Την πρώτη υποβάθμιση εδώ και σχεδόν μια δεκαετία υπέστη η Φινλανδία, αφότου η Fitch Ratings υποβάθμισε την πιστοληπτική αξιολόγηση της σκανδιναβικής χώρας λόγω της αποτυχίας της να περιορίσει το αυξανόμενο χρέος.
Η Fitch αργά την Παρασκευή υποβάθμισε τη μακροπρόθεσμη αξιολόγηση της Φινλανδίας κατά ένα επίπεδο σε AA από AA+, τη χαμηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση μεταξύ των τριών κορυφαίων εταιρειών αξιολόγησης, σχεδόν ένα χρόνο αφότου εξέδωσε αρνητικές προοπτικές για το χρέος.
«Το υψηλό δημόσιο χρέος της Φινλανδίας παραμένει σε ανοδική τροχιά και δεν αναμένουμε επαρκή δημοσιονομική εξυγίανση για τη σταθεροποίηση του χρέους μεσοπρόθεσμα», ανέφερε η Fitch σε ανακοίνωσή της.
Το πρόβλημα της οικονομίας
Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Πέτερι Όρπο προσπαθεί να διορθώσει την πορεία των δημόσιων οικονομικών, τα οποία έχουν πληγεί από διαδοχικά ελλείμματα από το 2009. Ο δηλωμένος στόχος του υπουργικού συμβουλίου είναι η σταθεροποίηση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ το 2027.
Τον Απρίλιο, το υπουργικό συμβούλιο παρουσίασε ένα πακέτο μέτρων ύψους 2,3 δισ, ευρώ για την τόνωση της ανάπτυξης και των επενδύσεων στην υποτονική οικονομία. Οι χαμηλότεροι συντελεστές φόρου εισοδήματος και εταιρικού φόρου, καθώς και οι μικρότεροι φόροι στα τρόφιμα και τα φάρμακα, στοχεύουν στην ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης καθώς η οικονομία ανακάμπτει σταδιακά από δύο χρόνια συρρίκνωσης, χάρη σε μια σειρά μειώσεων επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Ωστόσο το πρόβλημα της οικονομίας είναι διαρθρωτικό. Διαδοχικές κυβερνήσεις δεν έχουν καταφέρει να περιορίσουν τις δαπάνες για να αντισταθμίσουν την απώλεια εισοδήματος από βασικούς εξαγωγικούς κλάδους, συμπεριλαμβανομένης της χαρτοποιίας και των ηλεκτρονικών ειδών ευρείας κατανάλωσης.
Ο θρίαμβος των iPhone και iPad της Apple Inc. επιτάχυνε την πτώση της ζήτησης δημοσιογραφικού χαρτιού και η παραγωγή χαρτιού έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 70% από την κορύφωσή της το 2007, ακόμη και όταν η δασική βιομηχανία παραμένει μία από τις μεγαλύτερες της χώρας. Η πτώση της επιχείρησης κινητών τηλεφώνων της Nokia Oyj άφησε επίσης ένα κενό στα δημόσια οικονομικά, καθώς η εταιρεία στο απόγειό της αντιπροσώπευε περίπου το 4% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.
Οι συνέπειες της πανδημίας και οι πρόσθετες δαπάνες για την άμυνα, σε συνδυασμό με την έλλειψη οικονομικής ανάπτυξης, έχουν πρόσφατα επιβαρύνει περαιτέρω τα δημόσια οικονομικά. Με συρρικνούμενο εργατικό δυναμικό και γηρασμένο πληθυσμό, ο πιθανός ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας είναι κοντά στο 1%.\
Η εκτίμηση της Fitch
«Η Fitch εκτιμά ότι τα μέτρα που έχουν ήδη αποφασιστεί δεν επαρκούν για τη σταθεροποίηση του δείκτη χρέους μεσοπρόθεσμα, δεδομένου του υψηλού επιπέδου των κυβερνητικών δαπανών (57,7% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος το 2024) λόγω του κόστους που σχετίζεται με τη γήρανση του πληθυσμού, των κοινωνικών δαπανών και των αυξημένων αμυντικών δαπανών», ανέφερε. «Οι μειώσεις φόρων εισοδήματος και εταιρικού φόρου που θα λάβουν χώρα το 2026 και το 2027, αν και υποστηρίζουν την ανάπτυξη, αυξάνουν επίσης την πίεση στον προϋπολογισμό».
Η Φινλανδία έχασε την αξιολόγηση AAA πριν από περίπου μια δεκαετία, μετά την ευρωπαϊκή κρίση χρέους.