DBRS: Σταθερή η αξιολόγηση της Ελλάδας στο «BBB»

Αμετάβλητη κράτησε την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας, στο «BBB» με σταθερές προοπτικές η DBRS, ως συνέχεια των κινήσεων του καναδικού οίκου αξιολόγησης νωρίτερα φέτος. Υπενθυμίζεται ότι στην τελευταία αξιολόγηση του, τον περασμένο Μάρτιο, ο οίκος είχε αναβαθμίσει το ελληνικό αξιόχρεο σε «BBB» από «BBB (low)», ήτοι μια βαθμίδα υψηλότερα εντός της επενδυτικής βαθμίδας.

Στην έκθεση που δημοσιοποίησε σήμερα, ο οίκος αναφέρει πως η σταθερή τάση αντικατοπτρίζει την άποψη της Morningstar DBRS ότι οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι για τις πιστοληπτικές αξιολογήσεις είναι ισορροπημένοι.

Η ελληνική οικονομία σημείωσε ανάπτυξη 2,3% το 2024, μια επίδοση σημαντικά υψηλότερη από τον μέσο όρο ανάπτυξης 0,9% για ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει παρόμοια ανάπτυξη στην Ελλάδα φέτος.

Σύμφωνα με τον οίκο, η ισχυρή εγχώρια ζήτηση υπήρξε ο κύριος μοχλός της ανόδου του ελληνικού ΑΕΠ, κυρίως χάρη στην υγιή αύξηση της απασχόλησης και τις επενδύσεις που χρηματοδοτήθηκαν από την ΕΕ.

Παράλληλα, η ισχυρή οικονομική επέκταση σε συνδυασμό με τα επαναλαμβανόμενα πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα οδήγησαν σε σταθερή μείωση του δείκτη χρέους προς ΑΕΠ.

Η μείωση του χρέους και οι κίνδυνοι

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει ότι το χρέος θα μειωθεί στο 141% του ΑΕΠ έως το 2026, από 164% που καταγράφηκε το 2023.

Ωστόσο, όπως και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η απόδοση της ελληνικής οικονομίας εξαρτάται εν μέρει από εξωτερικούς παράγοντες.

Οποιαδήποτε επιπλέον επιδείνωση του γεωπολιτικού ή του παγκόσμιου εμπορικού περιβάλλοντος που θα αποδυναμώσει την εξωτερική ζήτηση θα επηρεάσει αναπόφευκτα τις εξαγωγές της Ελλάδας και θα έχει αντίκτυπο στην οικονομία συνολικά.

Η πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας (BBB) υποστηρίζεται από το αξιόπιστο πλαίσιο πολιτικής της χώρας και την ιδιότητά της ως μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και της ευρωζώνης.

Οι διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις έχουν εφαρμόσει βασικές μεταρρυθμίσεις που ενίσχυσαν τη διακυβέρνηση, βελτίωσαν το επιχειρηματικό περιβάλλον της χώρας και στήριξαν τη βιωσιμότητα του χρέους. Η ισχυρή πολιτική δέσμευση όλων των μεγάλων πολιτικών κομμάτων για συνετή δημοσιονομική πολιτική ενισχύει την πιστωτική ποιότητα της χώρας.

Το ΔΝΤ προβλέπει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα διαμορφώνεται κατά μέσο όρο στο 2,4% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος της δεκαετίας, ενώ ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα μειωθεί στο 125% έως το 2030.

Ωστόσο, οι αξιολογήσεις της Ελλάδας εξακολουθούν να περιορίζονται από το υψηλό επίπεδο δημόσιου χρέους, το μικρό μέγεθος της οικονομίας και το διαχρονικά μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.

Αναβάθμιση ή υποβάθμιση εάν…

Η Morningstar DBRS θα μπορούσε να αναβαθμίσει την πιστοληπτική αξιολόγηση αν συμβεί ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα: (1) περαιτέρω ουσιαστική μείωση του λόγου δημόσιου χρέους, υποστηριζόμενη από διατηρήσιμα πρωτογενή πλεονάσματα· ή (2) συνεχής εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν τις επενδύσεις και βελτιώνουν τις μακροπρόθεσμες αναπτυξιακές προοπτικές.

Αντίθετα, η Morningstar DBRS θα μπορούσε να υποβαθμίσει την πιστοληπτική αξιολόγηση αν συμβεί ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα: (1) παρατεταμένη αποδυνάμωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας ή υλοποίηση ενδεχόμενων υποχρεώσεων που οδηγούν σε σταθερά ανοδική πορεία του δημόσιου χρέους· (2) ανατροπή δομικών μεταρρυθμίσεων· ή (3) σημαντική επιδείνωση της εξωτερικής θέσης της Ελλάδας.

