Τραμπ- Πούτιν: Η επόμενη ημέρα της συνάντησης στην Αλάσκα

«Δεν υπάρχει συμφωνία μέχρι να υπάρξει συμφωνία», δήλωσε ο Τραμπ την Παρασκευή στο Άνκορατζ της Αλάσκας, καθώς στεκόταν δίπλα στον Πούτιν σε μια κοινή εκδήλωση που ακολούθησε τη μεγαλύτερη σε διάρκεια συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο μεταξύ των δύο ηγετών.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε τη συνάντησή του με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν «εξαιρετικά παραγωγική», αλλά άφησε να εννοηθεί ότι δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου, προσθέτοντας ότι θα μιλήσει με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ και τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

«Είχαμε μια πολύ παραγωγική συνάντηση. Υπήρχαν πολλά, πολλά σημεία στα οποία συμφωνήσαμε, τα περισσότερα από αυτά. Θα έλεγα ότι υπάρχουν μερικά σημαντικά σημεία στα οποία δεν έχουμε φτάσει ακόμη, αλλά έχουμε σημειώσει κάποια πρόοδο», πρόσθεσε ο Τραμπ.

Αλλάζουν τα δεδομένα

Η συνέντευξη Τύπου, με τον Τραμπ να στέκεται δίπλα-δίπλα σε έναν ηγέτη που υπήρξε διεθνής παρίας από τότε που ξεκίνησε μια ολοκληρωτική εισβολή στην Ουκρανία το 2022, φαίνεται να αλλάζει σημαντικά τα δεδομένα, και να επιβεβαιώνει όλους, όσοι μιλούσαν για την δυναμική επιστροφή του Πούτιν.

Ενώ ο Τραμπ είχε υποβαθμίσει τις προσδοκίες για τη σύνοδο κορυφής κατά την προετοιμασία της, μάλιστα επέμενε στο Air Force One καθ’ οδόν προς τη συνάντηση ότι θα «έφευγε» αν οι συνομιλίες δεν πήγαιναν καλά, μίλησε με τον Πούτιν για περισσότερες από δυόμισι ώρες – μια συνεδρία μεγαλύτερη από τις συζητήσεις τους στη σύνοδο κορυφής του 2018 στο Ελσίνκι.

Ο Πούτιν χαρακτήρισε τις συνομιλίες χρήσιμες και είπε ότι διεξήχθησαν «σε εποικοδομητική ατμόσφαιρα». Υπονόησε ότι η Ουκρανία ήταν μόνο ένα από τα πολλά θέματα που είχαν συζητήσει, επισημαίνοντας τις δυνατότητες για αυξημένη εμπορική και επιχειρηματική συνεργασία, καθώς και συνεργασία στην Αρκτική και στην εξερεύνηση του διαστήματος.

Θέαμα

Η σύνοδος κορυφής της Παρασκευής ξεκίνησε με ένα εξαιρετικά χορογραφημένο θέαμα, όπου ο πρόεδρος των ΗΠΑ υποδέχτηκε τον Πούτιν σε αμερικανικό έδαφος, στην πρώτη επίσκεψη του Ρώσου ηγέτη στις ΗΠΑ εδώ και σχεδόν μια δεκαετία. Οι δυο τους συναντήθηκαν στην πίστα του αεροδρομίου, με τον Τραμπ να χειροκροτεί καθώς ο Πούτιν πλησίαζε και να τον καλωσορίζει με μια θερμή χειραψία και ένα χτύπημα στο μπράτσο.

Επίσης, ευρέως σχολιάστηκε το στιγμιότυπο με τον Τραμπ να βάζει το χέρι του στην πλάτη του Πούτιν και να συμμετέχει σε φιλική συζήτηση προτού οι δύο αναχωρήσουν με τη λιμουζίνα του προέδρου προς τον τόπο της συνόδου κορυφής.

Επί της ουσίας ωστόσο, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν κατάφερε να εξασφαλίσει καμία δέσμευση από τον Βλαντιμίρ Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία μετά από μια σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα που ξεκίνησε με φανφάρα αλλά κατέληξε σε αντιξοότητα.

Η συνάντηση ήταν η πρώτη μεταξύ ενός προέδρου των ΗΠΑ και του Πούτιν από τότε που διέταξε την πλήρη εισβολή στην Ουκρανία το 2022, σηματοδοτώντας ένα εμφατικό τέλος σε χρόνια προσπαθειών της Δύσης να τον απομονώσουν.

