ΕΚΤ: Σε δασμολογικές συμπληγάδες για τα επιτόκια

Με το δασμολογικό πεδίο να παραμένει επί του παρόντος ασαφές, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις διμερείς εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που συνεδριάζει σήμερα στη Φρανκφούρτη εστιάζουν σε σενάρια αναφορικά με το πώς μπορεί να αντέξει η ευρωζώνη στις επανειλημμένες απειλές Τραμπ και άλλες γεωπολιτικές αναταραχές.

Και τα στοιχεία που έχουν δει μέχρι στιγμής τη δημοσιότητα δεν φαίνονται αρκετά ώστε να αποτρέψουν τους κεντρικούς τραπεζίτες να σταματήσουν τις μειώσεις των επιτοκίων για πρώτη φορά μετά από έναν χρόνο.  «Είναι απίθανο τα δεδομένα να γέρνουν την πλάστιγγα προς μια μείωση την τελευταία στιγμή», εξηγεί ο Γιάρι Στεν, επικεφαλής οικονομολόγος για την Ευρώπη στην Goldman Sachs. Αλλά «αν υπάρχουν ενδείξεις αποδυνάμωσης, αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει την υπόθεση υπέρ της διατήρησης ανοιχτής της επιλογής μιας μεγαλύτερης χαλάρωσης».

Σημειώνεται ότι μετά από οκτώ κινήσεις κατά 25 μ0νάδες βάσης που έφεραν το επιτόκιο καταθέσεων στο 2%, η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι ο κύκλος μείωσης πλησιάζει στο τέλος του . Οι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι βρίσκονται σε καλή θέση για να αντιμετωπίσουν την αυξημένη αβεβαιότητα, με το κόστος δανεισμού σε ουδέτερα επίπεδα που ούτε περιορίζουν ούτε ενισχύουν την οικονομική δραστηριότητα.

Οι αποφάσεις της Πέμπτης

Έτσι, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια σήμερα την Πέμπτη, κάνοντας μια παύση μετά από επτά συνεχόμενες μειώσεις, καθώς περιμένει να διαλυθεί η ομίχλη που περιβάλλει τις εμπορικές σχέσεις της Ευρώπης με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Με τον πληθωρισμό να έχει επιστρέψει στον στόχο του 2% και να αναμένεται να παραμείνει εκεί, οι κεντρικοί τραπεζίτες της ευρωζώνης είναι πιθανό να παραμείνουν στις θέσεις τους αυτή την εβδομάδα και να παρακολουθήσουν τι είδους δασμούς θα επιβάλει η κυβέρνηση των ΗΠΑ του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενόψει της προθεσμίας της 1ης Αυγούστου, με τις διαπραγματεύσεις να συνεχίζονται.

«Η ΕΚΤ αναμένεται ευρέως να διατηρήσει την πολιτική της σε αναμονή αυτή την εβδομάδα, καθώς επικρατεί αβεβαιότητα, καθώς δεν υπάρχει ακόμη εμπορική συμφωνία στον ορίζοντα μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ», δήλωσε ο Κριστόφ Μπούχερ, επικεφαλής επενδύσεων στην ABN AMRO Investment Solutions.

Οι τεταμένες και απρόβλεπτες εμπορικές συνομιλίες μεταξύ Ουάσινγκτον και Βρυξελλών έχουν δυσχεράνει τη χάραξη πολιτικής.

Η απειλή του Τραμπ να επιβάλει δασμό 30% στα προϊόντα της ΕΕ που εξάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες – ένας υψηλότερος δασμός από ό,τι είχε προβλέψει η ΕΚΤ ακόμη και με βάση το πιο αρνητικό από τα τρία σενάρια που δημοσίευσε τον περασμένο μήνα – ανάγκασε την πρόεδρο Κριστίν Λαγκάρντ και τους συναδέλφους της στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ να εξετάσουν χαμηλότερα αποτελέσματα για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.

Ελπίδες για συμφωνία

Ωστόσο, δύο διπλωμάτες δήλωσαν την Τετάρτη ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ οδεύουν προς μια συμφωνία που θα οδηγήσει σε έναν ευρύ δασμό 15% που θα εφαρμόζεται σε προϊόντα της ΕΕ.

«Ακόμα και στην περίπτωση ενός ευνοϊκού αποτελέσματος (δηλαδή, δασμοί των ΗΠΑ περίπου 10%), εξακολουθούμε να βλέπουμε περιθώρια για περαιτέρω χαλάρωση καθώς η διαδικασία αποπληθωρισμού διευρύνεται», δήλωσε ο Χένρι Κουκ, οικονομολόγος της MUFG για την Ευρώπη.

Οι επενδυτές γενικά αναμένουν μία ακόμη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ μέχρι το τέλος του έτους, πιθανότατα τον Δεκέμβριο.

Μεταξύ των συμφωνιών που έχουν επιτευχθεί μέχρι στιγμής και θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως πρότυπο για την ΕΕ , η Ιαπωνία διαπραγματεύτηκε δασμολογικό συντελεστή 15%, η Ινδονησία 20% και η Βρετανία , η οποία έχει εμπορικό έλλειμμα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, 10%.

«Το βασικό σημείο είναι ότι οι δασμοί φαίνεται πιθανό να είναι υψηλότεροι και πιο ποικίλοι μεταξύ των χωρών από το σταθερό βασικό επίπεδο του 10% που πολλοί είχαν υποθέσει ότι θα ήταν το τελικό σημείο των διαπραγματεύσεων για τους δασμούς», δήλωσε ο Πολ Χόλινγκσγουορθ, επικεφαλής οικονομικών ανεπτυγμένων αγορών της BNP Paribas.

