Στις 17 Αυγούστου 1661, έλαβε χώρα το απόλυτο πάρτι. Σε ένα υπέροχο νέο κάστρο, οι 6.000 καλεσμένοι, συμπεριλαμβανομένου ενός βασιλιά, παρέλαβαν δώρα όπως διαμαντένιες καρφίτσες για τις κυρίες και καθαρόαιμα άλογα για τους άνδρες.
Μια εντυπωσιακή επίδειξη πυροτεχνημάτων έλαβε χώρα σε υπέροχους κήπους και παρουσιάστηκε ένα θεατρικό έργο, ειδικά γραμμένο για την περίσταση από τον θεατρικό συγγραφέα Μολιέρο.
Αλλά ο Γάλλος βασιλιάς, ο οποίος υποτίθεται ότι θα κολακευόταν και θα εντυπωσιαζόταν από όλα αυτά – ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ – ήταν τρομοκρατημένος και εξοργισμένος. Είχε ήδη ενημερωθεί ότι ο οικοδεσπότης, ο υπουργός οικονομικών του, Νικολά Φουκέ, είχε συσσωρεύσει τον τεράστιο πλούτο του «μαγειρεύοντας» τα βιβλία.
Νικολά Φουκέ
Προσκεκλημένος ως τιμώμενος καλεσμένος στις εορταστικές εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν για τα εγκαίνια του νέου κάστρου του Φουκέ με το όνομα Vaux-le-Vicomte, ο Λουδοβίκος σύντομα εξοργίστηκε, πιστεύοντας ότι οι εορτασμοί έδειχναν πόσο πλούτο είχε συσσωρεύσει ο υπουργός του εις βάρος του κράτους. Εκείνη τη στιγμή ο Λουδοβίκος που φημολογείται να είχε πει «Το Κράτος είμαι Εγώ» να ανακάλυψε ότι το πορτοφόλι ήταν ο Φουκέ.
Ο Λουδοβίκος θεώρησε τον Φουκέ καταχραστή, αφού του το είπε ο Ζαν-Μπαπτίστ Κολμπέρ, ένας γραφειοκράτης που ήθελε κρυφά τη θέση του Φουκέ. Είχε αποκαλύψει στον βασιλιά παρατυπίες στους λογαριασμούς του υπουργού και τον κατηγόρησε ότι δημιουργούσε οικονομικά σχέδια που αποσκοπούσαν κυρίως στον πλουτισμό του.
Οπλισμένος με τις κατηγορίες και εξοργισμένος από την επίδειξη «αδιάντροπης και τολμηρής πολυτέλειας» του Φουκέ, ο βασιλιάς διέταξε τη σύλληψή του. Ο Βολταίρος σχολίασε: «Στις 17 Αυγούστου, στις έξι το βράδυ, ο Φουκέ ήταν βασιλιάς της Γαλλίας: στις δύο το πρωί ήταν ένα τίποτα».
Η δίκη του για υπεξαίρεση διήρκεσε τρία χρόνια, με τον εύγλωττο και έξυπνο Φουκέ να υπερασπίζεται τον εαυτό του και να κερδίζει μεγάλη δημόσια συμπάθεια, με λόγιους και ευγενείς να συνηγορούν υπέρ του.
Αφού τελικά ανακηρύχθηκε η ενοχή του, ο βασιλιάς ήλπιζε στην θανατική ποινή, αλλά οι δικαστές διέταξαν αντ’ αυτού την εξορία. Στη συνέχεια, για πρώτη και τελευταία φορά στη γαλλική ιστορία, ο μονάρχης ανέτρεψε την απόφαση του δικαστηρίου και άλλαξε την ποινή. Ο Φουκέ φυλακίστηκε ισόβια, η σύζυγός του εξορίστηκε και το ένδοξο κάστρο του απαλλοτριώθηκε από το κράτος. Πέθανε στη φυλακή 16 χρόνια αργότερα, σε ηλικία 65 ετών.
Ο δραστήριος μεσιέ Φουκέ
Ο Νικολά Φουκέ γεννήθηκε στο Παρίσι σε μια επιδραστική οικογένεια noblesse de robe (μέλη της αριστοκρατίας που κατείχαν υψηλές θέσεις στην κυβέρνηση, ειδικά στον τομέα του δικαίου και των οικονομικών). Ήταν το δεύτερο παιδί του Φρανσουά Φουκέ (ο οποίος κατείχε πολλές υψηλές θέσεις στην κυβέρνηση) και της Μαρί ντε Μοπεό.