Σκληρή στάση

Ο Τραμπ δήλωσε πριν από τη συνάντηση ότι θα απαιτούσε εκεχειρία στην Ουκρανία από τον Ρώσο πρόεδρο. Έφυγε από την Αλάσκα για να επιστρέψει στην Ουάσινγκτον χωρίς καμία δέσμευση από τον Πούτιν, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι δεν είχε εγκαταλείψει τις σκληρές του απαιτήσεις για συνθηκολόγηση της Ουκρανίας.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μελλοντικών συναντήσεων με τον Πούτιν και τον ηγέτη της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αλλά στη συνέχεια άφησε να εννοηθεί ότι η ευθύνη για τον τερματισμό της σύγκρουσης βαραίνει πλέον το Κίεβο και τους Ευρωπαίους συμμάχους του.

Το μπαλάκι σε Ζελένσκι και Ουκρανία

«Τώρα, εξαρτάται πραγματικά από τον Πρόεδρο Ζελένσκι να το ολοκληρώσει», δήλωσε στον παρουσιαστή του Fox News, Σον Χάνιτι, μετά τη σύνοδο κορυφής. «Και θα έλεγα επίσης ότι τα ευρωπαϊκά έθνη πρέπει να εμπλακούν λίγο. Αλλά εξαρτάται από τον Πρόεδρο Ζελένσκι… Και αν το θέλουν, θα είμαι στην επόμενη συνάντηση».

Η συμβουλή του Τραμπ στον Ζελένσκι ήταν «να κάνουμε μια συμφωνία».

Η αποτυχία του να εξασφαλίσει οποιεσδήποτε παραχωρήσεις στο Άνκορατζ από τον Πούτιν απογοήτευσε ορισμένους ειδικούς.

Οι πρώτες αντιδράσεις

Ο Γουίλιαμ Τέιλορ, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Κίεβο, δήλωσε στους Financial Times, ότι τα «καλά νέα» ήταν ότι «δεν υπήρχε Γιάλτα, ούτε Μόναχο», αναφερόμενος στη συνάντηση του 1945 μεταξύ των ηγετών των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Σοβιετικής Ένωσης που χώρισε την Ευρώπη και στη συνάντηση του 1938 μεταξύ της ναζιστικής Γερμανίας και των συμμαχικών εθνών.

«Τα κακά νέα είναι ότι δεν υπάρχει εκεχειρία».

Το σιωπηλό τέλος της συνόδου κορυφής ήρθε αφού ο Τραμπ υποδέχτηκε τον Ρώσο πρόεδρο με ένα κόκκινο χαλί που στρώθηκε από τον αμερικανικό στρατό στην αεροπορική βάση Έλμενντορφ στο Άνκορατζ της Αλάσκας. Στη συνέχεια, κάλεσε τον χαμογελαστό Πούτιν στο «Τέρας», το θωρακισμένο όχημά του, για μια σύντομη διαδρομή προς τον χώρο της συνόδου κορυφής.

Η συνάντηση ήταν μια «μεγάλη νίκη» για τον Πούτιν, δήλωσε η Άντρεα Κένταλ-Τέιλορ, στο Κέντρο για μια Νέα Αμερικανική Ασφάλεια, ειδικά αφού ο Τραμπ είχε υποσχεθεί σοβαρές συνέπειες εάν ο Ρώσος ηγέτης δεν συμφωνούσε σε κατάπαυση του πυρός.

«Είναι πολύ καλός στο να αναστρέφει αυτή την επιρροή», δήλωσε η Κένταλ-Τέιλορ, ο οποίος υπηρέτησε ως αναλυτής της CIA, αναφερθείσα στον Πούτιν.

Οι ηγέτες συναντήθηκαν για περίπου τρεις ώρες, πλαισιωμένοι από δύο ανώτερους αξιωματούχους και έναν διερμηνέα ο καθένας. Στη συνέχεια, έκαναν δηλώσεις σε μια 12λεπτη συνέντευξη Τύπου, η οποία δεν έδωσε λεπτομέρειες και δεν επέτρεψε ερωτήσεις.

Βομβαρδισμοί

Καθώς οι πρόεδροι ολοκλήρωναν τις ομιλίες τους, τουλάχιστον επτά περιοχές της Ουκρανίας τέθηκαν σε κατάσταση συναγερμού για αεροπορική επιδρομή εν μέσω επιθέσεων από ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, πυραύλους και κατευθυνόμενες αεροπορικές βόμβες, όπως δήλωσαν οι αρχές στο Κίεβο.

Και βέβαια οι απόψεις των δύο ανδρών φάνηκαν να διίστανται ως προς το αν είχαν καταλήξει σε κάποια συμφωνία.

Ο Πούτιν, ο οποίος μίλησε πρώτος στη συνέντευξη Τύπου, δήλωσε ότι ελπίζει «οι συμφωνίες σήμερα θα αποτελέσουν σημείο εκκίνησης όχι μόνο για την επίλυση του ουκρανικού προβλήματος, αλλά και για την έναρξη της αποκατάστασης επιχειρηματικών, ρεαλιστικών σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ».

