Μια νεοφυής εταιρεία στον τομέα της ενέργειας σύντηξης, η Marathon Fusion, ισχυρίζεται ότι έχει λύσει το χιλιετές πρόβλημα του πώς να μετατρέψει άλλα μέταλλα σε χρυσό. Η «χρυσοποιία», κοινώς γνωστή ως αλχημεία, ήταν αντικείμενο παθιασμένης αναζήτησης από πολιτισμούς τους τελευταίους… αιώνες, ήδη από την αρχαία Αίγυπτο.
Λύση στο πρόβλημα που υποστηρίζει ότι έδωσε η Marathon Fusion, startup με έδρα το Σαν Φρανσίσκο επικεντρώνεται στη χρήση της πυρηνικής σύντηξης για την παραγωγή ενέργειας, η οποία ισχυρίζεται ότι η ίδια διαδικασία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή χρυσού από υδράργυρο.
Σε μια ακαδημαϊκή εργασία που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, η Marathon προτείνει ότι τα νετρόνια που απελευθερώνονται στις αντιδράσεις σύντηξης θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή χρυσού μέσω μιας διαδικασίας γνωστής ως πυρηνική μεταστοιχείωση.
Η εργασία δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί, αλλά έχει λάβει θετική υποδοχή από ορισμένους ειδικούς στον τομέα. «Στο χαρτί φαίνεται υπέροχο και όλοι όσοι έχω μιλήσει μέχρι τώρα παραμένουν ενθουσιασμένοι και περίεργοι», δήλωσε στους Financial Times ο Δρ Αχμέντ Ντιάλλο, φυσικός πλάσματος στο εθνικό εργαστήριο του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ στο Πρίνστον, ο οποίος έχει διαβάσει τη μελέτη.
Ποια είναι η Marathon
Η Marathon ιδρύθηκε το 2023 από τον διευθύνοντα σύμβουλο Κάιλ Σίλλερ και τον διευθυντή τεχνολογίας Άνταμ Ρατκόφσκι, και οι δύο 30 ετών, ως μια εταιρεία μηχανικών με στόχο την επίλυση ορισμένων τεχνικών προκλήσεων που σχετίζονται με την κατασκευή σταθμών παραγωγής ενέργειας από σύντηξη.
Η νεοφυής εταιρεία, η οποία απασχολεί 12 υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης, έχει συγκεντρώσει μέχρι σήμερα 5,9 εκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις και περίπου 4 εκατομμύρια δολάρια σε επιχορηγήσεις από την αμερικανική κυβέρνηση. Αρχικά, η ομάδα εργάστηκε σε προκλήσεις όπως το πώς να καταστήσει πιο αποδοτικό το σύστημα καύσης καυσίμων σε έναν σταθμό παραγωγής ενέργειας από σύντηξη και άρχισε να σκέφτεται τις δυνατότητες της πυρηνικής μεταστοιχείωσης νωρίτερα φέτος, δήλωσε ο Ρατκόφκσι.
Marathon Fusion: Και όμως… ισχύει (;)
Αυτό που υποστηρίζουν οι δύο ιδρυτές της Marathon Fusion δεν είναι τελείως ανήκουστο. Οι επιστήμονες έχουν συνθέσει χρυσό χρησιμοποιώντας επιταχυντές σωματιδίων, αλλά οι ποσότητες ήταν ελάχιστες και το κόστος εξαιρετικά υψηλό. Νωρίτερα φέτος, φυσικοί του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN) δήλωσαν ότι είχαν παρατηρήσει άτομα μολύβδου να μετατρέπονται σε χρυσό κατά τη διάρκεια συγκρούσεων υψηλής ταχύτητας στο Μεγάλο Επιταχυντή Ανδρονίων.
Η πιο συνηθισμένη πειραματική προσέγγιση στη σύντηξη χρησιμοποιεί μια συσκευή που ονομάζεται τοκαμάκ για να θερμάνει δύο ισότοπα υδρογόνου — συνήθως δευτέριο και τρίτιο — σε ακραίες θερμοκρασίες, έτσι ώστε να συντηχθούν και να δημιουργήσουν ήλιο και τεράστιες ποσότητες ενέργειας με τη μορφή νετρονίων.
Τα περισσότερα σχέδια για πιθανά εργοστάσια σύντηξης στοχεύουν στο να συνδυάσουν μερικά από τα νετρόνια με ισότοπα λιθίου σε ένα «κάλυμμα αναπαραγωγής» για να δημιουργήσουν περισσότερο τρίτιο για μελλοντικές αντιδράσεις.
Η πρόταση της Marathon είναι να εισαγάγει επίσης ένα ισότοπο υδραργύρου, τον υδράργυρο-198, στο κάλυμμα αναπαραγωγής και να χρησιμοποιήσει τα νετρόνια υψηλής ενέργειας για να το μετατρέψει σε υδράργυρο-197.
