Όλα τα διαπραγματευτικά τους χαρτιά αναμένεται να ρίξουν στο τραπέζι Ουάσινγκτον και Βρυξέλλες ενόψει της 1ης Αυγούστου, οπότε αναμένεται να ισχύσουν οι νέοι δασμοί 30% με τους οποίους απείλησε ο Ντόναλντ Τραμπ την Ευρώπη. Περίπου δύο εβδομάδες σκληρού παζαριού, προκειμένου να αποφευχθεί αυτό που ο αρμόδιος Ευρωπαίος Επίτροπος περιέγραψε ως «τερματισμό του διατλαντικού εμπορίου».
Αν και η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι παγώνει επί του παρόντος την ενεργοποίηση του πακέτου αντιποίνων, ώστε να δοθεί χρόνος για συζητήσεις, η Ευρώπη έχει καταλήξει σε έναν δεύτερο κατάλογο με αντίμετρα, που στοχεύουν σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 72 δισεκατομμυρίων ευρώ ή 84 δισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων αεροσκαφών της Boeing, αυτοκινήτων και μπέρμπον. Σύμφωνα με τον νέο κατάλογο των 206 σελίδων που καταρτίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αποκαλύπτει το Bloomberg News οι πρόσθετοι δασμοί θα επιβληθούν επίσης σε μηχανήματα, χημικά και πλαστικά, ιατρικές συσκευές, ηλεκτρικό εξοπλισμό, κρασιά και άλλα γεωργικά προϊόντα.
Διαβουλεύσεις
Ο κατάλογος, που αρχικά αφορούσε αμερικανικά προϊόντα συνολικού ύψους 95 δισεκατομμυρίων ευρώ, μειώθηκε μετά από διαβουλεύσεις με εταιρείες και κράτη μέλη. Οι χώρες πρέπει να δώσουν την έγκρισή τους πριν από την έγκριση του καταλόγου. Η δέσμη μέτρων αντιπροσωπεύει την απάντηση της ΕΕ στον προηγούμενο λεγόμενο αμοιβαίο δασμό του 20% του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ που έπληξε τα περισσότερα προϊόντα και στους πρόσθετους δασμούς του 25% σε αυτοκίνητα και ανταλλακτικά αυτοκινήτων. Ο γενικός συντελεστής μειώθηκε αργότερα προσωρινά στο 10% για να επιτραπεί η διεξαγωγή διαπραγματεύσεων.
Το Σαββατοκύριακο, ο Τραμπ δήλωσε ότι θα αυξήσει τους δασμούς της ΕΕ στο 30% την 1η Αυγούστου, κάτι που ο επικεφαλής εμπορίου του μπλοκ, Μάρος Σέφκοβιτς, χαρακτήρισε «ουσιαστικά απαγορευτικό» για το διατλαντικό εμπόριο. Οι υπουργοί εμπορίου της ΕΕ συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα.
Ο νέος κατάλογος των στοχευμένων αμερικανικών προϊόντων της ΕΕ περιλαμβάνει βιομηχανικά αγαθά αξίας άνω των 65 δισεκατομμυρίων ευρώ, συμπεριλαμβανομένων κυρίως αεροσκαφών (σχεδόν 11 δισεκατομμύρια ευρώ), μηχανημάτων (περισσότερα από 9,4 δισεκατομμύρια ευρώ) και αυτοκινήτων (σχεδόν 8 δισεκατομμύρια ευρώ). Πάνω από 6 δισεκατομμύρια ευρώ από τα αμερικανικά προϊόντα που επηρεάζονται είναι αγροδιατροφικά προϊόντα, κυρίως φρούτα και λαχανικά (σχεδόν 2 δισεκατομμύρια ευρώ) και αλκοολούχα ποτά (1,2 δισεκατομμύρια ευρώ).