Δασμοί και πληθωρισμός

Όπως αναφέρεται στην έκθεση του οίκου αξιολόγησης, αν και η Ελλάδα έχει περιοσμένη άμεση εξαγωγική έκθεση στις ΗΠΑ, η άνοδος των  δασμών αναμένεται να ασκήσει πίεση στην οικονομική δραστηριότητα σε όλη την Ευρώπη, με έμμεσες επιπτώσεις στη μικρή και ανοικτή οικονομία της Ελλάδας. Οποιαδήποτε επιπλέον διαταραχή του εμπορίου θα επηρεάσει αρνητικά τις εξαγωγικά προσανατολισμένες βιομηχανίες της Ελλάδας, και μια ακόμη ταχεία αύξηση στις τιμές της ενέργειας ή άλλων εμπορευμάτων θα δημιουργούσε επιπλέον πληθωριστική πίεση.

Οι εναρμονισμένες τιμές καταναλωτή στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 3,7% ετησίως τον Ιούλιο. Ο πληθωρισμός βρίσκεται σε ανοδική τροχιά τους τελευταίους μήνες, προκαλούμενος πρωτίστως από τις αυξήσεις στο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και των υπηρεσιών. Αυτοί οι παράγοντες είναι πιθανό να επιμείνουν, και η ΕΕ εκτιμά ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει πάνω από το στόχο του 2% κατά τη διάρκεια του ορίζοντά της πρόβλεψης.

Μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο

Σύμφωνα με την DBRS, η Ελλάδα έχει μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και υψηλές εξωτερικές υποχρεώσεις

Το υψηλό εμπορικό έλλειμμα της Ελλάδας και η αυξημένη αρνητική καθαρή διεθνής επενδυτική θέση (NIIP) επιβαρύνουν την εξωτερική θέση της χώρας.

Το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ήταν -6,9% του ΑΕΠ το 2024 και η NIIP ήταν -130,4% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα ανέλθει κατά μέσο όρο σε 8,1% τα επόμενα δύο χρόνια.

Παρά τις μεγάλες εξωτερικές ανισορροπίες, η DBRS Morningstar θεωρεί ότι η εξωτερική θέση της Ελλάδας είναι πιο ανθεκτική σήμερα από ό,τι στο παρελθόν.

Η χώρα έχει βελτιώσει την εξωτερική της ανταγωνιστικότητα, έχει γίνει μια πιο ανοιχτή οικονομία και οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών της σε όρους ΑΕΠ έχουν διπλασιαστεί από το 2010.

Η δημοσιονομική κατάσταση

Η δημοσιονομική θέση της Ελλάδας αποτέλεσε θετική έκπληξη το 2024. Η συνολική δημοσιονομική θέση κατέγραψε πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ πέρυσι και το πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα έφθασε το 4,8% του ΑΕΠ. Η κυβέρνηση ανέμενε ένα μικρό έλλειμμα. Μια σειρά παραγόντων εξηγεί την έκπληξη για τους δημόσιους λογαριασμούς, συμπεριλαμβανομένων των βραδύτερων τρεχουσών δαπανών και των ισχυρότερων του αναμενόμενου άμεσων φορολογικών εσόδων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης από την υγιή αύξηση της απασχόλησης και της οικονομικής δραστηριότητας.

Η επίδραση του αυξημένου πληθωρισμού στην είσπραξη του ΦΠΑ και οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις, όπως τα μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας, συνέβαλαν στη μεγάλη αύξηση των εσόδων. Τα πραγματικά έσοδα του έτους ήταν κατά 9,5% υψηλότερα από τα προβλεπόμενα στον Προϋπολογισμό του 2024. Αν και τα αποτελέσματα για το φέτος είναι απίθανο να παραμείνουν το ίδιο ισχυρά (λόγω δεσμεύσεων για δαπάνες που ανακοινώθηκαν πρόσφατα και των αυξήσεων στις αμυντικές δαπάνες) η DBRS αναμένει ότι η βελτιωμένη δημοσιονομική θέση θα υποστηριχθεί από διαρθρωτικές αλλαγές. Η Κομισιόν προβλέπει ότι το συνολικό δημοσιονομικό πλεόνασμα θα μειωθεί στο 0,7% του ΑΕΠ το 2025 και θα βελτιωθεί και πάλι στο 1,4% το 2026.

Οι αξιολογήσεις μέχρι το τέλος του 2025

Λίγο αργότερα και συγκεκριμένα στις 19 Σεπτεμβρίου η Moody’s θα επανεκτιμήσει την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας. Υπενθυμίζεται ότι στην τελευταία της αξιολόγηση τον Μάρτιο του 2025, η Moody’s έδωσε την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα, με αναβάθμιση σε «Baa3» από «Ba1» και με σταθερή προοπτική.

Ο οίκος στηρίχθηκε στην ισχυρή δημοσιονομική ανάκαμψη και τη σταθερότητα του τραπεζικού τομέα. Η Moody’s ανέφερε ότι η Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσει να καταγράφει σημαντικά πρωτογενή πλεονάσματα, μειώνοντας σταδιακά το υψηλό χρέος της.

Από εκεί και πέρα, μέχρι το τέλος του έτους αναμένει να υπάρξουν τρεις ακόμη αξιολογήσεις: 17 Οκτωβρίου η S&P, 7 Νοεμβρίου η Scope Ratings και 14 Νοεμβρίου η Fitch Ratings.