SAFE: Εγκρίθηκαν τα πρώτα 787,67 εκατ. για την Ελλάδα

Την προσωρινή κατανομή 150 δισεκατομμυρίων ευρώ σε οικονομική βοήθεια για την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας σε ολόκληρη την Ένωση, ενέκρινε σήμερα η  Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο πλαίσιο αυτό εγκρίθηκαν για την Ελλάδα δάνεια  ύψους 787,67 εκατομμυρίων ευρώ.

«Αυτό το σημαντικό βήμα, που ελήφθη στο πλαίσιο του προγράμματος «Δράση για την Ασφάλεια για την Ευρώπη» (SAFE) , έχει σχεδιαστεί για να ενισχύσει τις αμυντικές ικανότητες της ΕΕ και να βοηθήσει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν κρίσιμα κενά, καθώς και να αγοράσουν αμυντικά προϊόντα από κοινού», αναφέρει η Κομισιόν στη σχετική ανακοίνωση.

Το πρόγραμμα SAFE

Μετά την έγκρισή του από το Συμβούλιο τον Μάιο του 2025, το πρόγραμμα SAFE έχει προσελκύσει έντονο ενδιαφέρον, με 19 κράτη μέλη να έχουν εκφράσει την πρόθεσή τους να συμμετάσχουν και να ζητούν υποστήριξη πέραν του διαθέσιμου προϋπολογισμού.

Το SAFE θα παρέχει μακροπρόθεσμα, χαμηλού κόστους δάνεια για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να προμηθευτούν αμυντικό εξοπλισμό που χρειάζονται επειγόντως. Το SAFE θα επιτρέψει επίσης στην ΕΕ να υποστηρίξει περαιτέρω την Ουκρανία συνδέοντας την αμυντική της βιομηχανία με το μέσο από την αρχή. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 10ετή περίοδο χάριτος για την αποπληρωμή του δανείου, ανταγωνιστικά επιτόκια και επιλογές για διμερείς συμφωνίες με τρίτες χώρες για τη διεύρυνση της επιλεξιμότητας.

Τα εθνικά σχέδια

Τα κράτη μέλη μπορούν πλέον να καταρτίσουν τα εθνικά επενδυτικά τους σχέδια, περιγράφοντας τη χρήση της πιθανής οικονομικής βοήθειας, τα οποία θα υποβληθούν έως τα τέλη Νοεμβρίου 2025. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα αξιολογήσει αυτά τα εθνικά σχέδια, με στόχο την πραγματοποίηση των πρώτων εκταμιεύσεων στις αρχές του 2026.

Ο κανονισμός SAFE εγκρίθηκε στις 27 Μαΐου 2025, στο πλαίσιο του προγράμματος « Ετοιμότητα 2030» , ενός φιλόδοξου αμυντικού πακέτου που παρέχει χρηματοδοτικά μέσα στα κράτη μέλη της ΕΕ για να προωθήσουν μια αύξηση των επενδύσεων σε αμυντικές δυνατότητες.

Το SAFE θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να αυξήσουν άμεσα και μαζικά τις αμυντικές τους επενδύσεις μέσω κοινών προμηθειών από την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, εστιάζοντας σε δυνατότητες προτεραιότητας. Αυτό θα συμβάλει στη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας, της προβλεψιμότητας και στη μείωση του κόστους για μια ισχυρή ευρωπαϊκή βιομηχανική βάση στον τομέα της άμυνας. Η Ουκρανία και οι χώρες της ΕΖΕΣ/ΕΟΧ θα μπορούν να συμμετάσχουν σε κοινές προμήθειες και θα είναι δυνατή η αγορά από τις βιομηχανίες τους.

Το SAFE θα επιτρέψει επίσης στις υπό ένταξη χώρες, στις υποψήφιες χώρες, στις δυνάμει υποψήφιες χώρες και στις χώρες που έχουν υπογράψει εταιρικές σχέσεις ασφάλειας και άμυνας με την ΕΕ να συμμετάσχουν σε κοινές προμήθειες και να συμβάλουν στη συνολική ζήτηση. Μπορούν επίσης να διαπραγματευτούν συγκεκριμένες, αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες σχετικά με τη συμμετοχή των αντίστοιχων βιομηχανιών τους σε τέτοιες προμήθειες.

«Σημαντικό ορόσημο»

«Η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί ένα ακόμη σημαντικό ορόσημο για το μέλλον της Ευρώπης», ανέφερε η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Henna Virkkunen και πρόσθεσε: «Η Ευρώπη πρέπει να κάνει ένα βήμα μπροστά. Πρέπει να εντείνουμε άμεσα τις προσπάθειές μας, ώστε να αποκαταστήσουμε την αμυντική μας ετοιμότητα και αποτροπή έως το 2030 […] Περισσότερα από τα μισά κράτη μέλη έχουν ζητήσει την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, αξιοποιώντας την ευελιξία για την αύξηση των αμυντικών τους δαπανών. Και τώρα, 19 κράτη μέλη θα λάβουν δάνεια ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ στο πλαίσιο του SAFE, κατόπιν δικού τους αιτήματος. Χαίρομαι που πολλά κράτη μέλη έχουν επίσης εκφράσει ενδιαφέρον για συμμετοχή σε κοινά σχέδια προμηθειών, ακόμη και αν δεν έχουν χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν μέχρι στιγμής το μέσο SAFE».

«Μεγάλο βήμα για την αμυντική μας ετοιμότητα»

«Σήμερα είμαι περήφανος που παρουσιάζω μια ευρωπαϊκή ιστορία επιτυχίας. Ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός για την αμυντική μας ετοιμότητα», σχολίασε ο αρμόδιος Επίτροπος Άντριους Κουμπίλιους: « Θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι η Δράση για την Ασφάλεια στην Ευρώπη, SAFE, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του πακέτου ReArm Europe – Readiness 2030. Το SAFE είναι μια οικονομική βοήθεια προς τα κράτη μέλη για πρώτη φορά στον τομέα της άμυνας σε επίπεδο ΕΕ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το SAFE αποτελεί ένα ιστορικό ευρωπαϊκό αμυντικό μέσο, ​​​​υποστηριζόμενο από την εγγύηση του προϋπολογισμού της ΕΕ, παρέχοντας έως και 150 δισεκατομμύρια ευρώ σε ελκυστικά δάνεια στα κράτη μέλη της ΕΕ για την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας της ΕΕ και την παροχή κινήτρων για κοινές προμήθειες».

Ο κ.  Κουμπιλίους πρόσθεσε ότι τα ποσά δεν είναι ακόμη οριστικά και στο εξής κάθε κράτος μέλος πρέπει πλέον να υποβάλει επίσημο αίτημα, με ένα επενδυτικό σχέδιο έως τις 80 Νοεμβρίου: «Η Επιτροπή θα αναλύσει αυτά τα σχέδια. Και εάν το αίτημα πληροί τις προϋποθέσεις που ορίζονται στον Κανονισμό, θα προχωρήσουμε. Στόχος: η υπογραφή δανειακών συμβάσεων κατά το πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους».