Τα τελευταία (τουλάχιστον δύο) χρόνια όταν κανείς «σκρολάρει» στα social media κάθε τρείς και λίγο «πέφτει» πάνω σε κάποιο meme που αναγράφει σε κάποια εικόνα ή λεζάντα ανάρτησης: «princess treatment».
Τι είναι λοιπόν αυτού του είδους η «πριγκιπική μεταχείριση» την οποία αποζητά και δοξάζει υπερήφανα η Gez-Z; Τι σημαίνει για την ταξική διαφορά και συνείδηση και τι για την γυναίκα γενικά; Πρόκειται για ενδυνάμωση του γυναικείου φύλου ή για αναπαραγωγή πατριαρχικών μοτίβων συμπεριφοράς στις σχέσεις;
«Το να είσαι πριγκίπισσα είναι σκληρή δουλειά»
Το λεγόμενο princess treatment που κατακλύζει τα social media αναφέρεται σε διάφορες υποτιθέμενες χειρονομίες που θυμίζουν παραμύθι από τους συντρόφους των γυναικών, όπως καφέδες στο κρεβάτι, λουλούδια κάθε Παρασκευή, πεντικιούρ που χρηματοδοτείται από τον σύντροφο και πόρτες που ανοίγουν για εσάς (αλλά ποτέ δεν περιορίζονται σε αυτές).
Σε αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το «princess treatment» συνήθως αντιπαραβάλλεται με το «bare minimum» (ελάχιστη δυνατή προσπάθεια). Για παράδειγμα το να επικοινωνεί μαζί σας ο άλλος για να δει τι κάνετε ή αν θα βγείτε ή να θυμηθεί τα γενέθλιά σας – «σιγά τα αυγά», σαν να λέμε.
«Η φαντασίωση του να ‘χάσεις τη γη κάτω από τα πόδια σου’ (σ.σ. από τον έρωτα) αγγίζει μια καθολική επιθυμία για κομψότητα και σεβασμό.»
Η «τρέλα» των social media
Η εν λόγω μεταχείριση προσφέρεται για πολλά κλικ: οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης έχουν μετατρέψει όλο και περισσότερο τις ιδιωτικές πράξεις αγάπης σε δημόσιες επιδείξεις. Πόσο υγιές είναι όμως αυτό; Εν μέρει τάση εθιμοτυπίας, εν μέρει φιλοδοξία για σχέση, εν μέρει φαντασίωση – είναι η πριγκιπική μεταχείριση ενδυναμωτική, λίγο διασκεδαστική ή ένα σκοτεινό είδος υπερτροφοδοτούμενου trad wife-ism; (Τradwife θεωρείται μια γυναίκα που πιστεύει και εφαρμόζει τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων στο πλαίσιο παραδοσιακού γάμου.)
Σχεδόν 130.000 αναρτήσεις στο Instagram συγκεντρώνονται κάτω από το hashtag #princesstreatment. Στο επίκεντρο της τάσης βρίσκεται η influencer Κόρτνεϊ Πάλμερ με έδρα τη Γιούτα, μια αυτοαποκαλούμενη «πριγκίπισσα νοικοκυρά», της οποίας το TikTok -που έχει προβληθεί 7,6 εκατομμύρια φορές- περιγράφει τις αμφιλεγόμενες προσδοκίες της για τον σύζυγό της: «Σε ένα εστιατόριο με τον σύζυγό μου, δεν μιλάω στην οικοδέσποινα, δεν ανοίγω πόρτες και δεν παραγγέλνω το φαγητό μου».
Ορισμένοι επικριτές έχουν θεωρούν ότι αυτή η εν λόγω συμπεριφορά μοιάζει περισσότερο με αυτή μιας φυλακισμένης παρά μιας πριγκίπισσας. Η Έμα Μπέντιγκτον στην εφημερίδα The Guardian τη χαρακτήρισε «εμετική» και «ενοχλητική». Και όμως, η μεταχείριση της πριγκίπισσας βρίσκει απήχηση, ιδίως στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Γιατί η πριγκιπική μεταχείριση έχει απήχηση
«Σε μια εποχή όπου τα ραντεβού μπορεί να μοιάζουν με διαδικασία ανταλλαγής και συχνά σε μπερδεύουν, ο ρομαντισμός της παλιάς σχολής μοιάζει μοναδικός», λέει η Μίκα Μέιερ, μία από τις μεγαλύτερες influencer του princess treatment στο Instagram.
Για την Μέιερ, η οποία έχει περισσότερους από 650.000 ακολούθους στο Instagram, η πριγκιπική μεταχείριση έχει να κάνει λιγότερο με τα υλικά αγαθά και περισσότερο με την προσφορά συναισθήματος.
«Η φαντασίωση του να ‘χάσεις τη γη κάτω από τα πόδια σου’ (σ.σ. από τον έρωτα) αγγίζει μια καθολική επιθυμία για κομψότητα και σεβασμό», λέει η Μέιερ στο BBC.