Ο υδράργυρος-197 είναι ένα ασταθές ισότοπο που στη συνέχεια διασπάται σε περίπου 64 ώρες σε χρυσό-197, το μόνο σταθερό ισότοπο του μετάλλου.
Ο επικεφαλής τεχνολογίας και συνιδρυτής της Marathon, Άνταμ Ρατκόφσκι, κατά τη διάρκεια παρουσίασης προς τον Μπιλ Γκέιτς στη Σύνοδο Κορυφής για την Ενέργεια Breakthrough του 2024 στο Λονδίνο / Πηγή: Marathon Fusion
Χρυσός… μακράς ωρίμανσης
Οι Ρατκόφκσι και Σίλλερ λένε ότι αυτό σημαίνει ότι οι μελλοντικοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας από σύντηξη που θα υιοθετήσουν αυτήν την προσέγγιση θα μπορούν να παράγουν 5.000 κιλά χρυσού ετησίως, ανά γιγαβάτ παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς να μειώνουν την ισχύ εξόδου ή την ικανότητα παραγωγής τριτίου του συστήματος. Με τις τρέχουσες τιμές, εκτιμούν ότι η αξία αυτής της ποσότητας χρυσού θα είναι περίπου ίση με την αξία της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, διπλασιάζοντας ενδεχομένως τα έσοδα του σταθμού.
«Το βασικό συμπέρασμα εδώ είναι ότι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτό το σύνολο ταχέων αντιδράσεων νετρονίων για να παράγετε πραγματικά μεγάλες ποσότητες χρυσού, ικανοποιώντας παράλληλα τις απαιτήσεις του κύκλου καυσίμου του συστήματος», δήλωσε στους Financial Times ο Ρατκόφκσι, ο οποίος είχε εργαστεί κατά το παρελθόν για την SpaceX.
Μια επιπλοκή είναι ότι η παρουσία άλλων τύπων υδραργύρου είναι πιθανό να οδηγήσει στην παραγωγή ασταθών ισοτόπων χρυσού παράλληλα με το χρυσό-197, πράγμα που σημαίνει ότι το μέταλλο θα μπορούσε να είναι μερικώς ραδιενεργό. Ο Ρατκόφκσι εκτιμά ότι αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι ο χρυσός θα πρέπει να αποθηκευτεί για 14 έως 18 χρόνια για να χαρακτηριστεί απολύτως ασφαλής.
Η διαδικασία θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή άλλων πολύτιμων μετάλλων, αλλά η Marathon προβλέπει ότι το μέγεθος της αγοράς χρυσού σημαίνει ότι η παραγωγή από αντιδράσεις σύντηξης θα μπορούσε να απορροφηθεί χωρίς να επηρεαστούν οι τιμές. Επί του παρόντος, κάθε χρόνο εξορύσσονται περίπου 3.500 τόνοι χρυσού.
Το άπιαστο όνειρο της Marathon Fusion
Οι φυσικοί κατάφεραν να πετύχουν σύντηξη ατόμων για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1930, αλλά μέχρι σήμερα κανείς δεν έχει καταφέρει να παράγει περισσότερη ενέργεια από ένα πείραμα σύντηξης από όση καταναλώνει η διαδικασία. Ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι τα εργοστάσια σύντηξης θα παραμείνουν άπιαστο όνειρο για δεκαετίες, ωστόσο η αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων τα τελευταία χρόνια έχει φέρει αισιοδοξία. Η Commonwealth, όπως αναφέρουν οι Financial Times, στοχεύει να θέσει σε λειτουργία ένα πιλοτικό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας το 2027 και να προμηθεύει ηλεκτρική ενέργεια στην Google στις αρχές της δεκαετίας του 2030.
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη μελέτη του κλάδου, που δημοσιεύθηκε την Τρίτη, τους 12 μήνες έως τον Ιούλιο οι εταιρείες σύντηξης συγκέντρωσαν 2,6 δισεκατομμύρια δολάρια, ανεβάζοντας το συνολικό ποσό των επενδύσεων σε 53 εταιρείες παγκοσμίως στα 9,8 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο Μάλκομ Χάντλεϊ, του οποίου το fund venture capital Strong Atomics ήταν ο πρώτος επενδυτής της Marathon Fusion, δήλωσε ότι η δυνατότητα δημιουργίας χρυσών εσόδων από την παραγωγή ενέργειας από σύντηξη θα απελευθερώσει περισσότερα κεφάλαια για τη Marathon και άλλες εταιρείες, ώστε να επιταχύνουν το έργο τους. Οι εταιρείες σύντηξης «έχουν αναλάβει πολλά δύσκολα προβλήματα», είπε. «Τα χρήματα που θα απελευθερωθούν θα κάνουν όλα αυτά τα προβλήματα ευκολότερα».
