Ψηφιακά στοιχεία διακίνησης αποθεμάτων [1ο Μέρος]

Τη Δευτέρα 2.6.2025, μετά από δύο αναβολές, ξεκίνησε η πρώτη περίοδος εφαρμογής της υποχρέωσης για την ψηφιακή έκδοση και διαβίβαση στην πλατφόρμα myDATA των παραστατικών διακίνησης αποθεμάτων για μια κατηγορία υπόχρεων επιχειρήσεων.

Οι υπόλοιπες επιχειρήσεις, που δεν εντάσσονται στην πρώτη περίοδο εφαρμογής, θα ενταχθούν στην υποχρέωση από την 1.12.2025. Στόχος του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης και της Α.Α.Δ.Ε. είναι αρχικά ο περιορισμός και εν συνεχεία η εξάλειψη των φαινομένων παραβατικής συμπεριφοράς που παρατηρούνται στη διακίνηση αποθεμάτων.

1. Παρακολούθηση αποθεμάτων

1.1. Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα – Ισχύουσες διατάξεις

Σύμφωνα με το Παράρτημα Α’ «Ορισμοί» του Ν.4308/2014 (Ε.Λ.Π.) αποθέματα (inventories) είναι περιουσιακά στοιχεία :

α) κατεχόμενα για πώληση στη συνήθη δραστηριότητα της οντότητας, ή

β) στην παραγωγική διαδικασία με σκοπό την πώληση ως ανωτέρω, ή

γ) σε μορφή υλικών ή εφοδίων που πρόκειται να αναλωθούν για την παραγωγική διαδικασία ή για την προσφορά υπηρεσιών.

1.1.1. Άρθρο 5 Ν.4308/2024 «Διασφάλιση αξιοπιστίας λογιστικού συστήματος»

Στο άρθρο 5 του Ν.4308/2014 (Ε.Λ.Π.) το οποίο αφορά τη διασφάλιση της αξιοπιστίας του λογιστικού συστήματος, σε ότι αφορά την παρακολούθηση των αποθεμάτων, προβλέπονται τα ακόλουθα :

α) Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 8, ειδικά, η οντότητα παρακολουθεί με κατάλληλες δικλίδες τα παραλαμβανόμενα και αποστελλόμενα αποθέματα είτε έχουν τιμολογηθεί είτε όχι. Ομοίως παρακολουθεί τα αποθέματά της σε χώρους τρίτων ή τα αποθέματα τρίτων σε δικούς της χώρους. Κατ’ ελάχιστο, για τις διακινήσεις αυτές παρακολουθούνται :

αα) Η πλήρης επωνυμία ή το ονοματεπώνυμο, η διεύθυνση και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) του εμπλεκόμενου μέρους,

ββ) Η ποσότητα και το είδος των διακινούμενων αγαθών, και

γγ) Η ημερομηνία που έγινε η διακίνηση.

β) Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 9, η υποχρέωση της παραγράφου 8 εκπληρούται και όταν η οντότητα τηρεί με τάξη, πληρότητα και ορθότητα τα παραστατικά στοιχεία διακίνησης ή τα τιμολόγια πώλησης ή τις αποδείξεις λιανικής πώλησης, κατά περίπτωση, που εκδίδει ή λαμβάνει για τις σχετικές διακινήσεις των αγαθών, ώστε η οντότητα να είναι σε θέση να τεκμηριώνει οποτεδήποτε τις διακινήσεις αυτών.

Επισήμανση : Όταν δεν έχει ληφθεί παραστατικό διακίνησης ή πώλησης, η οντότητα καταχωρεί σε κατάλληλο αρχείο τις απαιτούμενες πληροφορίες της παραγράφου 8(α) έως και 8(γ), αμελλητί με την παραλαβή των αποθεμάτων

γ) Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 9Α, η οποία τέθηκε με το άρθρο 37 του Ν.5036/2023, για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων διακίνησης αγαθών των παραγράφων 8 και 9, τα σχετικά παραστατικά εκδίδονται ψηφιακά, φέρουν συγκεκριμένες προδιαγραφές και σημάνσεις και διαβιβάζονται απευθείας στην Α.Α.Δ.Ε.

δ) Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 9Β, η οποία τέθηκε με το άρθρο 37 του Ν.5036/2023, με κοινή απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. εξειδικεύεται η έκταση εφαρμογής και καθορίζονται ο χρόνος διαβίβασης, οι εξαιρέσεις και η έναρξη ισχύος των υποχρεώσεων της παραγράφου 9Α.

Επισήμανση : Βάσει αυτής της εξουσιοδοτικής διάταξης εκδόθηκε η απόφαση Α.1122/2024.

ε) Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 9Γ, η οποία τέθηκε με το άρθρο 37 του Ν.5036/2023, με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. καθορίζονται οι ειδικότερες υποχρεώσεις των υπόχρεων οντοτήτων της παραγράφου 9Α, οι προδιαγραφές, το περιεχόμενο και ο μορφότυπος των ψηφιακών παραστατικών διακίνησης, ο τρόπος και τα κανάλια διαβίβασης αυτών στην Α.Α.Δ.Ε., καθώς και οι διαδικασίες και λεπτομέρειες για την εφαρμογή των υποχρεώσεων της παραγράφου 9Α.

Επισήμανση : Βάσει αυτής της εξουσιοδοτικής διάταξης εκδόθηκε η απόφαση Α.1123/2024.

1.1.2. Άρθρο 13 Ν.4308/2024 «Χρόνος έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης»

Το στοιχείο λιανικής πώλησης (απόδειξη ή τιμολόγιο) εκδίδεται :

α) Σε περίπτωση πώλησης αγαθών, κατά το χρόνο παράδοσης ή την έναρξη της αποστολής. Όταν η παράδοση των πωλούμενων αγαθών γίνεται από τρίτο, το στοιχείο λιανικής πώλησης εκδίδεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την παράδοση και πάντως εντός του φορολογικού έτους που έγινε η παράδοση.

β) Σε περίπτωση παροχής υπηρεσιών, με την ολοκλήρωση της παροχής της υπηρεσίας.

γ) Σε περίπτωση απόκτησης δικαιώματος λήψης υπηρεσίας, με την απόκτηση του δικαιώματος αυτού.

δ) Σε περίπτωση συνεχιζόμενης παροχής αγαθών, υπηρεσίας ή κατασκευής έργου, το παραστατικό της πώλησης εκδίδεται όταν μέρος της αμοιβής καθίσταται απαιτητό για το μέρος της υπηρεσίας ή του έργου που έχει ολοκληρωθεί και σε κάθε περίπτωση με την ολοκλήρωση της υπηρεσίας ή του έργου.

Γιώργος Α. Κορομηλάς

Φορολογικός σύμβουλος – Συγγραφέας φορολογικών βιβλίων

Διευθυντής Φορολογικού τμήματος Tax Advisors I.K.E.

Πρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών