Πολλά μπαρ μαντείας έχουν ανοίξει στο Πεκίνο, τη Σαγκάη και άλλες κινεζικές πόλεις τα τελευταία χρόνια. Κρυμμένο στον 12ο όροφο ενός εμπορικού κτιρίου, το μπαρ One As All σερβίρει μεγάλη ποικιλία ποτών που ξεκινούν από ένα ευοίωνο ποσό 88 γιουάν ($12,3) (το οκτώ θεωρείται τυχερός αριθμός στην Κίνα). Στο μαγαζί, οι πελάτες μπορούν να συμβουλευτούν τον μάντη του μπαρ που ειδικεύεται στο qiuqian, γνωστό επίσης ως κινέζικα ραβδιά μαντείας, ένα αρχαίο στυλ μαντείας που συναντάται συχνά σε ταοϊστικούς ναούς. Από ένα διπλανό χώρο, η μυρωδιά του θυμιάματος που καίγεται μπροστά σε ένα πραγματικό ταοϊστικό ιερό εισχωρεί στο μπαρ.
Ο Ντέρεξ Ντενγκ, ένας 20χρονος φοιτητής-σοφός, ερμηνεύει τα ραβδιά μανείας για τους πελάτες. Στολισμένος με κοσμήματα νεφρίτη και τα νύχια του διακοσμημένα με λαμπερές ασπρόμαυρες γάτες, ο Ντενγκ είναι σίγουρα ένας GenZ μάντης. Ένιωσε για πρώτη φορά ένα μυστικιστικό κάλεσμα όταν ήταν τριών ή τεσσάρων ετών και άρχισε να βλέπει πνεύματα, λέει. «Όλοι με εμπιστεύονταν, επειδή ήμουν τόσο σωστός στο να λέω την αλήθεια με άμεσο τρόπο».
Για να μαντέψουν το μέλλον με το qiuqian, οι πελάτες θέτουν μια ερώτηση πριν τραβήξουν ένα ξύλινο ραβδί από έναν περίτεχνα σκαλισμένο κύλινδρο. Κάθε ραβδί είναι χαραγμένο με αριθμούς και κείμενα, τα οποία ερμηνεύει ο Ντενγκ.
Οι μαντικές του ικανότητες είναι τόσο GenZ όσο και η αίσθηση του περί μόδας. Ερμηνεύοντας ένα ραβδί που σχεδιάστηκε ως απάντηση σε μια ερώτηση σχετικά με το πώς να βελτιωθεί η επικοινωνία με έναν συγγενή στο εξωτερικό, προτείνει τη χρήση περισσότερων emoji σε μηνύματα κειμένου.
Οι οικονομικές ανησυχίες τροφοδοτούν το ενδιαφέρον για την μαντεία
Οι ανησυχίες για τις σχέσεις και τις θέσεις εργασίας δεν είναι μοναδικές στην Κίνα. Αλλά καθώς η χώρα παλεύει με την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, πολλοί νέοι αισθάνονται ιδιαίτερα ανήσυχοι για το μέλλον. Έτσι, κάποιοι στρέφονται στο xuanxue, ή μυστικισμό. Το Cece, μια εφαρμογή αστρολογίας που υποστηρίζεται από την Tencent, έχει ληφθεί περισσότερες από 100 εκατομμύρια φορές. Η τάση αυτή έχει ονομαστεί «πνευματιστική οικονομία».
«Το πιο προφανές σημάδι οικονομικής ύφεσης είναι ότι, πριν από λίγα χρόνια, ένιωθε κανείς ότι σχεδόν κανείς δεν πίστευε στη μεταφυσική ή την μαντεία. Αλλά τα τελευταία δύο χρόνια, τέτοιες πεποιθήσεις έχουν σαφώς γίνει πιο συνηθισμένες», έγραψε ένας χρήστης του Weibo.
