Όλοι έχουμε ακούσει τη φράση «Τα λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία». Και κατά βάση είναι πολύ σωστή.
Τα χρήματα δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός, ούτε να καθορίζουν τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά μας.
Πόσω μάλλον να πιστεύουμε ότι αυτά είναι που θα φέρουν τη χαρά και το νόημα στη ζωή μας.
Χρήματα και ευτυχία
Με ποια έννοια όμως δεν φέρνουν την ευτυχία; Φυσικά, τα χρήματα δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη βαθιά ικανοποίηση και τον σκοπό που βρίσκουμε στις σχέσεις και στις εμπειρίες μας. Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η οικονομική ασφάλεια προσφέρει μια πολύ ευχάριστη αίσθηση ανακούφισης, όπως δείχνει και σχετική έρευνα.
Αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει, όπως λένε οι ειδικοί, είναι πως τα χρήματα μπορούν να φέρουν ευτυχία ή τουλάχιστον μια αίσθηση ικανοποίησης που μοιάζει με ευτυχία, γιατί προσφέρουν ασφάλεια και μειώνουν το συνεχές άγχος και τον φόβο για τα οικονομικά που προκαλεί αβεβαιότητα.
Οι οικονομικές δυσκολίες φέρνουν στρες
Όταν σκεφτόμαστε την ευτυχία, μας έρχονται στο μυαλό φίλοι, οικογένεια και απλές χαρές της ζωής και φυσικά όχι τα χρήματα. Οπότε, από πού προήλθε η ιδέα ότι «τα λεφτά αγοράζουν την ευτυχία»; Έρευνες έχουν δείξει ότι οι οικονομικές δυσκολίες συνδέονται με περισσότερο στρες και αυξημένο κίνδυνο ψυχικών προβλημάτων.
Οι ψυχολόγοι αναφέρουν ότι σε πολλές κοινωνίες η οικονομική επιτυχία ταυτίζεται με την «καλή ζωή». Έτσι, καλλιεργείται η ιδέα ότι τα χρήματα φέρνουν ασφάλεια, άνεση και ευκαιρίες, άρα και ευτυχία. Η καταναλωτική κουλτούρα ενισχύει αυτή την πεποίθηση, προβάλλοντας την ιδέα ότι η αγορά αγαθών μάς κάνει πιο χαρούμενους, με αποτέλεσμα ακόμα κι όταν έχουμε αρκετά, συχνά να νομίζουμε πως θα είμαστε ευτυχισμένοι αν αποκτήσουμε «λίγα παραπάνω», ένα καλύτερο σπίτι, ένα μεγαλύτερο αυτοκίνητο ή μία πιο καλά αμειβόμενη δουλειά.
Η σχέση ανάμεσα στα χρήματα και την ευτυχία, τι λέει σχετική έρευνα
Οι έρευνες δείχνουν ότι τα χρήματα δεν φέρνουν άμεσα την ευτυχία, αλλά η οικονομική ασφάλεια σχετίζεται με καλύτερη ψυχική υγεία και ευημερία. Μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, έδειξε ότι το υψηλότερο εισόδημα αυξάνει την υποκειμενική ικανοποίηση από τη ζωή, καθώς μειώνει τη συναισθηματική δυσφορία από δύσκολες καταστάσεις όπως είναι το διαζύγιο ή η κακή υγεία. Μάλιστα, πρόσφατη σχετική έρευνα στο ίδιο περιοδικό, βρήκε ότι η ευτυχία συνεχίζει να αυξάνεται με το εισόδημα, αν και με πιο αργό ρυθμό.
Ωστόσο, οι ειδικοί τονίζουν ότι τα χρήματα δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας. Δημιουργούν ασφάλεια, πρόσβαση σε πόρους και ευκαιρίες, αλλά η ουσιαστική ευτυχία επιμένουν ότι προέρχεται από τις σχέσεις, τον σκοπό της ζωής και τη συναισθηματική ισορροπία.
Έρευνα προειδοποιεί πως το συνεχές κυνήγι του πλούτου βλαπτει
Υπάρχει, επίσης, η οπτική ότι πάνω από ένα ορισμένο εισόδημα τα οφέλη των επιπλέον χρημάτων αρχίζουν να μειώνονται. Αν τα βασικά καλύπτονται, η αύξηση εισοδήματος δεν αλλάζει πολύ την καθημερινή ευτυχία.
Επίσης, οι ερευνητές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας ότι η συνεχής «καταδίωξη» του πλούτου μπορεί να βλάψει τις σχέσεις και την ψυχική υγεία. Τι αξία έχουν τα περισσότερα χρήματα, αν χάνουμε τον χρόνο και τη σύνδεσή μας με τους ανθρώπους που αγαπάμε;
Τι μπορεί να φέρει ευτυχία πέρα από τα χρήματα;
Η λίστα θα μπορούσε να είναι ατέλειωτη! Ενδεικτικά, παρακάτω κάποιες στρατηγικές που μπορούν να κάνουν έναν άνθρωπο ευτυχισμένο και που δεν κοστίζουν:
- Καλλιέργεια σχέσεων με οικογένεια, φίλους και κοινότητα
- Νόημα και σκοπός μέσα από εργασία, εθελοντισμό, χόμπι
- Ευγνωμοσύνη, όπως, για παράδειγμα, καθημερινή αναγνώριση των θετικών πραγμάτων που συμβαίνουν
- Ενσυνειδητότητα και αυτό-φροντίδα, π.χ. διαλογισμός, άσκηση, καλός ύπνος
- Επαφή με τη φύση, που μειώνει το άγχος και βελτιώνει τη διάθεση
- Καλοσύνη και προσφορά στους άλλους, που ενισχύουν την αίσθηση σκοπού και κοινότητας
Συμπέρασμα
Κακά τα ψέματα! Τα χρήματα μπορούν να μειώσουν το άγχος και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής, αλλά δεν εξασφαλίζουν μόνιμη ευτυχία. Η ισορροπία ανάμεσα στην οικονομική ασφάλεια και τη φροντίδα του εαυτού και των σχέσεών μας ίσως είναι το «κλειδί» για λίγο περισσότερη ευημερία.
Η αληθινή χαρά, πάντως, πηγάζει από σχέσεις, σκοπό, εμπειρίες και ψυχική ισορροπία. Και γι’ αυτά είναι που πρέπει να προσπαθούμε!
* Πηγή: Vita
