Ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες που ελέγχονται από τους Λεντούδη και Περογιαννάκη συνδέονται με δίκτυο λαθρεμπορίου ιρανικού πετρελαίου στο οποίο επιβλήθηκαν κυρώσεις και στο οποίο ηγείται ο Σαλίμ Αχμέντ Σαΐντ της Al-Iraqia Shipping Services & Oil Trading FZE (AISSOT)

Το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του Αμερικανικού Υπουργείου Οικονομικών (OFAC) επέβαλε στις 3 Ιουλίου κυρώσεις σε ένα δίκτυο που έχει επικεφαλής τον κουρδοϊρακινό βρετανό επιχειρηματία Σαλίμ Αχμέτ Σαΐντ, αποκαλύπτοντας μια μακροχρόνια επιχείρηση λαθρεμπορίου πετρελαίου που «βάπτιζε» το ιρανικό πετρέλαιο ως ιρακινό προκειμένου να παρακάμψει τις διεθνείς κυρώσεις.

Σύμφωνα με το OFAC, ο Σαΐντ ελέγχει κρυφά την εταιρεία VS Tankers FZE με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, παλαιότερα γνωστή ως Al-Iraqia Shipping Services & Oil Trading FZE (AISSOT) – μια εταιρεία που διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στο λαθρεμπόριο. Το OFAC σημειώνει ότι η VS Tankers έχει συμβάλει καθοριστικά στη διευκόλυνση των μεταφορών από πλοίο σε πλοίο (ship-to-ship) και στην ανάμειξη του ιρανικού πετρελαίου και το «βάπτισμά» του ως ιρακινό αργό, με σκοπό την παραπλάνηση των Αρχών.

Επιπλέον, η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ επιβεβαιώνει επίσης την επιβολή κυρώσεων σε διάφορα δεξαμενόπλοια που εμπλέκονται σε κρυφές παραδόσεις ιρανικού πετρελαίου. Μεταξύ αυτών είναι το δεξαμενόπλοιο DIJILAH (IMO 9829629) με σημαία των Νήσων Μάρσαλ, το οποίο περιγράφεται ως λειτουργούμενο, διαχειριζόμενο και ουσιαστικά ανήκον στη VS Tankers από το 2019. Το πλοίο φέρεται να συμμετείχε σε πολλαπλές μεταφορές «μετάγγισης» πετρελαίου (ship to ship) με το δεξαμενόπλοιο CASINOVA, το οποίο έχει υποβληθεί σε κυρώσεις από τις ΗΠΑ, τον Απρίλιο του 2024, κοντά στα θαλάσσια σύνορα Ιράν – Ιράκ.

Η VS Tankers είναι μία από τις πολλές εταιρείες που έχουν πλέον υποβληθεί σε κυρώσεις βάσει του Εκτελεστικού Διατάγματος (E.O.) 13902, το οποίο στοχεύει τον ιρανικό πετρελαϊκό τομέα. Άλλες εταιρείες που ελέγχονται από τον Said περιλαμβάνουν τις VS Oil Terminal FZE, VS Petroleum DMCC (πρώην Ikon Petroleum), Rhine Shipping DMCC, καθώς και τις βρετανικές The Willett Hotel Limited και Robinbest Limited.

Το OFAC περιέγραψε επίσης λεπτομερώς τον ρόλο της VS Oil, η οποία διαχειρίζεται δεξαμενές αποθήκευσης στο Khor al-Zubayr στο Ιράκ, όπου το ιρανικό πετρέλαιο αναμιγνύεται πριν εξαχθεί υπό ιρακινή κάλυψη. Δορυφορικά και άλλα δεδομένα παρακολούθησης δείχνουν περαιτέρω τις συνδέσεις της VS Oil με δεξαμενόπλοια που λειτουργούν για λογαριασμό των ιρανικών οντοτήτων Triliance Petrochemical Co. Ltd. και Sahara Thunder, οι οποίες έχουν ήδη υποβληθεί σε κυρώσεις για την υποστήριξή τους προς το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) και τον ιρανικό στρατό.

