Βερολίνο: Πώς επιδιώκει να πάρει κομμάτι από τον υπερτουρισμό

Ως… αντίδοτο στον υπερτουρισμό πολλών πόλεων της Νότιας Ευρώπης, στις διαμρτυρίες για τα πλήθη επισκεπτών που συρρέουν, αλλά και στους καύσωνες λανσάρεται το Βερολίνο.

Η γερμανική πρωτεύουσα προωθεί την πρωτοποριακή καλλιτεχνική σκηνή της, τα πρωσικά παλάτια και τα διάσημα techno clubs για να ενισχύσει έναν τουριστικό τομέα που έχει μείνει πίσω από την άνθηση που γνώρισε μετά την πανδημία, όπως και άλλες περιοχές της Ευρώπης, όταν σημειώθηκε μια ορμή τουριστική μετά τα lockdown.

«Δεν έχουμε πραγματικά πρόβλημα με τον υπερτουρισμό», δήλωσε στο CNBC ο Christian Taenzler, εκπρόσωπος του τουριστικού συμβουλίου VisitBerlin. «Η πόλη είναι μεγάλη και οι άνθρωποι είναι απλωμένοι. Ειδικά το καλοκαίρι, όταν οι Βερολινέζοι λείπουν, υπάρχει αρκετός χώρος».

Το Βερολίνο -όπου ζουν περίπου 4 εκατομμύρια άνθρωποι- προσέλκυσε 5,9 εκατομμύρια επισκέπτες το πρώτο εξάμηνο του έτους, αριθμός που ισοδυναμεί με 13,9 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία Βερολίνου-Βρανδεμβούργου και με πτώση 1,8% και 2,9% αντίστοιχα σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα. Ακόμη, οι διεθνείς αφίξεις μειώθηκαν κατά 4,7% το πρώτο εξάμηνο

Η πληρότητα των ξενοδοχείων ήταν κατά μέσο όρο 52,8% κατά την ίδια περίοδο, υστερώντας σε σχέση με το 65% της Μαδρίτης και το 79% του Παρισιού, όπου ο τουρισμός έχει ανακάμψει πιο γρήγορα από την πανδημία.

Το 2019, πριν από την πανδημία, το Βερολίνο προσέλκυσε σχεδόν 14 εκατομμύρια τουρίστες, με 34 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις.

Ο τουρισμός δημιούργησε το 4,6% της παραγωγής του Βερολίνου το 2023, συμπεριλαμβανομένων των έμμεσων επιπτώσεων, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μιας μελέτης του DIW Econ.

Αντίστοιχα, ο τουρισμός αποτελεί περίπου το 14% της τοπικής οικονομίας στο Παρίσι και στη Ρώμη και το 8% στη Μαδρίτη, ενώ ο τουρισμοός του Βερολίνου στηρίζεται  περισσότερο όχι τόσο στους ξένους, αλλά σε γερμανούς ταξιδιώτες που σκέφτονται το κόστος για ένα πιο μακρινό ταξίδι.

Κλιματική αλλαγή

Ορισμένοι φορείς του τουρισμού ελπίζουν ότι οι κλιματικές τάσεις θα μετατοπίσουν τη ζήτηση προς τα βόρεια τα επόμενα χρόνια. Μια μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διαπίστωσε ότι οι καύσωνες καθιστούν τους νότιους προορισμούς λιγότερο ελκυστικούς στην κορύφωση του καλοκαιριού.

«Ενώ αυτό το θέμα μπορεί κάλλιστα να αναδυθεί τα επόμενα χρόνια, μέχρι στιγμής υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία που το αποδεικνύουν», δήλωσε ο Adrian Prettejohn, οικονομολόγος για την Ευρώπη στην Capital Economics, σημειώνοντας ότι μέχρι στιγμής έχει υπάρξει μόνο μια μετατόπιση προς την περίοδο εκτός αιχμής.

Ο Taenzler δήλωσε ότι το Βερολίνο -όπου οι μέγιστες καλοκαιρινές θερμοκρασίες είναι συνήθως περίπου 25 βαθμοί Κελσίου (77 βαθμοί Φαρενάιτ)- θα πρέπει να προσελκύσει τους τουρίστες που αναζητούν πιο δροσερά κλίματα.

«Είμαστε μια πολύ πράσινη πόλη, με πολλές επιλογές νερού και κολύμβησης, και πολλή σκιά… Νομίζω ότι αυτό θα αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία στο μέλλον», δήλωσε ο Taenzler.

Τα στοιχεία του κλάδου αποδίδουν την ασθενέστερη αύξηση των διεθνών επισκεπτών εν μέρει στο νέο αεροδρόμιο του Βερολίνου, BER, το οποίο άνοιξε το 2020.