Το ευρύ πακέτο περιλαμβάνει επίσης εξοπλισμό και όργανα ακριβείας (σχεδόν 5 δισεκατομμύρια ευρώ), παιχνίδια και εξοπλισμό χόμπι (πάνω από 500 εκατομμύρια ευρώ), αθλητικά όπλα (σχεδόν 300 εκατομμύρια ευρώ) ή μουσικά όργανα (περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ).
Σύμφωνα με το έγγραφο, ορισμένα από τα κριτήρια για την επιλογή των προϊόντων ήταν η διαθεσιμότητα εναλλακτικών πηγών εφοδιασμού και προϊόντων όπου ο κίνδυνος μετεγκατάστασης είναι υψηλός. Τα εισαγόμενα στρατιωτικά προϊόντα δεν θα υπόκεινται σε δασμούς.
Ο Αμερικανός πρόεδρος , κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχε στο Οβάλ Γραφείο με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, άφησε ένα παράθυρο ανοικτό για συμφωνία: «Είμαστε πάντα ανοιχτοί σε συνομιλίες. Είμαστε ανοιχτοί σε συνομιλίες, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης. Στην πραγματικότητα, έρχονται επειδή θα ήθελαν να συνομιλήσουν», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τραμπ, λίγο μετά την ολοκλήρωση του συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ για θέματα εμπορίου που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες.
Οι θέσεις της Ευρώπης
Οι υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση και τις προοπτικές των εμπορικών σχέσεων ΕΕ-ΗΠΑ, υπό το πρίσμα των πρόσφατων εξελίξεων.
Μάλιστα, οι υπουργοί τόνισαν ότι στηρίζουν την Επιτροπή να ηγηθεί αυτών των διαπραγματεύσεων εκ μέρους της ΕΕ.
Παράλληλα, έχουν ενταθεί οι προετοιμασίες για πιθανά πρόσθετα αντίμετρα και η Επιτροπή θα μπορούσε να υποβάλει τις σχετικές προτάσεις, εάν το απαιτούν οι περιστάσεις.
Τα αντίμετρα της ΕΕ
Οι υπουργοί έχουν υποστηρίξει σε γενικές γραμμές την παράταση της αναστολής της πρώτης δέσμης αντιμέτρων της ΕΕ (πρόσθετοι δασμοί στις εισαγωγές των ΗΠΑ αξίας περίπου 21 δισεκατομμυρίων ευρώ) από τις 15 Ιουλίου έως τις αρχές Αυγούστου, προκειμένου να δοθεί περισσότερο περιθώριο για διαπραγματεύσεις. Οι διαδικαστικές πτυχές αυτής της παράτασης θα διευθετηθούν μέσω επιτροπολογίας, υπό την ηγεσία της Κομισιόν.
Παράλληλα, έχουν ενταθεί οι προετοιμασίες για πιθανά πρόσθετα αντίμετρα και η Επιτροπή θα μπορούσε να υποβάλει τις σχετικές προτάσεις, εάν το απαιτούν οι περιστάσεις.
Η ΕΕ επιταχύνει επίσης τις προσπάθειες για τη διαφοροποίηση των εμπορικών της σχέσεων και την εμβάθυνση των παγκόσμιων εταιρικών σχέσεων
«Η σημερινή συνάντηση συγκλήθηκε υπό το πρίσμα των τρεχουσών προκλήσεων στις εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ. Η ΕΕ υποστηρίζει ενωμένη μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία και θα συνεχίσουμε να διαπραγματευόμαστε με καλή πίστη. Ταυτόχρονα, είμαστε έτοιμοι να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας, συμπεριλαμβανομένων αναλογικών αντιμέτρων, εάν χρειαστεί. Σε αυτούς τους καιρούς γεωπολιτικής αβεβαιότητας και αυξανόμενου προστατευτισμού, είναι πιο σημαντικό από ποτέ εμείς στην ΕΕ να μην γυρίσουμε την πλάτη στον υπόλοιπο κόσμο. Πρέπει να επιταχύνουμε τις τρέχουσες διμερείς εμπορικές διαπραγματεύσεις με άλλους εταίρους και να επιτύχουμε συμφωνίες για την τελική γραμμή». σχολίασε ο Λαρς Λόκε Ρασμούσεν, υπουργός Εξωτερικών της Δανία, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, για το τρέχον εξάμηνο, έως το τέλος του έτους
Εκτροπή και διαφοροποίηση του εμπορίου
Οι υπουργοί έθιξαν επίσης ζητήματα που σχετίζονται με τις συνέπειες της νέας εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ, όπως η εκτροπή του εμπορίου , την οποία η Επιτροπή παρακολουθεί στενά. Το έργο αυτό διεξάγεται σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και τους επιχειρηματικούς φορείς.
