Ουκρανία: Το τίμημα της Pax Americana αλά Τραμπ

Πλούσια σε φυσικούς πόρους, ιδίως σε κρίσιμα ορυκτά για την πράσινη μετάβαση και τα σύγχρονα ηλεκτρονικά και αμυντικά συστήματα, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό -που κέντρισε πρόσφατα το ενδιαφέρον του Αμερικανού προέδρου Τραμπ- μαστίζεται εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες από φονικές συγκρούσεις, με εκατομμύρια νεκρούς και εκτοπισμένους και φόντο μια σπειροειδή ανθρωπιστική κρίση.

Στην αιματοχυσία εμπλέκονται περισσότερες από 120 ένοπλες παραστρατιωτικές ομάδες, πολλές εκ των οποίων λειτουργούν ως «πληρεξούσιοι» ξένων δυνάμεων, με πιο διαβόητη το «Κίνημα της 23ης Μαρτίου», γνωστή ως M23, που υποστηρίζεται πρωτίστως από τη γειτονική Ρουάντα.

Χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν σε μια αστραπιαία επίθεση αυτής της πολιτοφυλακής στις αρχές του έτους.

Ο ΟΗΕ και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταγράψει μαζικές φρικαλεότητες, συμπεριλαμβανομένων εγκλημάτων γενοκτονίας.

Στην κλιμάκωση των μαχών, το M23 κατέλαβε τεράστιες εκτάσεις στο πλούσιο σε ορυκτά ανατολικό Κονγκό.

Η απάντηση της ηγεσίας στην Κινσάσα ήταν να βγάλει από τον περασμένο Μάρτιο στο σφυρί τα «ασημικά» της χώρας, επιδιώκοντας διεθνείς πάτρωνες στην εξασφάλιση ασφάλειας και σταθερότητας.

Ήταν σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν που ο Κογκολέζος πρόεδρος Φελίξ Τσισεκέντι προσέφερε τα κρίσιμα ορυκτά αποθέματα της χώρας στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Επιδιδόμενος από την αρχή της δεύτερης θητείας του στον Λευκό Οίκο σε ένα γεωπολιτικά τυχοδιωκτικό διεθνές κυνήγι εξασφάλισης κρίσιμων ορυκτών και σπάνιων γαιών -από την Ουκρανία, μέχρι τη Γροιλανδία- ο Ντόναλντ Τραμπ έσπευσε να αδράξει την ευκαιρία.

Στις 27 Ιουνίου είχε ήδη πια στήσει φιέστα στον Λευκό Οίκο με την υπογραφή νέας ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ του Κονγκό και της Ρουάντα.

Μία από τις έξι πολεμικές συγκρούσεις που επαίρεται ότι έχει τερματίσει ως πρόεδρος των ΗΠΑ, χωρίς εκεχειρία, ενόσω τώρα επιδιώκει να κάνει το ίδιο στην Ουκρανία με τη Ρωσία, ονειρευόμενος τον… παράδεισο και ένα Νόμπελ Ειρήνης.

Παχιές υποσχέσεις, πενιχρά αποτελέσματα και νεο-αποικιοκρατία

Ευλογώντας τα «γένια» του, ο Αμερικανός πρόεδρος πανηγύρισε για το σχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας Κονγκό-Ρουάντα, που μεταξύ άλλων προέβλεπε κατάπαυση του πυρός, αποχώρηση των στρατευμάτων του Κονγκό και αφοπλισμό των πολιτοφυλακών, συμπεριλαμβανομένης της M23.

Τόσο ο απεσταλμένος των ΗΠΑ στην Αφρική Μασάντ Μπούλος, όσο και οι ΥΠΕΞ των δύο αφρικανικών κρατών που υπέγραψαν τη συμφωνία του Ιουνίου, επαίνεσαν τον ρόλο του Τραμπ στην επίτευξή της.

Την ξεχώρισαν από προηγούμενες αποτυχημένες μεσολαβητικές προσπάθειες, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής διάστασής της, βάσει της οποίας οι ΗΠΑ αποκτούν πρόσβαση στον ορυκτό πλούτο του Κονγκό, σε ευθύ ανταγωνισμό με την Κίνα.

