Ισπανία: Οι εξαγωγείς μαύρης ελιάς θα τα βρουν… σκούρα με τους νέους δασμούς

SOS εκπέμπουν οι εξαγωγείς μαύρης ελιάς της Ισπανίας, οι οποίοι υπόκεινται σε σκληρούς δασμούς από την πρώτη θητεία του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, καθώς προειδοποιούν ότι θα είναι δύσκολο να επιβιώσουν με ένα επιπλέον 15% που αντιμετωπίζουν τώρα στο πλαίσιο της τελευταίας εμπορικής συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τα προϊόντα της ΕΕ αντιμετωπίζουν πλέον δασμούς εισαγωγής 15% – το ήμισυ του ποσοστού (30%) που απειλούσε ο Τραμπ, αλλά πολύ υψηλότερους από ό,τι ήλπιζαν οι Ευρωπαίοι – μετά την επίτευξη εμπορικής συμφωνίας με τον Τραμπ την Κυριακή.

Η Ισπανία, ο κορυφαίος εξαγωγέας επιτραπέζιων ελιών στον κόσμο, είδε το μερίδιό της στην αγορά μαύρης ελιάς των ΗΠΑ να καταρρέει από 49% το 2017 σε 19% το 2024, αφού ο Τραμπ επέβαλε δασμούς άνω του 30% κατόπιν αιτήματος των ελαιοκαλλιεργητών της Καλιφόρνιας.

Τα μέτρα επηρέασαν μόνο τις μαύρες ελιές και δεν ισχύουν για τις πράσινες ελιές, το ελαιόλαδο ή τις ημιεπεξεργασμένες ελιές. Οι Ισπανοί αγρότες έχουν λάβει μέτρα για να αυξήσουν τις πωλήσεις πράσινης ελιάς και να διαφοροποιήσουν τις αγορές τους από τότε που επιβλήθηκαν για πρώτη φορά οι δασμοί, αλλά προειδοποιούν ότι η πρόσθετη αύξηση θα είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτή.

Η Ισπανία, ο κορυφαίος εξαγωγέας επιτραπέζιων ελιών στον κόσμο, είδε το μερίδιό της στην αγορά μαύρης ελιάς των ΗΠΑ να καταρρέει από 49% το 2017 σε 19% το 2024

«Θα ήταν μη βιώσιμη (για τις μαύρες επιτραπέζιες ελιές)», δήλωσε στο Reuters ο Eduardo Martin, γραμματέας της Asaja, μιας ισπανικής τοπικής ένωσης αγροτών στη νότια επαρχία της Σεβίλλης, μια περιοχή που παράγει τις περισσότερες ελιές.

Τα αρχικά εμπορικά μέτρα συνέπεσαν με μια σοβαρή ξηρασία που ανάγκασε τους Ισπανούς παραγωγούς να μειώσουν περίπου 400.000 βάρδιες εργασίας για τους ελαιοσυλλέκτες από ένα σύνολο 2,5 εκατομμυρίων, σύμφωνα με εκτιμήσεις της βιομηχανίας. Οι πωλήσεις ισπανικών μαύρων ελιών στις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 70% τον πρώτο χρόνο.

«Το χειρότερο ήταν ο πρώτος χρόνος», δήλωσε ο Gabriel Cabello, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γεωργικών Συνεταιρισμών της Ανδαλουσίας στην επαρχία της Σεβίλλης.

«Τον δεύτερο χρόνο, μάθαμε ότι αυτό ήρθε για να μείνει και ότι έπρεπε να κάνουμε τα πράγματα διαφορετικά».

Για να μετριάσουν τις απώλειες, οι Ισπανοί εξαγωγείς έστρεψαν την προσοχή τους στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, περιοχές με παράδοση στην κατανάλωση επιτραπέζιων ελιών. Επίσης, επεκτάθηκαν στις ασιατικές αγορές, ενώ παράλληλα στράφηκαν στην αποστολή περισσότερων πράσινων ελιών στις ΗΠΑ, επειδή υπόκεινται σε χαμηλότερους δασμούς.