Με μια νέα ταινία του Downton Abbey να έρχεται αυτό το φθινόπωρο και την ηρωίδα της νέας σειράς της Λένα Ντάναμ στο Netflix, Too Much, να φαντασιώνεται ότι την φλερτάρει ένας μνηστήρας τύπου Κύριος Ντάρσι (Περηφάνεια και προκατάληψη) δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για το ότι μιλάμε για τάση εξιδανίκευσης του παλιομοδίτικου ρομαντισμού της υψηλής κοινωνίας.
Ταυτόχρονα, σειρές όπως το Bridgerton, The Buccaneers και The Gilded Age, για να μην αναφέρουμε το The Crown, έχουν αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον για το φλερτ αλά παλαιά και έχουν καταστήσει μια ρομαντική εκδοχή του ιστορικού φλερτ της υψηλής κοινωνίας προσιτή στο κοινό.
Αυτά τα δράματα εποχής έχουν επηρεάσει «απολύτως» τις ερωτήσεις του κοινού του για την «τελετουργία» των ραντεβού, λέει ο ειδικός σε θέματα εθιμοτυπίας Ντάνιελ Ποστ Σέννινγκ, συγγραφέας του βιβλίου Manners in a Digital World.
«Οι ιστορίες μας χρωματίζουν τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε τα συναισθήματά μας», λέει ο Σέννινγκ.
Πώς οι ΗΠΑ ερωτεύτηκαν τα παραμύθια
Παρά το γεγονός ότι απελευθερώθηκαν πριν από σχεδόν 250 χρόνια, οι Αμερικανοί μαγεύονται από καιρό από τα βασιλικά δικαιώματα. Όταν η βασίλισσα Βικτώρια στέφθηκε το 1837, ο «πυρετός της Βικτώριας» σάρωσε τις ΗΠΑ- οι Αμερικανίδες ήθελαν να μάθουν τα πάντα γι’ αυτήν – μέχρι και τι μπότες φορούσε, λέει η Έιριαν Τσέρνοκ, καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης. Μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, η Σταχτοπούτα της Disney και η τηλεοπτική στέψη της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ είχαν συμβάλει στην περαιτέρω εκλαΐκευση των βασιλισσών.
Και σήμερα; «Οι Αμερικανοί ενδιαφέρονται [για τη βασιλική οικογένεια] στον 20ό και 21ο αιώνα, επειδή έχουν γίνει παίκτες μέσα στη βασιλική οικογένεια», λέει η Τσέρνοκ στο BBC. Το 1936, η Γουόλις Σίμπσον -μια διαζευγμένη κοσμική κυρία με καταγωγή από την Πενσυλβάνια- βρέθηκε στο επίκεντρο μιας συνταγματικής κρίσης όταν ο βασιλιάς Εδουάρδος Η΄ παραιτήθηκε για να την παντρευτεί.
Δεκαετίες αργότερα, ο γάμος του πρίγκιπα Χάρι με τη Μέγκαν Μαρκλ (σήμερα δούκισσα του Σάσεξ), που κατάγεται από την Καλιφόρνια, αναζωπύρωσε την προσοχή των ΗΠΑ. Και, προσθέτει η Τσέρνοκ, η πριγκίπισσα Νταϊάνα, αν και Βρετανίδα, έγινε «η πριγκίπισσα του λαού» στην άλλη άκρη του Ατλαντικού για το ανθρωπιστικό της έργο και τη διασημότητά της.
«Η Νταϊάνα είχε τεράστιο κοινό στην Αμερική», λέει η Τσέρνοκ. «Στην πραγματικότητα, σκέφτηκε ακόμη και να μετακομίσει στην Αμερική, επειδή πάντα ένιωθε μεγαλύτερη υποστήριξη εδώ».
«Οι βασίλισσες και οι πριγκίπισσες παρέχουν αυτή τη συγχώνευση του ιδιωτικού και του δημόσιου που δεν είναι διαθέσιμη στις γυναίκες στις ΗΠΑ, με μια βαρύτητα και έναν πολιτικό ρόλο που δεν είναι συγκρίσιμος με τις δικές μας αμερικανικές διασημότητες.»
Πολλοί Αμερικανοί γοητεύονται από τη βασιλεία ακριβώς επειδή δεν είναι δική τους, σύμφωνα με την Τσέρνοκ. Αν η μοναρχία «επιπλέει» πάνω από την πολιτική των ΗΠΑ ως φαντασίωση, μήπως, δεδομένου του γεγονότος πως η τάση είναι «ζωντανή» και σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Ελλάδα συγκεκριμένα, θα πρέπει αναρωτηθούμε τι είδους φαντασίωση την «ανέστησε» εδώ;
«Οι βασίλισσες και οι πριγκίπισσες παρέχουν αυτή τη συγχώνευση του ιδιωτικού και του δημόσιου που δεν είναι διαθέσιμη στις γυναίκες στις ΗΠΑ, με μια βαρύτητα και έναν πολιτικό ρόλο που δεν είναι συγκρίσιμος με τις δικές μας αμερικανικές διασημότητες», λέει.
Καθώς ο κόσμος έχει μετακινηθεί προς τα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης και τις κοινωνικές πλατφόρμες, η δημόσια γοητεία για τη ζωή των πλουσίων και των βασιλικών (τόσο ως πραγματικών προσώπων όσο και ως φανταστικών χαρακτήρων) έχει αυξηθεί.