Οι Φουκέ δεν προέρχονταν από οικογένεια ευγενών. Στην πραγματικότητα, ήταν έμποροι υφασμάτων, με έδρα την Angers. Ο πατέρας του Φουκέ αργότερα συγκέντρωσε μεγάλο πλούτο ως εφοπλιστής στη Βρετάνη. Προσελήφθη από τον Καρδινάλιο Ρισελιέ, ο οποίος του έδωσε σημαντικές θέσεις στην κυβέρνηση.
Η οικογένεια Φουκέ ήταν εξαιρετικά ευσεβής με 9 από τα 11 παιδιά της οικογένειας που επέζησαν μέχρι την ενηλικίωση να γίνονται καλόγριες ή ιερωμένοι. Οι 2 έγιναν επίσκοποι. Μόνο ο Νικολά και ο αδελφός του Ζιλ ήταν λαϊκοί.
Το εραλδικό οικόσημα της οικογένειας Φουκέ απεικονίζει σκίουρο, ο οποίος αποκαλείται φουκέ σε τοπική διάλεκτο
Ο πρώτος γάμος και η πρώτη αγορά κρατικής θέσης
Το 1634, ο Φουκέ διορίστηκε σύμβουλος του Κοινοβουλίου του Μετς. Ο Ρισελιέ του ανέθεσε το ευαίσθητο έργο της επαλήθευσης των λογαριασμών, ώστε να διαπιστωθεί εάν ο Κάρολος Δ΄ της Λωρραίνης υπεξαιρούσε χρήματα που δικαιωματικά οφείλονταν στον Βασιλιά της Γαλλίας. Ο Φουκέ, ακόμα έφηβος, ολοκλήρωσε αυτό το έργο με επιτυχία. Το 1636, σε ηλικία μόλις 20 ετών, ο πατέρας του τού αγόρασε τη θέση του maître des requêtes στο συμβούλιο της επικρατείας για 150.000 λιβρέες (επί βασιλείας, πολλές κυβερνητικές θέσεις αγοράζονταν). Το 1640, παντρεύτηκε την πλούσια και καλά διασυνδεδεμένη Λουίζ Φουρσέ και έλαβε περίπου 160.000 λιβρέες από την προίκα, συν ενοίκια και γη. Η Λουίζ πέθανε το 1641 σε ηλικία 21 ετών, έξι μήνες αφότου γέννησε μια κόρη. Ο Φουκέ ήταν 26 ετών.
Ο Καρδινάλιος Ρισελιέ πέθανε το 1642, αλλά ο Φουκέ προσεταιρίστηκε τον διάδοχό του στην πρωθυπουργία, τον Καρδινάλιο Μαζαρέν. Από το 1642 έως το 1650, ο Φουκέ κατείχε διάφορες θέσεις, αρχικά στις επαρχίες και στη συνέχεια με τον στρατό του Μαζαρέν.
Το 1648, ο Φουκέ διορίστηκε γενικός ελεγκτής του Παρισιού, ακριβώς τη στιγμή που ξέσπασε η δεύτερη από μια σειρά στάσεων κατά την οποία υπερασπίστηκε τον Μαζαρέν και τη Βασιλομήτορα, Άννα της Αυστρίας (αντιβασιλέας του νεαρού Λουδοβίκου ΙΔ΄) για την υπεράσπιση της μοναρχίας. Ως αποτέλεσμα, ο Φουκέ κέρδισε τη διαρκή αφοσίωση και υποστήριξη τόσο του Μαζαρέν όσο και της Άννας.
Άννα της Αυστρίας
Αυτές οι θέσεις υψηλού επιπέδου ανέβασαν το προφίλ του στην αυλή. Το 1650 του επετράπη να αγοράσει, έναντι 450.000 λιβρέων, τη σημαντική θέση του γενικού εισαγγελέα στο κοινοβούλιο του Παρισιού.
Δεύτερος γάμος και συσσώρευση πλούτου
Πίνακας που απεικονίζει την δεύτερη σύζυγο του Φουκέ, Μαρί-Μαντλέν ντε Καστίλ
Ο ήδη μεγάλος πλούτος του Φουκέ ενισχύθηκε από τον γάμο του το 1651 με την 15χρονη ευγενή Μαρί-Μαντλέν ντε Καστίλ, με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά.