Οι δασμοί ώθησαν επίσης την καινοτομία, με ορισμένους Ισπανούς εξαγωγείς να πωλούν μαύρες ελιές γεμιστές με σολομό ή τυρί για πρώτη φορά, γεγονός που βοήθησε στην αύξηση των πωλήσεων στην Ευρώπη και την Ασία, δήλωσε στο Reuters ο Cabello.

Ωστόσο, το ισπανικό Υπουργείο Γεωργίας εκτιμά ότι έχει χάσει 239,6 εκατομμύρια ευρώ από τις πωλήσεις μαύρων ελιών από την εισαγωγή των δασμών, σχεδόν το ένα τρίτο της συνολικής αξίας εξαγωγών των 707 εκατομμυρίων ευρώ από την τελευταία συγκομιδή.

Η Ισπανία, ο κορυφαίος εξαγωγέας επιτραπέζιων ελιών στον κόσμο, είδε το μερίδιό της στην αγορά μαύρης ελιάς των ΗΠΑ να καταρρέει από 49% το 2017 σε 19% το 2024, αφού ο Τραμπ επέβαλε δασμούς άνω του 30%

1 στις 6 εξαγωγικές παραμένουν στην αγορά

Μεταξύ των 25 Ισπανών εξαγωγέων που δραστηριοποιούνταν πριν από τους δασμούς, μόνο τέσσερις σημαντικοί παίκτες παραμένουν, σύμφωνα με την Asemesa, τον Ισπανικό Σύνδεσμο Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών.

Η Agro Sevilla, ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες που διαθέτει τους οικονομικούς πόρους για να ασκήσει πιέσεις στις ΗΠΑ για χαμηλότερους δασμούς, επέκτεινε τις εξαγωγές πράσινης ελιάς και κατάφερε να μειώσει τους δασμούς στις μαύρες ελιές στο 10% από 31%. Η εταιρεία απέδειξε με επιτυχία ότι έλαβε λιγότερες ευρωπαϊκές επιδοτήσεις από ό,τι είχαν εκτιμήσει οι ΗΠΑ. Οι πωλήσεις της στις ΗΠΑ αυξάνονται σταδιακά από το 2023.

«Δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε τη μεγαλύτερη καταναλωτική αγορά μαύρων ελιών στον κόσμο», δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Agro Sevilla, Julio Roda.

Σε μια ανατροπή, η Aceitunas Guadalquivir, ένας άλλος σημαντικός Ισπανός παραγωγός ελιάς, εξαγόρασε την Bell-Carter Foods, μία από τις δύο κορυφαίες αμερικανικές εταιρείες που είχαν υποστηρίξει τους δασμούς, σύμφωνα με δήλωση που εκδόθηκε το 2022.

Η εταιρεία είναι μεταξύ αρκετών καλιφορνέζικων εταιρειών που έχουν εισαγάγει ωμές ελιές από την Ισπανία, οι οποίες εξαιρούνται από τους δασμούς, σύμφωνα με την Asemesa.

Η Ισπανία εξήγαγε 6.300 τόνους ημιεπεξεργασμένων ελιών το 2024, μαζί με 36.000 τόνους πράσινων ελιών και 9.800 τόνους μαύρων ελιών.

Τα μέτρα των ΗΠΑ δεν κατάφεραν να ενισχύσουν τους εγχώριους καλλιεργητές.

Οι εισαγωγές επιτραπέζιων ελιών αυξήθηκαν κατά 40% τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2017, σύμφωνα με τα εμπορικά στοιχεία, με την Αίγυπτο, την Πορτογαλία και την Τουρκία να αυξάνουν περισσότερο τις εξαγωγές.

Οι ισπανικές εξαγωγές πράσινων ελιών προς τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 18% κατά την ίδια περίοδο, αντισταθμίζοντας εν μέρει τη μείωση των εξαγωγών μαύρης ελιάς.

Ωστόσο, οι Ισπανοί παραγωγοί εξακολουθούν να ανησυχούν για τους νέους δασμούς. «Είναι σαν να προσθέτεις βροχή σε βρεγμένο έδαφος», είπε ο Μάρτιν της Asaja.