Η ανοδική αντίδραση των αγορών σε σχήμα «V», που υπερκάλυψε τις απώλειες που ακολούθησαν το δασμολογικό σοκ της «Ημέρας της Απελευθέρωσης» της 2ας Απριλίου του Τραμπ, οδήγησε τον παγκόσμιο δείκτη μετοχών της MSCI σε νέα ιστορικά υψηλά, με το Χρηματιστήριο της Αθήνας να βρίσκεται μάλιστα φέτος στην κορυφή των αποδόσεων παγκοσμίως.
Παρά τις γεωπολιτικές εντάσεις και τους κλυδωνισμούς του πρώτου εξαμήνου – από ταραχές στη Μέση Ανατολή και την Ασία μέχρι πιέσεις στη Fed και τις τεταμένες εμπορικές σχέσεις – οι επενδυτές γυρίζουν την πλάτη στις δασμολογικές παλινωδίες Τραμπ, με το θετικό επενδυτικό κλίμα να αποτυπώνεται στην εκτόξευση της Nvidia, που έγινε η πρώτη εταιρεία του πλανήτη με κεφαλαιοποίηση άνω των 4 τρισ. δολ., δηλαδή 27 φορές μεγαλύτερη από τη συνολική κεφαλαιοποίηση του Χρηματιστηρίου της Αθήνας, παρότι οι ελληνικές μετοχές, που κερδίζουν φέτος πάνω από 29 δισ. ευρώ, σημειώνουν συνεχή υψηλά 15 και πλέον ετών.
Προσαρμογή
Οι αναλυτές ορισμένων επενδυτικών τραπεζών υποστηρίζουν πάντως πως οι επενδυτές που ποντάρουν σε ένα «Goldilocks» σενάριο υψηλής ανάπτυξης και ελεγχόμενου πληθωρισμού, αυξάνοντας τις επενδύσεις ρίσκου, θα μπορούσαν να βρεθούν, εν μέσω αυξημένων αποτιμήσεων, αντιμέτωποι και με μια διόρθωση των τιμών.
Τρεις μήνες ωστόσο αφότου οι σαρωτικοί παγκόσμιοι δασμοί Τραμπ οδήγησαν τις αγορές σε κατακόρυφη πτώση και στη συνέχεια σε έντονη ανάκαμψη, οι επενδυτές παλεύουν με τις επιπτώσεις από το συνεχώς μεταβαλλόμενο σκηνικό, προσαρμόζοντας τις στρατηγικές τους για να αντέξουν σε ξαφνικές αλλαγές πολιτικής, με τους traders να δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τα αντικρουόμενα μηνύματα. «Ιστορικά, ολοκληρωμένες εμπορικές συμφωνίες χρειάζονται, κατά μέσο όρο, τρία χρόνια για να ολοκληρωθούν, όχι τρεις μήνες» έγραψαν σε σημείωμά τους οι οικονομολόγοι της Morgan Stanley, αναφέροντας πως οι βραχυπρόθεσμες ανακοινώσεις δεν θα είναι ολοκληρωμένες και μόνιμες και πιθανότατα θα αποτελούν μέρος μιας μακροπρόθεσμης γενικής συμφωνίας.
Οι δασμοί
Μετά την «Ημέρα των Γραμμάτων», στον απόηχο της «Ημέρας Απελευθέρωσης», μέχρι στιγμής 22 χώρες έλαβαν αναθεωρημένο δασμολογικό συντελεστή που θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Αυγούστου.
Οι εμπορικές διαπραγματεύσεις μπορούν να συνεχιστούν, αλλά το πού θα καταλήξουν είναι άγνωστο. Η αμερικανική ερευνητική ομάδα Yale Budget Lab εκτίμησε πως ο πραγματικός δασμολογικός συντελεστής των ΗΠΑ μετά τις τελευταίες ανακοινώσεις Τραμπ διαμορφώθηκε στο 17,6%, ξεπερνώντας τον προηγούμενο υψηλότερο συντελεστή του 15,8% από το μακρινό 1934.
«Συνολικά, αναμένουμε ότι οι δασμοί που ανακοινώνονται θα αποτελούν συμφωνίες “βιτρίνας” – συμφωνίες που έχουν συνταχθεί και για πολιτική χρήση και όχι για ουσιαστική οικονομική μεταβολή» εκτίμησε και η ING, παίρνοντας ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τη συμφωνία ΗΠΑ – Ηνωμένου Βασιλείου, όπου οι συνομιλίες στέφθηκαν μεν με επιτυχία, όχι όμως και όσον αφορά το τελικό αποτέλεσμα.
Στο τέλος του έτους, πάντως, η ING αναμένει πως ο δασμολογικός συντελεστής θα κυμανθεί στο 10%-15% για τις χώρες της ΕΕ, στο 50% για την Κίνα και στο 10%-15% στον υπόλοιπο κόσμο.