«Δεν υπάρχει συμφωνία μέχρι να υπάρξει συμφωνία», είπε ο Τραμπ. «Δεν τα καταφέραμε, αλλά έχουμε πολύ καλές πιθανότητες να τα καταφέρουμε».

Ο Έρικ Γκριν, ο οποίος εργάστηκε στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του Τζο Μπάιντεν και οργάνωσε τη συνάντηση του πρώην προέδρου με τον Πούτιν το 2021 στη Γενεύη, δήλωσε ότι η σύνοδος κορυφής στο Άνκορατζ αντανακλούσε την μεταβαλλόμενη πολιτική των ΗΠΑ για την Ουκρανία υπό τον Τραμπ.

«Τα γραφικά και ο συμβολισμός ήταν για μένα μια συνέχεια της συνάντησης του Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο», αναφερόμενος στην αντιπαράθεση φωνών στον Λευκό Οίκο με τον Ουκρανό πρόεδρο τον Φεβρουάριο.

«Έχουμε αυτή τη φαινομενικά αδυσώπητη διάβρωση της θέσης της Ουκρανίας, όπου οι ΗΠΑ εκχωρούν περισσότερο από την μόχλευσή τους, τερματίζοντας την απομόνωση του Πούτιν και εγείροντας θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με το ποιο είναι το όραμα του Τραμπ για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και τις θέσεις της Ουκρανίας και της Ρωσίας σε αυτήν».

Ήξεις, αφήξεις

Η σύνοδος κορυφής συγκλήθηκε βιαστικά σε λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα, αφότου ο Τραμπ εξέφρασε την απογοήτευσή του για την άρνηση του Πούτιν να αποσύρει τις σκληροπυρηνικές απαιτήσεις του για συνθηκολόγηση της Ουκρανίας.

Ο Πούτιν δήλωσε ότι ελπίζουν ότι «η συνεννόηση» που επιτεύχθηκε με τον Τραμπ στο Άνκορατζ θα βοηθήσει στην επίτευξη ειρήνης, αλλά άφησε να εννοηθεί ότι η θέση του παρέμεινε αμετάβλητη.

«Η Ρωσία επιθυμεί ειλικρινά να τερματίσει την ουκρανική σύγκρουση, αλλά πρέπει να επιλυθούν όλες οι βασικές αιτίες της σύγκρουσης», είπε.

Ο Ρώσος πρόεδρος είχε αφήσει να εννοηθεί ότι οι πλευρές θα μπορούσαν να εργαστούν πάνω σε μια νέα συμφωνία για τον έλεγχο των όπλων, αλλά δεν το ανέφερε στη δήλωσή του μετά τις συνομιλίες.

Ο Αλεξάντερ Νταρτσίεφ, πρεσβευτής της Ρωσίας στις ΗΠΑ, δήλωσε επίσης ότι δεν υπήρξε καμία πρόοδος στην αποκατάσταση των διμερών σχέσεων.

Ο Τραμπ δήλωσε ότι τα επόμενα βήματά του θα είναι να τηλεφωνήσει στους Ευρωπαίους ηγέτες και στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι για να συζητήσουν τη συνάντησή του με τον Πούτιν.

Ένας βοηθός του Ουκρανού προέδρου δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν ακόμη επικοινωνήσει με τον Ζελένσκι, ο οποίος βρισκόταν συγκεντρωμένος με την ομάδα του στο Κίεβο. Ο βοηθός περιέγραψε το αποτέλεσμα της συνάντησης ως «πολύ περίεργο».

Το βλέμμα στην Ευρώπη

Ο Πούτιν δήλωσε ότι ελπίζει ότι η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της «θα αντιμετωπίσουν όλα αυτά εποικοδομητικά και δεν θα αρχίσουν να θέτουν εμπόδια ή να προσπαθούν να σταματήσουν την πρόοδο που σημειώσαμε εδώ μέσα από προκλήσεις και παρασκηνιακές ίντριγκες».

Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα ισχυριστεί ότι η εισβολή της Ρωσίας δεν θα είχε συμβεί ποτέ κατά τη διάρκεια της θητείας του. Ο Πούτιν προσπάθησε να εκμεταλλευτεί τον εγωισμό του Τραμπ κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, λέγοντας ότι συμφωνεί με την άποψη αυτή. Ο Τραμπ στράφηκε προς τον Πούτιν και έγνεψε καταφατικά.

Όταν ο Τραμπ είπε ότι ήλπιζε να συναντήσει ξανά τον Πούτιν σύντομα, ο Ρώσος ηγέτης απάντησε στα αγγλικά: «Την επόμενη φορά στη Μόσχα;»

Ο Τραμπ απάντησε: «Αυτό είναι ενδιαφέρον. Θα επικριθώ λίγο γι’ αυτό, αλλά θα μπορούσα να το δω πιθανό να συμβεί».