Οι εκτιμήσεις και τα σενάρια

Η ΕΚΤ υποθέτει ότι οι αμερικανικοί δασμοί θα μειώσουν την ανάπτυξη και, εάν δεν υπάρξουν αντίποινα από την ΕΕ, τον πληθωρισμό μεσοπρόθεσμα.

Η οικονομία της ευρωζώνης ήδη αναπτύσσεται ελάχιστα και οι εταιρείες , αν και εξακολουθούν να είναι αισιόδοξες για την ανάκαμψη που θα ακολουθήσει, αρχίζουν να αισθάνονται τις επιπτώσεις των δασμών στα κέρδη τους.

«Οι κίνδυνοι εξακολουθούν να σταθμίζονται προς τα ασθενέστερα αναπτυξιακά αποτελέσματα για την Ευρώπη», έγραψαν οι οικονομολόγοι της Deutsche Bank. «Αυτό με τη σειρά του υποδηλώνει κίνδυνο αποπληθωρισμού, ιδίως εάν ένα εμπορικό σοκ μετατραπεί σε σοκ στην αγορά εργασίας».

Από την άλλη πλευρά, οι τράπεζες έχουν δει αυξανόμενη ζήτηση δανείων και η αβεβαιότητα πολιτικής δεν έχει ακόμη μεταφραστεί σε οικονομική ή ύφεση της αγοράς.

Τα προβλήματα και οι ισορροπίες

Αυτό που γνωρίζουν, ωστόσο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είναι ότι τα προβλήματα παραμονεύουν. Όπως υπογραμμίζει το Bloomberg σε ανάλυσή του, εκτός από τις ανησυχίες για τους δασμούς, το ευρώ έχει ενισχυθεί, μειώνοντας τις προοπτικές για τις τιμές και απειλώντας να συμπιέσει περαιτέρω τους εξαγωγείς. Εν τω μεταξύ, μια ακόμη πολιτική κρίση στη Γαλλία ενδέχεται να  επηρεάσει ευρύτερα το μπλοκ λόγω των διογκωμένων δημόσιων οικονομικών της.

Δεδομένου αυτού του πλαισίου, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ θα μπορούσε να αναγνωρίσει ότι η πιθανότητα μιας ακόμη μείωσης των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο αυξάνεται, ακόμη και αν επιμείνει στην καθιερωμένη προσέγγισή του στη λήψη αποφάσεων σε κάθε συνάντηση.

Σε αυτό το πνεύμα, η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ, στην εναρκτήρια δήλωσή της προς τους δημοσιογράφους την Πέμπτη, είναι πιθανό να επαναλάβει ότι οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη «κλίνουν προς τα κάτω», έγραψαν οι οικονομολόγοι της Morgan Stanley σε μια προεπισκόπηση με τίτλο «Έτοιμοι για την παραλία».

«Αναμένουμε ότι η διατύπωση του Διοικητικού Συμβουλίου μετά τη συνεδρίαση της 24ης Ιουλίου θα είναι παρόμοια με τη διατύπωση του Ιουνίου, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο πρόσθετων περικοπών χωρίς δέσμευση για αυτές».

Η αντίδραση των αγορών

Μετά από μια βραχύβια ρευστοποίηση τον Απρίλιο, οι επενδυτές φαίνεται ότι δέχθηκαν την εμπορική αναταραχή με ψυχραιμία, με τους ευρωπαϊκούς χρηματιστηριακούς δείκτες να πλησιάζουν σε νέα υψηλά, χάρη και στη νεοαποκτηθείσα όρεξη της Γερμανίας για δαπάνες .

Στην πραγματικότητα, η ασταθής χάραξη πολιτικής στις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένης της αδιάκοπης κριτικής του Τραμπ προς την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, έχει προσελκύσει ξένους επενδυτές σε περιουσιακά στοιχεία της ευρωζώνης, ωθώντας για λίγο το ευρώ στο υψηλότερο επίπεδο έναντι του δολαρίου από τον Σεπτέμβριο του 2021, στα 1,1829 δολάρια, νωρίτερα αυτόν τον μήνα.

Η Ιζαμπέλ Σνάμπελ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ και ειλικρινής υποστηρικτής της, δήλωσε μάλιστα ότι η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να προσέχει τις αυξήσεις τιμών που προκαλούνται από τους δασμούς και ότι ο πήχης για περαιτέρω μειώσεις είναι «πολύ υψηλός».

Ωστόσο, η ανατίμηση του ευρώ έχει ανησυχήσει άλλους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής , οι οποίοι φοβούνται ότι ένα ισχυρότερο νόμισμα θα καθιστούσε τις ευρωπαϊκές εξαγωγές λιγότερο ανταγωνιστικές και θα συνέβαλε στη μείωση του πληθωρισμού.

«Σε αυτό το μέτωπο, θα αναμέναμε από την Κριστίν Λαγκάρντ να υιοθετήσει έναν καθησυχαστικό τόνο, υπενθυμίζοντας στους ανθρώπους ότι η ΕΚΤ δεν στοχεύει στις συναλλαγματικές ισοτιμίες, αλλά ότι οποιαδήποτε προκύπτουσα καθοδική πίεση στον πληθωρισμό θα αντιμετωπιστεί, εάν χρειαστεί», δήλωσε ο Ζυλιέν Λαφάργκ, επικεφαλής στρατηγικής αγοράς στην Barclays Private Bank.