Η μακροπρόθεσμη ζημιά από αυτό το έπος των δασμών, πέρα από τις οικονομικές επιπτώσεις, θα είναι και η απώλεια εμπιστοσύνης στις διεθνείς διαπραγματεύσεις και τις διεθνείς συνεργασίες. Στο παραπάνω οικονομικό περιβάλλον, οι διεθνείς επενδυτές συνεχίζουν να τοποθετούνται σε ελληνικά περιουσιακά στοιχεία, καθώς από το α’ τρίμηνο του 2023, δηλαδή λίγο πριν από την πρώτη αναβάθμιση σε επενδυτική βαθμίδα του ελληνικού αξιόχρεου, αγόρασαν ελληνικές μετοχές αξίας 11,5 δισ. ευρώ και ελληνικά κρατικά ομόλογα 6,5 δισ. ευρώ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το ασφάλιστρο κινδύνου της χώρας έχει καταρρεύσει, αφού η Ελλάδα δανείζεται με επιτόκια ελαφρώς μεγαλύτερα της Γαλλίας, της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης, ενώ και το Χρηματιστήριο της Αθήνας, με βάση τους τοπικούς δείκτες της MSCI που παρακολουθούν το 70% διεθνών funds, εμφανίζει την καλύτερη απόδοση παγκοσμίως, τόσο σε τοπικό νόμισμα (+43,5%) όσο και με βάση το δολάριο (+63%). Αλλά και με βάση τους δείκτες αναφοράς, ο Γενικός Δείκτης του ελληνικού χρηματιστηρίου (+34%) εμφανίζει τη δεύτερη καλύτερη απόδοση παγκοσμίως, με τις αποδόσεις των τραπεζικών μετοχών να έχουν απογειωθεί (+63%).
«Αγορά αξίας»
Οι αναλυτές της Global X, μιας διεθνούς εταιρείας επενδύσεων η οποία διαχειρίζεται το ελληνικό διαπραγματεύσιμο αμοιβαίο κεφάλαιο (ETF) Global X MSCI Greece ETF (GREK), στη στρατηγική τους για τις προοπτικές του δεύτερου εξαμήνου συνεχίζουν να αποκαλούν το ελληνικό χρηματιστήριο από πλευράς αποτίμησης ως μια «αγορά αξίας» με προοπτικές ανεπτυγμένης αγοράς.
Το ελληνικό χρηματιστήριο, αναφέρουν, εμφανίζει την ταχύτερη ανάπτυξη στη Δυτική Ευρώπη, αξιολογήσεις ομολόγων επενδυτικής βαθμίδας και μια φιλική προς την αγορά κυβέρνηση, την ώρα που από πλευράς αποτίμησης εξακολουθεί να διαπραγματεύεται κάτω από τη λογιστική του αξία, ενώ αναμένεται και η αναβάθμισή του στο club των ανεπτυγμένων αγορών, που θα μπορούσε να οδηγήσει μεσοπρόθεσμα σε σημαντικές ροές κεφαλαίων.
Η εξαγορά
Τα κεφάλαια εξάλλου που παρακολουθούν τις ανεπτυγμένες αγορές κυμαίνονται σε 15-16 τρισ. δολ. έναντι των 3 δισ. δολ. που παρακολουθούν τις αναδυόμενες.
Στο πλαίσιο αυτό, οι επενδυτές παρακολουθούν και την πορεία της πρότασης εξαγοράς του ελληνικού χρηματιστηρίου από το Euronext, όπως και τις επιχειρηματικές διεργασίες σε διάφορους κλάδους της οικονομίας, όπως στις τράπεζες μετά τη συμφωνία Unicredit – Alpha Bank, την επικείμενη είσοδο της Metlen στο LSE, τη συμφωνία Intralot – Bally’s κ.ά., ενώ παρατηρείται ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων και της ζήτησης ξένων επενδυτών για ελληνικά περιουσιακά στοιχεία.
Για τους διεθνείς επενδυτές εξάλλου, η ελληνική οικονομία έχει μπροστά της άλλα τρία χρόνια υπεραπόδοσης σε σχέση με την ευρωζώνη, ένα παράθυρο ευκαιρίας που θα μπορούσε όμως να κλείσει στη συνέχεια, με την ανάπτυξη να επανέρχεται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, με επιπτώσεις στα ελλείμματα και το χρέος, αν το διάστημα αυτό δεν συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις και δεν αξιοποιηθούν σωστά τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων, που θα μπορούσαν να κλείσουν το επενδυτικό κενό που δημιουργήθηκε κατά τη 10ετή κρίση/χρεοκοπία.
Η θετική διαφορά
Στα θετικά πάντως, όπως σημείωνε και η S&P Global Ratings, είναι πως η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις χώρες που βγήκαν από την πανδημία «πλουσιότερες και ισχυρότερες», παρατηρώντας την απόκλιση στις μακροοικονομικές τάσεις μεταξύ των κρατών της Ευρώπης.
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές οικονομίες που στηρίζονται στις υπηρεσίες βγήκαν από την πανδημία πλουσιότερες και πιο διαφοροποιημένες, σημειώνουν οι αναλυτές της, χρησιμοποιώντας τον δείκτη της μεταβολής του ονομαστικού ΑΕΠ έναντι της μεταβολής του ονομαστικού χρέους από το 2019 (την τελευταία χρονιά πριν από την πανδημία) έως το 2024.
Ειδικότερα, για την Ελλάδα παρατηρείται θετική διαφορά κατά 21,7 ποσοστιαίες μονάδες, καθώς το ονομαστικό ΑΕΠ αυξήθηκε στο διάστημα 2019-2024 κατά 28,3%, ενώ το ονομαστικό χρέος κατά 6,6%, δηλαδή η ανάπτυξη ήταν τέσσερις φορές ταχύτερη από τη συσσώρευση του χρέους.
Η S&P, που «βλέπει» ανάπτυξη 2,3% φέτος, 2,5% το 2026, 2,3% το 2027 και 2,1% το 2028, αναφέρει ότι θα μπορούσε να συνεχίσει τις αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας εάν οι εξωτερικές ανισορροπίες της χώρας δείξουν ουσιαστικά σημάδια βελτίωσης, όπως π.χ. αν περιοριστεί σημαντικά η εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας από τις εισαγωγές.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (ΟΤ) – ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