«Το ποτό και ο λεγόμενος μυστικισμός έχουν κάτι κοινό, ειδικά στο τρέχον περιβάλλον, όταν όλοι βρίσκονται υπό μεγάλη πίεση», είπε στον Guardian ο Μα Ζου, 33 ετών, συνιδιοκτήτης του One As All, το οποίο άνοιξε τον Απρίλιο του περασμένου έτους. «Και τα δύο δίνουν στους ανθρώπους μια διέξοδο για τα συναισθήματά τους ή έναν τρόπο να ξεσπάσουν». Ως πιστός Ταοϊστής ο ίδιος, ο Μα ήθελε επίσης να συσσωρεύσει καλό κάρμα για τη μετά θάνατον ζωή ανοίγοντας ένα μπαρ που θα μπορούσε να ανεβάσει το ηθικό των ανθρώπων.
Μια οικονομική ύφεση μπορεί να φαίνεται σαν μια περίεργη στιγμή για να ανοίξει κανείς ένα μπαρ. Αλλά ο Μα διαφωνεί. «Τώρα που η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, οι άνθρωποι δεν μπορούν να αγοράσουν ακριβά πράγματα, όπως ταξίδια στο εξωτερικό. Αλλά μπορούν να έρθουν και να πιούν ένα ποτήρι κρασί και να συνομιλήσουν όλη νύχτα». Επιπλέον, λέει, ως Ταοϊστής δεν επικεντρώνεται στο να βγάζει πολλά χρήματα.
Το qiuqian είναι ένα από τα πολλά είδη κινεζικής μαντείας που απολαμβάνει μια αναβίωση μεταξύ των νέων στις πόλεις. Ενώ υπάρχει κάποιο ενδιαφέρον για τη δυτικού τύπου μαντεία, όπως τα ταρώ, δεν έχει την πολιτιστική απήχηση των κινεζικών παραδόσεων.
«Το Ταρώ προέρχεται από το εξωτερικό, οπότε το αντιμετωπίζω με κάποια καχυποψία», λέει στον Guardian η 37χρονη Νινγκ Νινγκ. Προτιμά την ταοϊστική ή βουδιστική μαντεία.
Μυστικισμός – μια ευαίσθητη θέση στην κινεζική κοινωνία
Η Γιαλινγκ Τζιανγκ, αναλύτρια καταναλωτικών τάσεων, λέει ότι το ενδιαφέρον για την κινεζική μαντεία συνδέεται με ένα αυξανόμενο αίσθημα πολιτιστικής αυτοπεποίθησης. Τους τελευταίους μήνες, αρκετές κινεζικές μάρκες ή προϊόντα έχουν γίνει παγκόσμια hits, από το Labubu μέχρι το DeepSeek. Το Ne Zha 2, μια ταινία κινουμένων σχεδίων βασισμένη στην αρχαία μυθολογία, έσπασε παγκόσμια ρεκόρ για τα κέρδη της στο κινεζικό box office. «Το νεανικό κοινό αρχίζει να συνδέεται με την παραδοσιακή κινεζική κουλτούρα», λέει η Τζιανγκ.
Ωστόσο, ο μυστικισμός κατέχει μια ευαίσθητη θέση στην κινεζική κοινωνία. Το Κομμουνιστικό Κόμμα είναι επίσημα αθεϊστικό και έχει επανειλημμένα καταπιέσει αυτό που περιγράφει ως δεισιδαιμονικές πεποιθήσεις. Πέρυσι, τα κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι σχεδόν 300 άτομα είχαν «τιμωρηθεί ποινικά» από το 2018 για δραστηριότητες που σχετίζονται με τον πνευματισμό, με ποινές φυλάκισης έως και 17 ετών. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι διατηρούν ατομικές πεποιθήσεις στον Ταοϊσμό, τον Βουδισμό και άλλα είδη πνευματικότητας, και η προσευχή σε θεότητες ή προγόνους για καλή τύχη και καθοδήγηση είναι συνηθισμένη.
Ο Ma, συνιδιοκτήτης του One As All, λέει ότι φροντίζει να παραμένει στη σωστή πλευρά της «σαφούς κόκκινης γραμμής» των κυβερνητικών ελέγχων. Το μπαρ δεν χρεώνει για το qiuqian, και υπενθυμίζει επίσης στους πελάτες να μην είναι δεισιδαίμονες. «Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του να έχεις μια πίστη και του να είσαι δεισιδαίμων», λέει.