Σύμφωνα με το OFAC, το δίκτυο του Σαΐντ βασιζόταν στη δωροδοκία ιρακινών αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένων μελών του Κοινοβουλίου, για την απόκτηση πλαστών πιστοποιητικών που επέτρεπαν στο ιρανικό πετρέλαιο να παρουσιάζεται ως ιρακινής προέλευσης. Τα έσοδα από αυτές τις ελεγχόμενες δραστηριότητες έχουν χρηματοδοτήσει εν μέρει τη Δύναμη Κουντς του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, (IRGC-QF), μια οργάνωση που έχει χαρακτηριστεί από τις ΗΠΑ ως διεθνής τρομοκρατική οργάνωση

Αυτή η τελευταία σειρά κυρώσεων αποτελεί την όγδοη δράση στο πλαίσιο της ενισχυμένης εκστρατείας πίεσης του OFAC κατά του εμπορίου πετρελαίου του Ιράν, σύμφωνα με την οδηγία του Προέδρου μέσω του Εθνικού Προεδρικού Μνημονίου Ασφάλειας 2. Το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ χαρακτήρισε ταυτόχρονα έξι επιπλέον οντότητες και τέσσερα πλοία σύμφωνα με το εκτελεστικό διάταγμα 13846 για την εσκεμμένη διευκόλυνση των ιρανικών συναλλαγών πετρελαίου.

Υπάρχουν ενδείξεις για σχέσεις ελληνικών ναυτιλιακών επιχειρήσεων με αυτό το δίκτυο λαθρεμπορίου ιρανικού πετρελαίου. Η Evalend Shipping, που ελέγχεται από τον Κρίτωνα Λεντούδη, και η Petrochem General Management, που ελέγχεται από τον Ιωάννη (John) Περογιαννάκη, ήταν βασικοί εμπορικοί αντισυμβαλλόμενοι της AISSOT και της VS Tankers για σχεδόν δέκα χρόνια. Ο Ιωάννης Περογιαννάκης  φέρεται να έχει ενεργήσει ως μεσίτης πλοίων για την οργάνωση του Σαλίμ προμηθεύοντας πλοία που ναυλώθηκαν σε διάφορες εταιρείες του Σαλίμ Σαΐντ συμπεριλαμβανομένων των AISSOT και Rhine Shipping.

Η Evalend Shipping του Κρίτωνα Λεντούδη είναι γνωστό ότι έχει εκτεταμένες σχέσεις με τον Σαλίμ Σαΐντ καθώς πολλά πλοία που ελέγχονται από την εταιρεία του Λεντούδη, ναυλώθηκαν στην AISSOT και την VS Tankers, συμπεριλαμβανομένου αρχικά του «Dijilah», που λειτούργησε για χρόνια ως «πλωτή μονάδα αποθήκευσης πετρελαίου», όπου πραγματοποιούνταν το μεγαλύτερο μέρος της ανάμειξης και του «ξεπλύματος» του ιρανικού πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, καθώς και η διανομή του. Ο Λεντούδης φέρεται επίσης να κατέχει ορισμένα από αυτά τα πλοία σε κοινοπραξίες με τον Σαλίμ Σαΐντ.

Επιπτώσεις για την ελληνική ναυτιλία

Αν και ούτε η Evalend Shipping ούτε η Petrochem General Management έχουν υποστεί άμεσες κυρώσεις, οι ιστορικές και συνεχιζόμενες εμπορικές σχέσεις τους με την AISSOT και την VS Tankers –οντότητες που περιλαμβάνονται στη λίστα κυρώσεων – προκαλούν σοβαρές ανησυχίες αναφορικά με τη συμμόρφωση και τη φήμη τους.

Σύμφωνα με τους κανονισμούς του OFAC, οι μη αμερικανοί πολίτες ενδέχεται να υποστούν δευτερογενείς κυρώσεις εάν συνεχίσουν να πραγματοποιούν σημαντικές συναλλαγές με οντότητες ή δίκτυα που περιλαμβάνονται σε λίστες κυρώσεων.

Οι έλληνες πλοιοκτήτες, ιδίως εκείνοι που δραστηριοποιούνται στο εμπόριο αργού πετρελαίου στη Μέση Ανατολή, ενδέχεται να υποβληθούν σε αυστηρότερο έλεγχο από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ασφαλιστικές εταιρείες και ναυλωτές, οι οποίοι ενισχύουν τη δέουσα επιμέλεια έναντι των αντισυμβαλλομένων που έχουν έκθεση σε κυρώσεις. Νομικοί αναλυτές προειδοποιούν επίσης ότι ενδέχεται να υποβληθούν σε αναδρομική εξέταση από τις ρυθμιστικές αρχές οι συναλλαγές μετά το 2020 – όταν το παράνομο δίκτυο του Σαΐντ έγινε πιο ενεργό – αναφορικά με το εάν συνδέονται με ροές πετρελαίου που έχουν υποστεί κυρώσεις ή έχουν παρατυπίες στην τεκμηρίωση.