Το νέο αεροδρόμιο

Το 2024, ο αριθμός των επιβατών του BER αυξήθηκε κατά 10,4% στα 25,5 εκατομμύρια, πολύ κάτω από τα 35,7 εκατομμύρια που διαχειρίστηκαν τα πρώην αεροδρόμια Tegel και Schoenefeld μαζί το 2019.

«Η ανάκαμψη του όγκου των επιβατών είναι λίγο κάτω από 85% για τη Γερμανία», δήλωσε ο Ralph Beisel, επικεφαλής της ένωσης αεροδρομίων ADV.

Η αεροπορική εταιρεία χαμηλού κόστους Ryanair ανακοίνωσε τον Αύγουστο του περασμένου έτους ότι θα μειώσει τις πτήσεις στο BER κατά 20%. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της DAC της Ryanair, Eddie Wilson, έχει επανειλημμένα παραπονεθεί για τους φόρους, σημειώνοντας ότι το αεροδρόμιο του Βερολίνου έχει χωρητικότητα 50 εκατομμυρίων επιβατών.

Οι τιμές στο Βερολίνο

Παρά τις υψηλότερες τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων, τα εστιατόρια, τα ξενοδοχεία και τα αξιοθέατα του Βερολίνου παραμένουν σχετικά προσιτά.

«Οι τιμές στο Βερολίνο είναι απολύτως μέτριες», δήλωσε ο Jan Philipp Bubinger, διευθύνων σύμβουλος του εστιατορίου Staendige Vertretung.

Κάποιοι αποδίδουν τους απογοητευτικούς αριθμούς τουριστών του Βερολίνου σε ένα διάστημα που στον Τύπο εμφανίζονταν ρεπορτάζ σχετικά με τις περικοπές στον τομέα του πολιτισμού, που παραδοσιακά αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της πόλης.

Η περιφερειακή διοίκηση του Βερολίνου σκοπεύει να περικόψει περίπου 130 εκατομμύρια ευρώ από τον προϋπολογισμό πολιτισμού του 2025.

«Αυτό που γίνεται εδώ είναι καταστροφικός προϋπολογισμός», δήλωσε ο βουλευτής των Πρασίνων Τζούλιαν Σβάρτσε. «Αν δημιουργηθεί η εντύπωση ότι ο πολιτισμός χάνεται, τότε θα αποφύγω το ταξίδι στο Βερολίνο».

Coolcation: Η νέα τάση στα ταξίδια

Τα δεδομένα που δημοσιεύθηκαν τον περασμένο μήνα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ταξιδιών (ETC) έδειξαν ότι τα ταξίδια παραμένουν κορυφαία προτεραιότητα για τους Ευρωπαίους παρά την οικονομική αβεβαιότητα.

Η ETC διαπίστωσε ότι η αυξημένη ανησυχία για τον υπερπληθυσμό ώθησε τους τουρίστες να περάσουν τις καλοκαιρινές τους διακοπές του 2025 σε λιγότερο δημοφιλείς ή ασυνήθιστους προορισμούς, ενώ το ενδιαφέρον για τα παραδοσιακά hotspots έχει μειωθεί.

Το παγκόσμιο ταξιδιωτικό δίκτυο Virtuoso ανέφερε στην τελευταία έρευνα συμβούλων που διενήργησε ότι το 79% των ερωτηθέντων συμφώνησε πως τα ακραία καιρικά φαινόμενα επηρέασαν τον προγραμματισμό ταξιδιών, ενώ το 55% ανέφερε ότι οι πελάτες τους επέλεγαν να ταξιδέψουν σε ώρες εκτός αιχμής λόγω της κλιματικής κρίσης.

Ο Νίκολας Σμιθ, διευθυντής ψηφιακών διακοπών στην Thomas Cook και στο διαδικτυακό ταξιδιωτικό πρακτορείο eSky Group, δήλωσε ότι υπήρξε μια αύξηση στις εναλλακτικές εποχιακές επιλογές φέτος. Οπως είπε, «μία από τις ταχύτερα αυξανόμενες τάσεις μεταξύ των Βρετανών ταξιδιωτών είναι η “coolcation” – η αντικατάσταση της μέγιστης ζέστης με πιο εύκρατους προορισμούς».

Ευρωπαϊκοί προορισμοί όπως η Ισλανδία, η Νορβηγία, η Ελβετία και ολοένα και περισσότερο η Πολωνία ήταν μεταξύ εκείνων που προσέλκυσαν τουρίστες που επιθυμούν δραστήριες διακοπές, άνετο καιρό «και εμπειρίες με πραγματικό βάθος», είπε ο Σμιθ.