Ιράν: Παραπομπή στον ΟΗΕ από Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία

Στον ΟΗΕ παραπέμπουν Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο το Ιράν επειδή δεν συμμορφώθηκε με τα αιτήματα για διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ και δεν επέτρεψε στους διεθνείς ατομικούς επιθεωρητές να επαναλάβουν το έργο τους.

Η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πιθανό να ανακοινώσουν την απόφασή τους την Πέμπτη ή την Παρασκευή, σύμφωνα με αξιωματούχους που έχουν ενημερωθεί για το θέμα, οι οποίοι μίλησαν στο Bloomberg.

Της παραπομπής έχει προηγηθεί σειρά συναντήσεων αυτή την εβδομάδα μεταξύ του Ιράν και αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής και Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, κατά τις οποίες η Τεχεράνη κατέστησε σαφές ότι δεν είναι διατεθειμένη να υποχωρήσει μέχρι να πληρωθούν οι δικοί της όροι.

«Δεν είμαστε ακόμη εκεί που θα ήθελα να είμαστε, δεν θα το κρύψω αυτό», δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής του ΔΟΑΕ, Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι, την Τετάρτη στην Ουάσινγκτον, μεταξύ συναντήσεων με τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, και τον Ειδικό Απεσταλμένο, Στιβ Γουίτκοφ.

Οι ισχυρισμοί του Ιράν

Η παραπομπή στον ΟΗΕ έρχεται μετά από ισραηλινές και αμερικανικές επιθέσεις σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν τον Ιούνιο. Ενώ οι δορυφορικές εικόνες επιβεβαιώνουν ότι οι επιθέσεις κατέστρεψαν μεγάλα τμήματα του υπέργειου συγκροτήματος της χώρας, οδήγησαν επίσης σε χημικούς και ραδιολογικούς κινδύνους, οι οποίοι, σύμφωνα με το Ιράν, εμποδίζουν την επανέναρξη της παρακολούθησης της ΔΟΑΕ.

Η κατάσταση και η τοποθεσία της μεγάλης ποσότητας ουρανίου που βρίσκεται στη χώρα, σε βαθμό που να είναι σχεδόν βόμβα, δεν έχουν επαληθευτεί εδώ και περίπου 75 ημέρες.

Το Ιράν έχει αρνηθεί ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα προορίζεται για στρατιωτικούς σκοπούς και τόσο οι επιθεωρητές της ΔΟΑΕ όσο και οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν επιβεβαιώσει την απουσία προγράμματος όπλων στη χώρα από τις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Η κυβέρνηση της Τεχεράνης έχει απορρίψει την επανέναρξη διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ, εφόσον η χώρα κινδυνεύει από περαιτέρω στρατιωτική επίθεση. Το Ιράν ζητά επίσης αποζημίωση για τις επιθέσεις του Ιουνίου και αναγνώριση του δικαιώματός του να εμπλουτίζει ουράνιο.

Γιατί τώρα

Οι Ευρωπαίοι ενεργούν τώρα, επειδή το δικαίωμά τους να επιβάλουν εκ νέου τις κυρώσεις του ΟΗΕ πρόκειται να λήξει στις 18 Οκτωβρίου. Η διαδικασία – που ενσωματώνεται στην αρχική συμφωνία του 2015 με το Ιράν, την οποία ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ εγκατέλειψε κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας – απαιτεί 30 ημέρες για να ολοκληρωθεί.

Ο λεγόμενος μηχανισμός επαναφοράς θα εφάρμοζε εκ νέου τις κυρώσεις του ΟΗΕ που είχαν αρθεί. Απαιτούν από το Ιράν να αναστείλει τον εμπλουτισμό ουρανίου, να περιορίσει το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων του και να επιβάλει εμπάργκο όπλων. Η επανάληψή τους θα ωθούσε επίσης την ΕΕ να επαναφέρει τις κυρώσεις που στοχεύουν στην πετρελαϊκή βιομηχανία του Ιράν.

Από την πλευρά του, το Ιράν έχει απειλήσει να αποχωρήσει από τη διεθνή Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων εάν επαναληφθούν οι κυρώσεις του ΟΗΕ. Αυτό θα μπορούσε να επιβραδύνει μόνιμα τις επιθεωρήσεις του ΔΟΑΕ, δημιουργώντας βαθύτερη ασάφεια σχετικά με τη φύση και τον σκοπό των ατομικών δραστηριοτήτων του Ιράν.

Η κίνηση της Ευρώπης έχει αντιμετωπίσει έντονη αντίσταση από την Κίνα και τη Ρωσία, οι οποίες ευθυγραμμίζονται με το Ιράν για να υποστηρίξουν ότι η ίδια η προσπάθεια αποτελεί παραβίαση της συμφωνίας του 2015, υποδηλώνοντας ότι ακόμη και αν επαναφερθούν οι κυρώσεις του ΟΗΕ, ενδέχεται να μην τηρούνται τόσο ευρέως όσο πριν από μια δεκαετία.