Η ΕΕ επιταχύνει επίσης τις προσπάθειες για τη διαφοροποίηση των εμπορικών της σχέσεων και την εμβάθυνση των παγκόσμιων εταιρικών σχέσεων. Η πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε στις 13 Ιουλίου με την Ινδονησία για μια Συνολική Συμφωνία Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης αποτελεί ένα ισχυρό και επίκαιρο παράδειγμα αυτής της ευρύτερης στρατηγικής.
Οι υπουργοί τάχθηκαν υπέρ της οικοδόμησης ισχυρότερων διμερών εμπορικών σχέσεων με ένα ευρύτερο φάσμα εταίρων
Δασμοί των ΗΠΑ
Οι ειδικοί ανά χώρα δασμοί των ΗΠΑ κατά της ΕΕ έχουν ανασταλεί έως την 1η Αυγούστου. Ωστόσο, οι ΗΠΑ εφαρμόζουν ήδη ορισμένους δασμούς στην ΕΕ: «βασικό» δασμό 10%, πρόσθετους δασμούς «Άρθρου 232» 50% στον χάλυβα και το αλουμίνιο και πρόσθετο 25% στην αυτοκινητοβιομηχανία. Ως αποτέλεσμα αυτών των μέτρων εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ, επί του παρόντος περίπου το 70% των εξαγωγών της ΕΕ προς τις ΗΠΑ επηρεάζονται από διάφορους πρόσθετους δασμούς των ΗΠΑ.
Εμπορικές διαπραγματεύσεις
Οι υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τις διμερείς εμπορικές διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, συμπεριλαμβανομένων συμφωνιών που έχουν ήδη διαπραγματευτεί και εκκρεμούν, όπως η Mercosur, το Μεξικό, η Ινδονησία και η αναθεώρηση της Συμφωνίας Σύνδεσης της Ουκρανίας , καθώς και τις διεξαγόμενες εμπορικές διαπραγματεύσεις με την Ινδία, την Ταϊλάνδη, τις Φιλιππίνες, τη Μαλαισία, την Αυστραλία και τις χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου .
Στο πλαίσιο των τρεχουσών εμπορικών εντάσεων και της διαταραχής και της απρόβλεπτης κατάστασης των διατλαντικών εμπορικών σχέσεων, οι υπουργοί υπογράμμισαν τη σημασία της επιτάχυνσης των διμερών εμπορικών διαπραγματεύσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη και ανέμεναν τις προτάσεις της Επιτροπής για τις συμφωνίες με τη Mercosur και το Μεξικό .
Οι υπουργοί τάχθηκαν υπέρ της οικοδόμησης ισχυρότερων διμερών εμπορικών σχέσεων με ένα ευρύτερο φάσμα εταίρων σε περιοχές όπως η Λατινική Αμερική, η Ασία, ο Ινδο-Ειρηνικός, η Μέση Ανατολή και η Αφρική, καθώς και με τη Συνολική και Προοδευτική Συμφωνία για τη Δια-Ειρηνική Εταιρική Σχέση (CPTPP) .