Ερωτηθείς από το πρακτορείο Reuters, ο Τζέντρι Μπιτς επιβεβαίωσε το ενδιαφέρον του, αρνήθηκε ωστόσο να μπει σε λεπτομέρειες.

Αντιδρώντας σε αυτή τη συναλλακτική διπλωματία, περισσότερα από 50 μέλη των Δημοκρατικών στις ΗΠΑ απέστειλαν προ ημερών επιστολή στον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, καταγγέλλοντας έλλειψη διαφάνειας στις διαπραγματεύσεις και πιθανή σύγκρουση συμφερόντων.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρκέστηκε πάντως σε προηγούμενη ανακοίνωσή του, με την οποία επανέλαβε τη δέσμευση της Ουάσιγκτον για στήριξη των προσπαθειών προώθησης της ασφάλειας και της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ του Κονγκό και της Ρουάντα.

Προανήγγειλε πρόσκληση των αρχηγών των δύο αφρικανικών κρατών στον Λευκό Οίκο, χωρίς όμως να ανακοινώσει λεπτομέρειες.

Το όραμα του Τραμπ είναι «ένα win-win αποτέλεσμα, όπου όλα τα μέρη επωφελούνται οικονομικά και πολιτικά, μέσω της συνεργασίας και της κοινής ευημερίας», ανέφερε δήλωση εκπροσώπου της αμερικανικής προεδρίας.

Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε εν τω μεταξύ κυρώσεις σε πολιτοφυλακές και άλλους παράγοντες για «λαθρεμπόριο ορυκτών» στο Κονγκό.

Άφησε ωστόσο εκτός το M23, καθώς οι κυρώσεις αφορούσαν την περίοδο πριν οι αντικυβερνητικοί αντάρτες στο Κονγκό πάρουν τον έλεγχο του ορυχείου στην Ρουμπάγια.

Αμερικανός αξιωματούχος επεσήμανε ότι το «Κίνημα της 23ης Μαρτίου» υπόκειται ήδη σε κυρώσεις των ΗΠΑ από το 2013 για τις συγκρούσεις στο ανατολικό Κονγκό.

Η εξαίρεσή του από τον νέο γύρο κυρώσεων ερμηνεύεται από πολλούς ως προσπάθεια να μην τιναχθούν στον αέρα οι ούτως ή άλλως μετ’ εμποδίων διαπραγματεύσεις στη Ντόχα.

Διπλωματία…. για τα μάτια του κόσμου

Ο βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης Κογκολέζος γυναικολόγος Ντένις Μακουέγκε -γνωστός για την προσφορά του σε πλείστα όσα θύματα σεξουαλικής βίας στη χώρα του- δεν μασά α τα λόγια του.

Χαρακτηρίζει την ειρηνευτική συμφωνία αλά Τραμπ «ανταμοιβή της επιθετικότητας, νομιμοποίηση της λεηλασίας των φυσικών πόρων του Κονγκό και θυσία της δικαιοσύνης για μια εύθραυστη ειρήνη».

Οργανώσεις και αναλυτές καταγγέλλουν ότι αφήνει ανοιχτές πολλές πληγές, χωρίς την άσκηση διώξεων για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου.

Δεν θίγει καν θέματα δικαιοσύνης και αποζημιώσεων των θυμάτων.

Βάζει στο περιθώριο την κοινωνία των πολιτών και κάνει τα στραβά μάτια στην εκμετάλλευση ακόμη και ανηλίκων στα ορυχεία του Κονγκό, από τα οποία ετοιμάζονται να πλουτίσουν δυτικοί επενδυτές και εταιρείες, ενώ ο λαός του ζει στη φτώχεια.

Πέρα από τα γεωπολιτικά «παίγνια», με επίκεντρο τον ανταγωνισμό των ΗΠΑ με την Κίνα, ουδείς επί της ουσίας στο Κονγκό βλέπει μια βιώσιμη ειρήνη.

Αντίθετα, οι φόβοι εντείνονται ότι ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο σε μια μακρά ιστορία εκμετάλλευσης, με τον επίδοξο Νομπελίστα Ειρήνης Ντόναλντ Τραμπ να εγκαινιάζει μια νέα περίοδο αποικιοκρατίας.

Πηγή: in.gr