Κάποτε η φράση «Made in China» παρέπεμπε σε κάτι φτηνό, μαζικό και αδιάφορο.
Σήμερα, μια μικρή στρατιά από λούτρινα πλασματάκια με στραβά χαμόγελα και αταίριαστα μάτια ξαναγράφουν την ιστορία.
Το Labubu, μασκότ της Pop Mart, δεν είναι απλώς ένα παιχνίδι.
Είναι ο φάρος μιας νέας πολιτιστικής εξαγωγής, ένα είδος «ήπιας δύναμης» (soft power) που μετατρέπει την Κίνα από εργοστάσιο του κόσμου σε δημιουργό εικόνας και στυλ, αναφέρει σε ρεπορτάζ του το CNBC.
Η Labubu και η «ήπια δύναμη»
Η έννοια της «ήπιας ισχύος», που αναπτύχθηκε στο πεδίο των διεθνών σχέσεων, έχει υιοθετηθεί από πολλούς μελετητές της επικοινωνίας ως τρόπος να εξηγηθεί πώς τα πολιτιστικά προϊόντα μιας χώρας μπορούν να αυξήσουν τη συνολική της ελκυστικότητα και, κατά συνέπεια, την επιρροή της στη διεθνή σκηνή – σε αντιδιαστολή με την «σκληρή ισχύ» που φέρουν οι πόλεμοι και τα όπλα.
Από τους πιο μεγάλους ερευνητικούς κλάδους των κοινωνικών επιστημών είναι σήμερα η «ήπια ισχύς» που έχουν τα ΜΜΕ.
Όμως και τα προϊόντα της πολιτιστικής κληρονομιάς ή της σύγχρονης λαϊκής κουλτούρας (Pop Culture) έχουν αντίστοιχη δύναμη.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το ερώτημα που αναδύεται είναι αν πράγματι η Κίνα μπορεί να ασκήσει «ήπια ισχύ» μέσω των πολιτιστικών της προϊόντων.
Από τις τσάντες της Rihanna στα ράφια της Ευρώπης
Από το Παρίσι της υψηλής ραπτικής μέχρι τις τσάντες επωνύμων της Rihanna και της Lisa από τις Blackpink, τα Labubu έχουν καταφέρει να γίνουν το πιο απρόσμενο πολιτιστικό εξαγώγιμο προϊόν της Κίνας.
Τα λούτρινα παιχνίδια, που κοστίζουν γύρω στα 30 δολάρια, είναι κάτι πολύ παραπάνω από αξεσουάρ: είναι το νέο σύμβολο μιας χώρας που θέλει να δείξει διαφορετικό πρόσωπο στον κόσμο.
Η στρατηγική της Pop Mart
Η Pop Mart, η εταιρεία πίσω από το φαινόμενο, δεν αρκέστηκε στην εγχώρια αγορά.
Με περισσότερα από 500 καταστήματα σε όλο τον κόσμο, από τη Γερμανία ως τη Νέα Υόρκη, έχει δημιουργήσει μια «θρησκεία» γύρω από τα mystery blind boxes, κουτιά-έκπληξη που κρύβουν μέσα φιγούρες συλλεκτικές.
Το αποτέλεσμα; Μια εθιστική εμπειρία που δένει το συναίσθημα με την κατανάλωση.
Αριθμοί που θυμίζουν Lego
Και οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: οι πωλήσεις της Pop Mart αυξήθηκαν πάνω από 100% το 2024, ενώ οι αναλυτές της Goldman Sachs προβλέπουν πως μπορεί να αγγίξει τα 11,3 δισ. δολάρια σε παγκόσμια κλίμακα – φτάνοντας τον γίγαντα Lego.
Οι πωλήσεις της Pop Mart αυξήθηκαν πάνω από 100% το 2024, ενώ οι αναλυτές της Goldman Sachs προβλέπουν πως μπορεί να αγγίξει τα 11,3 δισ. δολάρια σε παγκόσμια κλίμακα
Όμως τα Labubu δεν είναι μόνα τους στην αποστολή.
Video Games: Το άλλο μυστικό όπλο της Κίνας
Μαζί με αυτά, κινεζικά video games όπως το «Black Myth: Wukong» και το «Genshin Impact» κατακτούν εκατομμύρια παίκτες από την Ιαπωνία ως τις ΗΠΑ.
Μάλιστα, το Genshin Impact βγάζει πλέον περισσότερα έσοδα εκτός Κίνας απ’ ό,τι εντός.
Η άνοδος της ήπιας ισχύος
Αυτή η πολιτιστική αντεπίθεση δεν είναι τυχαία.
Η Κίνα επιδιώκει στρατηγικά να βελτιώσει την εικόνα της διεθνώς.
Από την κατηγορία «δεύτερης κατηγορίας» πέρασε στο νούμερο δύο της παγκόσμιας κατάταξης soft power, ξεπερνώντας για πρώτη φορά το Ηνωμένο Βασίλειο και πλησιάζοντας τις ΗΠΑ, επισημαίνει το CNBC.
Ο καφές, τα καλλυντικά, τα παιχνίδια και τα games της νέας γενιάς δεν πουλάνε απλώς προϊόντα.
Πουλάνε μια νέα αφήγηση.
Η νέα γενιά βλέπει αλλιώς την Κίνα
Όπως τονίζει η αναλύτρια Yaling Jiang στο CNBC: «Το μεγαλύτερο κέρδος είναι ότι οι νέοι σταματούν να βλέπουν τις κινεζικές μάρκες μέσα από αρνητικά φίλτρα.
Τις βλέπουν όπως είναι: δημιουργικές, φρέσκες, γεμάτες φαντασία».
Ένα στραβό χαμόγελο που αλλάζει τον κόσμο
Ένα λούτρινο παιχνίδι με στραβό χαμόγελο, λοιπόν, καταφέρνει ό,τι δεν μπόρεσαν ούτε πολιτικές εκστρατείες ούτε διαφημιστικά σποτ: να κάνει τον κόσμο να αγαπήσει κάτι κινεζικό.
Και αυτό ίσως είναι το πιο ισχυρό όπλο ήπιας ισχύος του Πεκίνου μέχρι σήμερα.
