Αισιόδοξες δηλώνουν οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών για την πορεία των καθαρών εσόδων τους από τόκους, παρά την ταχύτερη των αρχικών τους εκτιμήσεων αποκλιμάκωση του κόστους χρήματος.
Στο πλαίσιο αυτό, όχι μόνο δεν προχώρησαν σε προς τα κάτω αναθεώρηση των στόχων για την εφετινή χρήση, αλλά διαβλέπουν και ανοδικά ρίσκα σε περίπτωση που οι παρεμβατικοί δείκτες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) δεν υποχωρήσουν κατά περισσότερο από 25 μονάδες βάσης σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα.
Συγκεκριμένα, θεωρούν πως ακόμη κι αν το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της Ευρωτράπεζας πέσει στο 1,5% από 2% σήμερα μέχρι το τέλος του έτους, οι προβλέψεις τους για το έντοκο εισόδημα, όπως αυτές παρουσιάζονται στους επιχειρησιακούς στόχους της περιόδου 2025 – 2027, θα επαληθευτούν.
Τα μαξιλάρια
Αναμφίβολα η υποχώρηση των διατραπεζικών επιτοκίων euribor τους έχει κοστίσει έως και σήμερα. Κι αυτό διότι είναι συνδεδεμένα με το μεγαλύτερο μέρος του υφιστάμενου στοκ χορηγήσεων.
Έτσι, η μείωση των καθαρών εσόδων από τόκους θεωρείται αναπόφευκτη για εφέτος, συνολικά στον κλάδο.
Ωστόσο, αυτή αναμένεται να περιοριστεί σε χαμηλά μονοψήφια ποσοστά, της τάξης του 5% ή μικρότερα κατά μέσο όρο.
Ενδεικτική είναι η πορεία τους στο α΄ εξάμηνο του 2025, κατά τη διάρκεια του οποίου ανήλθαν σε 4,1 δισ. ευρώ, χαμηλότερα σε ετήσια βάση κατά 2,4%.
Ο λόγος είναι πως έχουν διάφορα όπλα στη φαρέτρα τους για τον περιορισμό των απωλειών. Συγκεκριμένα:
Πιστωτική επέκταση
Οι νέες εκταμιεύσεις δανείων σημείωσαν μεγάλη άνοδο κατά τη διάρκεια του α΄ εξαμήνου και η τρέχουσα χρήση αναμένεται να κλείσει με υπέρβαση των στόχων στους συστημικούς ομίλους.
Οι εργασίες αυτές, καθώς θα ξεκινά η αποπληρωμή των νέων δανείων, θα στηρίζουν ολοένα και περισσότερα τα αποτελέσματά τους από τρίμηνο σε τρίμηνο.
Από την άλλη, λόγω της μείωσης των επιτοκίων, έχουν πλέον ουσιαστικά σταματήσει οι πρόωρες αποπληρωμές από αξιόχρεους πελάτες.
Ως αποτέλεσμα, η πιστωτική επέκταση στους συστημικούς ομίλους έφτασε στα 7,4 δισ. ευρώ στο πρώτο μισό του 2025 και η διαμόρφωσή της πάνω από τα 12 δισ. ευρώ είναι το πλέον πιθανό σενάριο.
Εξάλλου, εφόσον τα επιτόκια μειωθούν περαιτέρω, εκτιμάται ότι η ζήτηση, τουλάχιστον από τον επιχειρηματικό τομέα θα ενισχυθεί, ευνοώντας την επιτάχυνση των ρυθμών μεγέθυνσης του ενεργητικού τους.
Περιορισμός εξόδων
Η υποχώρηση των επιτοκίων, δεν μειώνει μόνο τα έσοδα, αλλά και τα έξοδα για τόκους.
Οι τράπεζες έχουν προβεί ήδη σε σημαντικές περικοπές της τάξης του 50% τουλάχιστον στις αποδόσεις των προθεσμιακών καταθέσεων, του μόνου καταθετικού προϊόντος που τους κοστίζει.
Όσο λοιπόν λήγουν λογαριασμοί προθεσμίας που είχαν ανοίξει στο πρόσφατο παρελθόν, τόσο θα περιορίζεται το σχετικό κόστος.
Επιπρόσθετα, έχει ξεκινήσει η μείωση της συμμετοχής των εν λόγω προγραμμάτων στα συνολικά υπόλοιπα πελατείας.
Ταυτόχρονα, οι συστημικοί όμιλοι έχουν ήδη ξεκινήσει την πρόωρη αποπληρωμή ακριβών ομολογιακών τίτλων, στο πλαίσιο της υπερχρέωσης MREL.
Συγκεκριμένα, προχωρούν σε νέες εκδόσεις με πολύ πιο χαμηλά επιτόκια σε σχέση με την περίοδο του ακριβού χρήματος και μέρος των κεφαλαίων που συγκεντρώνονται αξιοποιείται για αυτό το σκοπό.
Η στρατηγική αυτή είναι δυνατή μιας και έχουν ήδη πιάσει τους τελικούς στόχους για τις ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις, αρκετούς μήνες νωρίτερα πριν την προθεσμία του 2026 και έτσι, τα περιθώρια ελιγμών τους είναι διευρυμένα.
Hedging
Κέρδη καταγράφουν επίσης οι τράπεζες από τις θέσεις αντιστάθμισης κινδύνου που έχουν ανοίξει από πέρυσι.
Έτσι, όσο μειώνονται τα επιτόκια, τόσο περισσότερο κερδίζουν. Πλέον, το κόστος αυτών των κινήσεων υπερκαλύπτεται από τα κέρδη που καταγράφουν.