Κατά τη διάρκεια της εξορίας του Μαζαρέν κατά τη διάρκεια της δεύτερης στάσης, ο Φουκέ παρέμεινε πιστός σε αυτόν, προστατεύοντας τα υπάρχοντά του και ενημερώνοντάς τον για όσα συνέβαιναν στην αυλή. Μετά την επιστροφή του Μαζαρέν, ο Φουκέ απαίτησε και έλαβε ως ανταμοιβή το αξίωμα του επιθεωρητή οικονομικών (στις 7 Φεβρουαρίου 1653), καθιστώντας τον το νεότερο άτομο που κατείχε αυτή τη θέση.
Το 1641, ο 26χρονος Φουκέ αγόρασε το αρχοντικό του Vaux-le-Vicomte και το μικρό κάστρο του, που βρίσκεται 50 χλμ. νοτιοανατολικά του Παρισιού. Ξόδεψε τεράστια ποσά σε μια περίοδο 20 ετών χτίζοντας ένα κάστρο στο κτήμα του. Όσον αφορά το μέγεθος, τη μεγαλοπρέπεια και την εσωτερική διακόσμηση, το κάστρο ήταν ο πρόδρομος του Ανακτόρου των Βερσαλλιών. Για να το σχεδιάσει, συγκέντρωσε μια ομάδα που ο βασιλιάς αργότερα χρησιμοποίησε για τις Βερσαλλίες: τον αρχιτέκτονα Λουί Λε Βω, τον ζωγράφο Σαρλ Λε Μπρουν και τον σχεδιαστή κήπων Αντρέ λε Νοτρ.
Vaux le Vicomte, άποψη του πίσω μέρους
Το Vaux-le-Vicomte σήμερα
Το παλάτι του Vaux-le-Vicomte, που βρίσκεται στο Μενσί, 55 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Παρισιού, ήταν το μεγαλύτερο ιδιωτικό κάστρο στη Γαλλία με 5.000 στρέμματα κήπων. Τώρα είναι ένα ιδιωτικό τουριστικό αξιοθέατο που προσελκύει – τουλάχιστον στην προ-κορωνοϊού εποχή – περίπου 300.000 επισκέπτες ετησίως.
Έχει παρουσιαστεί σε πολλές φωτογραφίσεις μόδας, τηλεοπτικές εκπομπές και ταινίες, συμπεριλαμβανομένης της ταινίας του James Bond του 1979, Moonraker, και της ταινίας του 1998, The Man in the Iron Mask.
To εσωτερικό του Vaux-le-Vicomte σε σκηνή της ταινίας Moonraker όπου είναι η έδρα του κακού Drax
Το 2004, η Βάνισα Μιτάλ, κόρη του Βρετανο-Ινδού δισεκατομμυριούχου Λάκσμι Μιτάλ, παντρεύτηκε στο κάστρο τον Βρετανο-Ινδό οικονομολόγο και επιχειρηματία Αμίτ Μπάτια. Λέγεται ότι η Κάιλι Μινόγκ πληρώθηκε 330.000 δολάρια για να τραγουδήσει στον γάμο.
Ο γάμος της Βάνισα Μιτάμε τον Αμίτ Μπάτια στο Vaux-le-Vicomte
Το περιοδικό India Today ανέφερε ότι «πάνω από 35 τεχνίτες έφτασαν αεροπορικώς από τη Βομβάη για να ανεγείρουν ένα μαντάπ σε μια λίμνη στους απέραντους κήπους του κτήματος. Επίσης, τοποθετήθηκαν ελέφαντες από υαλοβάμβακα, μιναρέδες και μια τεράστια αίθουσα δεξιώσεων σε ροζ χρώμα. Στη λίμνη σχεδιάστηκε ένας λωτός και πέταλα όλων των χρωμάτων και σχημάτων ήταν διάσπαρτα πάνω του. Τεχνίτες έφτασαν αεροπορικώς από την Ινδία και ανθοπώλες από την Ολλανδία».
Το παλάτι διακοσμημένο για τον γάμο Μιτάλ – Μπάτια
Ο Νικολά Φουκέ αναμφίβολα θα το είχε εγκρίνει.
