Η παράλογη επενδυτική δέσμευση της Ευρώπης στις ΗΠΑ εγκυμονεί κινδύνους

Reuters Breakingviews

Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι μάστορας της τέχνης να δίνει αυθάδεις υποσχέσεις που δεν έχει καμία πρόθεση να τηρήσει. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν φαίνεται να έκανε το ίδιο για να εξασφαλίσει την αμφιλεγόμενη δασμολογική συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο. Αλλά η αόριστη υπόσχεση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι 600 δισεκατομμύρια δολάρια ευρωπαϊκών επενδύσεων θα εισρεύσουν στις ΗΠΑ τα επόμενα τρία χρόνια είναι επικίνδυνη. Εάν ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποφασίσει ότι οι Ευρωπαίοι δεν τήρησαν το δικό τους μέρος της συμφωνίας, θα έχει μια δικαιολογία να ακυρώσει τη συμφωνία.

Μόλις μια ημέρα μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας που θα επιβάλει δασμό 15% στις περισσότερες ευρωπαϊκές εισαγωγές προς τις ΗΠΑ, οι δύο πλευρές φάνηκαν να διαφωνούν σε πολλές λεπτομέρειες – συμπεριλαμβανομένης της επενδυτικής υπόσχεσης της ΕΕ. Ο Λευκός Οίκος δήλωσε τη Δευτέρα ότι η «μαζική» δέσμευση θα είναι «επιπλέον» των τρεχουσών επενδυτικών ροών από την Ένωση, οι οποίες, όπως ανέφερε, υπερβαίνουν τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Αντίθετα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε την Τρίτη ότι οι εταιρείες της ΕΕ απλώς «εξέφρασαν ενδιαφέρον» να επενδύσουν ένα τέτοιο ποσό στις ΗΠΑ έως το 2029 – αλλά δεν διευκρίνισε ότι θα ήταν επιπλέον των υφιστάμενων ροών.

Σε κάθε περίπτωση, θα ήταν μια μεγάλη αύξηση. Σύμφωνα με το Γραφείο Οικονομικής Ανάλυσης, οι Ευρωπαίοι πέρυσι έστειλαν περίπου 205 δισεκατομμύρια δολάρια σε νέες επενδύσεις πέρα από τον Ατλαντικό. Αφαιρώντας τα 53 δισεκατομμύρια δολάρια από το Ηνωμένο Βασίλειο, ο αριθμός της ΕΕ πλησιάζει τα 150 δισεκατομμύρια δολάρια. Εάν ο Λευκός Οίκος έχει δίκιο, οι εταιρείες της ΕΕ θα πρέπει να υπερδιπλασιάζουν τις επενδυτικές τους δαπάνες κάθε χρόνο μέχρι το 2028 για να διαθέσουν επιπλέον 600 δισεκατομμύρια δολάρια. Ακόμη και η πιο μετριοπαθής ερμηνεία της ΕΕ υποδηλώνει μια διαρκή αύξηση κατά πάνω από 30% από τα επίπεδα του 2024.

Αυτό είναι τόσο απίθανο όσο και η εξίσου τολμηρή υπόσχεση της ΕΕ να εισάγει αμερικανική ενέργεια αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Καμία από τις δύο δεσμεύσεις ενδέχεται να μην είναι δεσμευτική. Η συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ Τραμπ και φον ντερ Λάιεν δεν έχει ακόμη επισημοποιηθεί σε έγγραφο που υπογράφεται και από τα δύο μέρη. Αξιωματούχοι της Επιτροπής ελπίζουν ότι ένα τέτοιο κείμενο θα μπορούσε να υπογραφεί έως την 1η Αυγούστου, όταν τεθούν σε ισχύ οι αμερικανικοί δασμοί. Αλλά ακόμη και τότε οι Βρυξέλλες δεν μπορούν να κατευθύνουν τις επενδυτικές αποφάσεις ιδιωτικών ευρωπαϊκών εταιρειών. Σε αντίθεση με την Ιαπωνία, η οποία υποσχέθηκε ένα παρόμοια αόριστο επενδυτικό ταμείο 550 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η ΕΕ δεν μπορεί καν να υποστηρίξει ή να επιδοτήσει επενδύσεις με προορισμό τις ΗΠΑ, καθώς αυτές οι εξουσίες ανήκουν στα μέλη της. Οποιαδήποτε διατλαντική επενδυτική κίνηση έρχεται επίσης σε αντίθεση με τις πολιτικές για την ενθάρρυνση των επενδύσεων και την ενίσχυση της παραγωγικότητας στο εσωτερικό.

Είναι αμφίβολο αν η έλξη της αμερικανικής αγοράς θα προκαλέσει ένα ξέσπασμα ενθουσιασμού μεταξύ των Ευρωπαίων επενδυτών τα επόμενα χρόνια. Οι δασμοί μπορεί να βοηθήσουν να πειστεί η αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen και ο γίγαντας πολυτελείας LVMH να παράγουν περισσότερο στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Αλλά πρέπει επίσης να λάβουν υπόψη την επίδραση των εμπορικών φραγμών στις αλυσίδες εφοδιασμού, τις απρόβλεπτες πολιτικές του Τραμπ και τις συνέπειες των υψηλότερων τιμών εισαγωγών στην ανάπτυξη και τον πληθωρισμό των ΗΠΑ.