οποία εξελίσσεται σε ανερχόμενη αγορά οδικού τουρισμού για τη Βόρεια Ελλάδα, η Ιταλία με αύξηση 26,1%, η Ισπανία με +22,8% και η Ολλανδία με +22,1%.
Αυξημένο κύμα κρατήσεων προέρχεται επίσης από Αυστρία και Ην. Βασίλειο (+16,1% και 16,7% αντίστοιχα), ενώ η σημαντική αγορά των ΗΠΑ κινείται ανοδικά κατά 10,1% συγκριτικά με το Πάσχα του 2024, με βοηθητικό παράγοντα τις ενισχυμένες απευθείας πτήσεις με την Αθήνα.
Οι καλοπληρωτές
Όπως έδειξαν τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ, αυξημένη παρουσιάζεται η μέση δαπάνη των τουριστών στους πρώτες μήνες του 2025 συγκριτικά με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Ειδικότερα, το πρώτο τετράμηνο του 2025, η Ελλάδα υποδέχθηκε 4,12 εκατομμύρια επισκέπτες που ξόδεψαν συνολικά 2,16 δισεκατομμύρια ευρώ, με τη μέση δαπάνη ανά τουρίστα να διαμορφώνεται στα 523,26 ευρώ.
Η μέση δαπάνη ανά επισκέπτη καταγράφει σημαντική αύξηση σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, όταν οι τουρίστες ξόδευαν κατά μέσο όρο 494,38 ευρώ. Η θετική πορεία των εισπράξεων αντικατοπτρίζει την ανάκαμψη του τουριστικού κλάδου και την αυξημένη αγοραστική δύναμη των επισκεπτών. Συγκεκριμένα, οι συνολικές εισπράξεις από τον τουρισμό αυξήθηκαν κατά 5,9% σε σχέση με το πρώτο τετράμηνο του 2024, ενώ παράλληλα καταγράφηκε αύξηση 1,4% στον αριθμό των αφίξεων.
Ο παράγοντας Ισραήλ
Οι ακυρώσεις από το Ισραήλ λόγω της έντασης στην περιοχή ακολούθησε δύο ταχύτητες. Κάποιες αφορούσαν το διάστημα έως το τέλος του Ιουνίου, ενώ άλλες παρατείνονται μέχρι τις 12 Ιουλίου.
Δεδομένου ότι βρισκόμαστε στην καρδιά της τουριστικής περιόδου, κάθε μέρα που περνάει δημιουργεί ζημιά.
Το 2024, οι επισκέψεις μόνο από το Ισραήλ έφτασαν τις 621.000, με μερίδιο 1,7% επί του συνόλου, οι διανυκτερεύσεις ανήλθαν στα 3,93 εκατομμύρια και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 419 εκατ. ευρώ.
Για το 2025, οι εκτιμήσεις μιλούσαν για σημαντική αύξηση, με δεδομένη και τη μεγάλη άνοδο των προγραμματισμένων πτήσεων. Η μέση δαπάνη ανά επισκέπτη από το Ισραήλ κινείται στα επίπεδα των 650 ευρώ και ξεπερνά τον μέσο όρο της χώρας, ενώ κυριότεροι προορισμοί είναι η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Κρήτη, η Κως και η Ρόδος.
Τα έσοδα των περίπου 500 εκατ. ευρώ μπορεί να μην είναι πολύ μεγάλο νούμερο για έναν κλάδο της οικονομίας που πλέον προσφέρει εισπράξεις άνω των 20 δισ. ευρώ, όμως δεν είναι και αμελητέο.
Τι ζητά η αγορά
Αυτό που ουσιαστικά θέλει και ο τουρισμός. Χαρακτηριστικό είναι πως σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνει η έκδοση «Luxury Insights – Τhe Era of Ultra Luxe Shoppers» για τις τάσεις στις αγορές tax free ειδών πολυτελείας που εξέδωσε η εταιρεία-πάροχος επιστροφής φόρου Global Blue, η Αθήνα στέφεται «ταχύτατα ανταπυσσόμενος ευρωπαϊκός προορισμός», δίπλα στο Κουρσεβέλ, το Σεντ Μόριτζ και την Ίμπιζα, για την ποιότητα και την πληθώρα υπηρεσιών και αξιοθέατων, αλλά και για τις δυνατότητες που παρέχει στους εκτός ΕΕ επισκέπτες για αφορολόγητες αγορές.
Ενδεικτικό είναι πως το οκτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2024 στην Αττική οι συναλλαγές για tax free αγορές αυξήθηκαν σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023 κατά 40%, με τη συνολική αξία τους να ενισχύεται κατά 38%.
Ακόμη και τον Αύγουστο, μήνα τον οποίο δεν επιλέγουν συνήθως οι τουρίστες για να επισκεφθούν την Αθήνα, οι συναλλαγές για αγορές tax free αυξήθηκαν κατά 19% σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2023, η συνολική αξία κατά 30%, ενώ και η μέση κατά κεφαλήν δαπάνη ήταν τον φετινό Αύγουστο μεγαλύτερη κατά 10%.
Σημαντική η συμβολή βασικών παικτών στο παιχνίδι των tax free, όπως το Hondos Tax Free Shop στην οδό Μητροπόλεως και στην Ομόνοια, αλλά και τα Πολυκαταστήματα Attica που κατά το 2024 ενισχύθηκαν σημαντικά κατά +24% οι πωλήσεις προς ταξιδιώτες τρίτων χωρώνστο σύνολο των πολυκαταστημάτων, ενώ οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ανάλογη πορεία και για τους πρώτους μήνες του 2025 με ανοδική τάση.
Ενώ ανάλογα κινήθηκαν και τα Hellenic Duty Free Shops (Καταστήματα Αφορολογήτων Ειδών Α.Ε.) που βρέθηκαν σε… τροχιά απογείωσης με τζίρο άνω των 400 εκατ. ευρώ το 2023 και πρωταγωνιστικό πεδίο αυτό των αεροδρομίων της χώρας.
