Ευρώπη: Οι αμερικανικοί δασμοί αλλάζουν την προσέγγιση στις κινεζικές επενδύσεις

Οι κινεζικές επενδύσεις στην Ευρώπη αλλάζουν μορφή, καθώς η Κίνα μετατοπίζει το ενδιαφέρον του από την εξαγορά υποδομών, όπως λιμάνια και δίκτυα ενέργειας, στην κατασκευή νέων εργοστασίων, κυρίως στον κλάδο των ηλεκτρικών οχημάτων και μπαταριών.

Η στρατηγική αυτή ενισχύεται από την ανάγκη ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Ουγγαρία και η Πορτογαλία, να προσελκύσουν κεφάλαια, την ώρα που ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας και οι αμερικανικοί δασμοί αναδιαμορφώνουν τις παγκόσμιες εμπορικές ροές, όπως σημειώνει το Bloomberg.

Ενώ στο παρελθόν κινεζικοί όμιλοι εστίαζαν σε εξαγορές στρατηγικής σημασίας, όπως το πλειοψηφικό πακέτο του λιμένα Πειραιά από την COSCO, πλέον προσανατολίζονται σε επενδύσεις υψηλότερης προστιθέμενης αξίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η κινεζική εταιρεία κατασκευής μπαταριών λιθίου CALB, η οποία ξεκίνησε τον Μάιο την κατασκευή εργοστασίου ύψους 2,2 δισ. δολαρίων στο Σίνες της Πορτογαλίας, με την υπόσχεση δημιουργίας 1.800 θέσεων εργασίας. Αν και τα συνολικά ποσά που δαπανώνται παραμένουν χαμηλότερα από την περίοδο αιχμής 2016-2018, οι νέες επενδύσεις είναι πιο στοχευμένες στρατηγικά.

Η στάση της ΕΕ

Η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραμένει αμφίσημη. Από τη μία, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τονίζει την ανάγκη για «μείωση του ρίσκου» από κρίσιμες εξαρτήσεις από την Κίνα. Από την άλλη, ηγέτες κρατών-μελών ακολουθούν διαφορετική γραμμή. Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπάν, έχει εκφραστεί με ιδιαίτερα θερμά λόγια για την Κίνα, ενώ ο Ισπανός ομόλογός του, Πέδρο Σάντσεθ, υποστήριξε ανοιχτά την εμβάθυνση των σχέσεων ΕΕ-Κίνας. Ακόμη και ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, δήλωσε ότι «οι κινεζικές επενδύσεις είναι ευπρόσδεκτες στη Γαλλία», θέτοντας ως προϋπόθεση ο ανταγωνισμός να είναι «δίκαιος».

Η γεωγραφική κατανομή των κεφαλαίων έχει επίσης αλλάξει, με την Ουγγαρία να αναδεικνύεται σε προγεφύρωμα των κινεζικών επενδύσεων στην Ευρώπη. Ο γίγαντας των μπαταριών CATL και η αυτοκινητοβιομηχανία BYD κατασκευάζουν εργοστάσια στη χώρα, εξυπηρετώντας τις ανάγκες δυτικών αυτοκινητοβιομηχανιών όπως οι Mercedes, Audi και BMW που διατηρούν εκεί παραγωγικές μονάδες. Αντίστοιχα, στη Σλοβακία, η Volvo, ιδιοκτησίας του κινεζικού ομίλου Geely, κατασκευάζει εργοστάσιο ηλεκτρικών οχημάτων ύψους 1,2 δισ. ευρώ.

Ωστόσο, η προσέγγιση αυτή δεν είναι χωρίς κινδύνους και αντιδράσεις. Στη Σουηδία, το σχέδιο της PTL για την κατασκευή εργοστασίου υλικών μπαταριών ακυρώθηκε, καθώς οι όροι που τέθηκαν από τις αρχές κρίθηκαν εμπορικά ασύμφοροι. Στην Πολωνία, εκφράζονται ανησυχίες για την ασφάλεια ενός τερματικού σταθμού στη Βαλτική που ελέγχεται από εταιρεία με έδρα το Χονγκ Κονγκ, λόγω της εγγύτητάς του με βάση ανεφοδιασμού του ΝΑΤΟ. Παράλληλα, οι υπηρεσίες πληροφοριών της Φινλανδίας έχουν προειδοποιήσει για «συνεχή και ενεργή» κινεζική κατασκοπεία.

Το παρελθόν έχει δείξει ότι δεν ήταν όλες οι κινεζικές επενδύσεις επιτυχημένες. Η εξαγορά του ιταλικού ποδοσφαιρικού συλλόγου Ίντερ από τον όμιλο Suning κατέληξε στην κατάσχεση της ομάδας από το αμερικανικό fund Oaktree Capital Management, λόγω αδυναμίας αποπληρωμής δανείου. Αυτές οι αποτυχίες, σε συνδυασμό με τους αυστηρότερους ελέγχους από το Πεκίνο, έχουν οδηγήσει σε μια πιο επιφυλακτική αλλά και πιο στοχευμένη επενδυτική πολιτική από μεριάς της Κίνας, με την Ευρώπη να βρίσκεται στο επίκεντρο των συνεπειών του μεταβαλλόμενου παγκόσμιου οικονομικού τοπίου.