Οι υπουργοί εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε με την Ινδονησία , η οποία αποτέλεσε ένα αποφασιστικό βήμα προς την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων έως τον Σεπτέμβριο του 2025, και εξέφρασαν την ελπίδα ότι θα είναι δυνατή η σύναψη μιας οικονομικά ουσιαστικής συμφωνίας με την Ινδία πριν από το τέλος του έτους.
Εμπορικές σχέσεις ΕΕ-Κίνας
Οι υπουργοί συζήτησαν τις τελευταίες επαφές με την Κίνα και την εμπορική πτυχή των διμερών σχέσεων, ενόψει της συνόδου κορυφής ΕΕ-Κίνας , η οποία έχει προγραμματιστεί για τα τέλη Ιουλίου. Η Επιτροπή παρείχε ενημέρωση σχετικά με τις επαφές της με τους Κινέζους ομολόγους της, εστιάζοντας στους κινεζικούς ελέγχους εξαγωγών σπάνιων γαιών, στις ανισορροπίες πρόσβασης στην αγορά (συμπεριλαμβανομένων των υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών, των καλλυντικών και των φαρμακευτικών προϊόντων). Η Επιτροπή ενημέρωσε επίσης τους υπουργούς για την υπόθεση των ηλεκτρικών οχημάτων με μπαταρία και την κινεζική αντίδραση στην τελευταία μέσω αβάσιμων υποθέσεων εμπορικής άμυνας σχετικά με τις εισαγωγές χοιρινού κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων και μπράντι από την ΕΕ.
Οι υπουργοί τόνισαν την ανάγκη για μείωση των κινδύνων και διαφοροποίηση των εμπορικών σχέσεων της ΕΕ.
Αποφασισμένοι για δράση
Η ΕΕ έχει μέχρι στιγμής αποφύγει τα αντίποινα ώστε να αποτρέψει μια κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου. Ωστόσο, παρά τη διάθεση συναίνεσης που υπάρχει στην επίσημη ανακοίνωση, οι υπουργοί της ΕΕ που εξήλθαν από τη συνάντηση στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα φάνηκαν πιο αποφασισμένοι για δράση.
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση, ο Δανός υπουργός Εξωτερικών Λαρς Λόκε Ράσμουσεν χαρακτήρισε την απειλή δασμών «απολύτως απαράδεκτη».
Ο επικεφαλής εμπορίου της ΕΕ, Μάρος Σέφκοβιτς, δήλωσε ότι πιστεύει πως υπάρχει «ακόμα η δυνατότητα συνέχισης των διαπραγματεύσεων», αλλά εξέφρασε την απογοήτευσή του για την αποτυχία της Ουάσινγκτον να συμφωνήσει σε μια συμφωνία με τον μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο. «Όπως είπα και πριν, χρειάζονται δύο χέρια για να χειροκροτήσουν», είπε, προσθέτοντας ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν ότι το μπλοκ των 27 κρατών θα πρέπει να λάβει αντίμετρα εάν αποτύχουν οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας, Αντόνιο Ταγιάνι, δήλωσε νωρίτερα ότι η ΕΕ έχει ήδη καταρτίσει έναν κατάλογο δασμών αξίας 21 δισεκατομμυρίων ευρώ (24,5 δισεκατομμύρια δολάρια) σε αμερικανικά προϊόντα, εάν οι δύο πλευρές δεν καταλήξουν σε συμφωνία.
«Θα υπερασπιστούμε θα ευρωπαϊκά συμφέροντα»
«Με ενότητα είμαστε έτοιμοι να υπερασπιστούμε τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, αν αυτό χρειαστεί», δήλωσε ο υφυπουργός Εξωτερικών Χάρης Θεοχάρης, λίγο μετά τη λήξη του Συμβουλίου , με βασικό αντικείμενο τις νέες απειλές Τραμπ για δασμούς 30% στην ΕΕ, με ισχύ από την 1η Αυγούστου.