Ωστόσο, ενώ οι φανταστικές απεικονίσεις και οι επιρροές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης επικεντρώνονται στη χλιδή και την ευκολία, οι πριγκίπισσες της πραγματικής ζωής διαθέτουν επίσης τεράστια ήπια δύναμη, που τους επιτρέπει να είναι σημαντικοί παίκτες όσον αφορά διπλωματία.
«Το να είσαι πριγκίπισσα είναι σκληρή δουλειά», υποστηρίζει η Τσέρνοκ.
Ενδυνάμωση ή επαναπροσδιορισμός της οπισθοδρόμησης;
Είναι το princess treatment είναι κάτι σαν παραπλανητική ονομασία, λοιπόν; Αντί να περιγράφει τον τρόπο ζωής μιας πριγκίπισσας, μοιάζει να είναι η επιστροφή του ιπποτισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λέει η Σένινγκ.
Στο αρχικό μεσαιωνικό του πλαίσιο, ο ιπποτισμός ήταν ένα σύστημα με κώδικα συμπεριφοράς. Στη σύγχρονη ιστορία, όμως, η ιπποσύνη υποδηλώνει την παραδοσιακή και ευγενική συμπεριφορά των ανδρών προς τις γυναίκες, η οποία, σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, αποτελεί ενίσχυση των παραδοσιακών ρόλων των φύλων και εκδήλωση της «καλοπροαίρετης πατριαρχίας».
Από την άλλη πλευρά, λέει ο Μέιερ, απλές πράξεις όπως το να τραβήξετε μια καρέκλα ή να συνοδεύσετε κάποιον στο σπίτι μπορεί να αποσαφηνίσουν τη φροντίδα σας για το σύντροφο ή το ραντεβού σας. «Η τυπικότητα επιβραδύνει λίγο τα πράγματα, αφήνει χώρο για εκτίμηση και προσθέτει ένα μικρό στρώμα μαγείας», υποστηρίζει.
Αρκετά ακίνδυνο, λοιπόν; Η άνοδος του princess treatment έχει προκαλέσει μια σειρά από συζητήσεις, αλλά η Τσέρνοκ λέει ότι δεν πρόκειται για κάτι νέο. Η κοινωνία χρησιμοποιεί εδώ και καιρό το μοτίβο της πριγκίπισσας για να διερευνήσει τις ιδέες της γυναικείας φύσης και της ευπρέπειας.
«[Η συζήτηση για το princess treatment] είναι ένα δημοψήφισμα για τους ρόλους των γυναικών στην κοινωνία, και δεν πρόκειται ποτέ να υπάρξει μια ενιαία οπτική γωνία σε αυτό», λέει.
«Είναι η ‘ princess treatment’ η κερκόπορτα που περίμεναν οι trad (παραδοσιακοί) σύζυγοι;»
Η συζήτηση αυτή είναι η τελευταία σε μια σειρά από συζητήσεις που αφορούν τις σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων. Οι παραδοσιακές σύζυγοι, ή οι γυναίκες που ασπάζονται και προωθούν τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων, γοήτευσαν τους θαυμαστές τους με τις νοσταλγικές (συχνά ξανθές, βουκολικές) απεικονίσεις της νοικοκυροσύνης. Οι δύο τάσεις έχουν εντυπωσιακούς παραλληλισμούς – όπως το έθεσε πρόσφατα το Rolling Stone: «Είναι η ‘ princess treatment’ η κερκόπορτα που περίμεναν οι trad (παραδοσιακοί) σύζυγοι;».
Γιατί όμως να απαιτεί κάποια πριγκιπική και όχι βασιλική μεταχείριση; Ίσως, για όσους έχουν κλίση προς την παραδοσιακή γυναίκα, να είναι η υπονοούμενη παθητικότητα του ρόλου της πριγκίπισσας που τους ελκύει.
Ο τίτλος της βασίλισσας έχει μια «φορτισμένη, πολιτική» χροιά, προτείνει η Τσέρνοκ, ενώ η πριγκίπισσα πλαισιώνεται μέσα από τον «ροζ φακό» της νεότητας, του ρομαντισμού και της φαντασίας της Disney.
Και όμως, ενώ η μεταχείριση της πριγκίπισσας μπορεί να μοιάζει με επαναπροσδιορισμό των οπισθοδρομικών ρόλων των φύλων, η Τσέρνοκ επισημαίνει ότι, σε ένα επίπεδο, η γοητεία των πριγκιπισσών προκύπτει από τη δύναμή τους.
«Όταν τα κορίτσια μπαίνουν σε ρόλο πριγκίπισσας», λέει, «αναζητούν την άδεια να είναι επιβλητικές».
Ίσως, βέβαια, δεν χρειάζονται καμία άδεια.
Εξάλλου, αν είναι οι γυναίκες που επιβάλλουν να τις μεταχειρίζονται σαν πριγκίπισσες, δεν είναι αυτές που έχουν το πάνω χέρι;
*Με πληροφορίες από: BBC
Πηγή: in.gr
