ΑΙ: Ποιοι βάζουν το χέρι στην τσέπη για τις επενδύσεις 3 τρισ. δολαρίων

Η Meta κατασκευάζει τα «Prometheus» και «Hyperion», η xAI του Έλον Μασκ το «Colossus» και η OpenAI αναπτύσσει το «Stargate». Κάθε ένα από αυτά τα φιλόδοξα έργα αντιπροσωπεύει επένδυση άνω των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη δημιουργία μερικών από τους ισχυρότερους υπερυπολογιστές παγκοσμίως, ανοίγοντας τον δρόμο για μια νέα εποχή στην τεχνητή νοημοσύνη.

Ωστόσο, αυτές οι επενδύσεις αποτελούν μόνο ένα μικρό μέρος των συνολικών κεφαλαίων που απαιτούνται για την κατασκευή των data centers που θα στηρίξουν την εποχή της AI, σηματοδοτώντας μία από τις μεγαλύτερες μετακινήσεις κεφαλαίων στη σύγχρονη ιστορία, όπως σημειώνουν οι Financial Times.

«Το απαιτούμενο κεφάλαιο είναι πραγματικά τεράστιο», δήλωσε ο Ρομπ Χορν, επικεφαλής υποδομών παγκοσμίως στη Blackstone, η οποία διαχειρίζεται πλατφόρμα data centers αξίας 85 δισεκατομμυρίων δολαρίων. «Η κλίμακα της ευκαιρίας ξεπερνά τις δυνατότητες οποιασδήποτε μεμονωμένης χρηματοοικονομικής αγοράς και απαιτεί μια συνολική προσέγγιση, με τα ιδιωτικά κεφάλαια να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο».

Μέχρι το 2026, οι Google, Amazon, Microsoft και Meta αναμένεται να δαπανήσουν πάνω από 400 δισεκατομμύρια δολάρια για data centers, επιπλέον των 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων που θα επενδυθούν φέτος. Η εμφάνιση του ChatGPT στα τέλη του 2022 προκάλεσε μια κούρσα εξοπλισμών, με δισεκατομμύρια να κατευθύνονται σε διακομιστές, τσιπ και κέντρα δεδομένων. Ωστόσο, όσο αυξάνονται οι επενδύσεις, εντείνονται και οι ανησυχίες για την υπερβάλλουσα παραγωγική ικανότητα, τη μακροπρόθεσμη κερδοφορία και τις ενεργειακές απαιτήσεις.

Η κούρσα της ΑΙ

Την περασμένη χρονιά, οι εσωτερικές ταμειακές ροές των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών κάλυψαν σε μεγάλο βαθμό δαπάνες έως και 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ωστόσο, οι προβλέψεις δείχνουν ότι το κόστος θα διπλασιαστεί φέτος και θα αυξηθεί περαιτέρω το επόμενο έτος, δημιουργώντας ένα χρηματοδοτικό κενό που οι επενδυτές σπεύδουν να καλύψουν.

Η JLL εκτιμά ότι φέτος θα απαιτηθούν 170 δισεκατομμύρια δολάρια για δανεισμό ή μόνιμη χρηματοδότηση υποδομών. Σύμφωνα με αναλυτές της Morgan Stanley, μέχρι το 2029 οι παγκόσμιες δαπάνες για data centers θα φτάσουν σχεδόν τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια. Από αυτό το ποσό, μόλις 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια αναμένεται να προέλθουν από κεφαλαιουχικές δαπάνες των Big Tech, αφήνοντας ένα σημαντικό κενό 1,5 τρισεκατομμυρίου δολαρίων που πρέπει να καλυφθεί από επενδυτές και developers.

Το χρηματοδοτικό αυτό κενό καλύπτεται από διάφορες πηγές, όπως private equity, venture capital, κρατικά επενδυτικά ταμεία και τραπεζικά δάνεια, με τον δανεισμό να κερδίζει συνεχώς έδαφος. Οι συμφωνίες διαμορφώνονται με διάφορους τρόπους, από δομημένες λύσεις χρέους και οχήματα χρηματοδότησης έργων, μέχρι κατασκευαστικά δάνεια, τιτλοποιήσεις και πράσινα ομόλογα.

Ένα μοντέλο που αναπτύσσεται είναι το «build-to-suit», όπου οι τεχνολογικές εταιρείες αναθέτουν την κατασκευή σε τρίτους. Για παράδειγμα, η Oracle υπέγραψε συμφωνία για τη μίσθωση data center ισχύος 2GW στο Τέξας, το οποίο κατασκευάζεται από τη startup Crusoe και τον επενδυτικό όμιλο Blue Owl Capital. Το έργο χρηματοδοτείται με δάνειο σχεδόν 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την JPMorgan, με εγγύηση τη 15ετή μίσθωση της Oracle. Έτσι, ούτε η Oracle ούτε η OpenAI, στην οποία η Oracle θα παρέχει υπολογιστική ισχύ, επιβαρύνουν τους ισολογισμούς τους με το χρέος κατασκευής.

Κίνδυνοι και αβεβαιότητα

Η χρηματοδότηση των data centers ενέχει τον κίνδυνο η τεχνολογία να καταστεί παρωχημένη ταχύτερα από το αναμενόμενο, απαιτώντας νέες επενδύσεις που μειώνουν τις αποδόσεις. Η ταχύτητα ανάπτυξης έχει οδηγήσει σε συγκρίσεις με τη φούσκα των τηλεπικοινωνιών στα τέλη της δεκαετίας του 1990. «Οι άνθρωποι κάνουν προβλέψεις με την παραδοχή ότι όλες οι επιχειρήσεις θα υιοθετήσουν την τεχνολογία AI και θα πληρώνουν αρκετά ώστε να δικαιολογείται η επένδυση», σχολίασε τραπεζίτης που δραστηριοποιείται στον κλάδο.

Αν η ζήτηση για AI σταθεροποιηθεί ή εμφανιστούν πολύ φθηνότερες λύσεις, οι Big Tech κινδυνεύουν να βρεθούν με τεράστια δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία. Ο κίνδυνος απαξίωσης είναι υπαρκτός. Πολλά κέντρα κατασκευάζονται για να φιλοξενήσουν τα τελευταία τσιπ Blackwell της Nvidia, τα οποία απαιτούν πολύπλοκα συστήματα υγρόψυξης. Η τεχνολογία εξελίσσεται τόσο γρήγορα που τα μελλοντικά τσιπ μπορεί να χρειάζονται διαφορετικές μεθόδους ψύξης. «Υπάρχει ο κίνδυνος σε δέκα χρόνια να έχεις απλώς ένα υπόστεγο με παρωχημένες GPU και υποδομές ψύξης που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν», ανέφερε πηγή του κλάδου.

Οι μεγάλοι τεχνολογικοί όμιλοι μπορούν να αντέξουν οικονομικά τον κίνδυνο, όμως όσοι έχουν δανειστεί μεγάλα ποσά για να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη βρίσκονται σε πιο επισφαλή θέση. «Η Microsoft και η Amazon δεν ξέρουν ακριβώς τι χρειάζονται. Απλώς αγοράζουν τα πάντα, επειδή επικρατεί η άποψη ότι πρόκειται για μια αγορά όπου ο νικητής τα παίρνει όλα», δήλωσε στέλεχος εταιρείας leasing data centers. «Αυτοί που θα πληγούν σε περίπτωση ύφεσης είναι οι εταιρείες data center με υπερβολική μόχλευση».