Σε μείωση του βασικού της επιτοκίου κατά 1 ποσοστιαία μονάδα στο 17% προχώρησε η ρωσική κεντρική τράπεζα την Παρασκευή, σε μια προσπάθεια να τονώσει την ασθμαίνουσα οικονομία της χώρας.
Η μείωση, η τρίτη από τον Ιούνιο, ήταν μικρότερη από την αναμενόμενη. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι σε δημοσκόπηση του Bloomberg είχαν προβλέψει μείωση 2 ποσοστιαίων μονάδων.
Μετά την απόφαση, η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας βρίσκεται στην ίδια θέση με τον Αύγουστο του περασμένου έτους, αλλά υπό πολύ στενότερες συνθήκες: τα έσοδα του προϋπολογισμού είναι χαμηλότερα, το έλλειμμα είναι μεγαλύτερο και η βιομηχανική και οικονομική ανάπτυξη τείνουν προς το μηδέν.
Η διατήρηση της ισορροπίας στην οικονομία της Ρωσίας γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας με την Ουκρανία μπαίνει πλέον στο τέταρτο έτος του, οδηγώντας σε μια σπειροειδή αύξηση των στρατιωτικών δαπανών.
Μετά από μια πτώση το 2022, το ρωσικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά περισσότερο από 4% ετησίως το 2023 και το 2024 — τροφοδοτούμενο από τις κρατικές στρατιωτικές δαπάνες, τα υψηλά ενεργειακά κέρδη και την άνοδο των καταναλωτικών δαπανών που οφείλονταν στην αύξηση των μισθών.
Επιβράδυνση της οικονομίας
Ωστόσο, η οικονομία άρχισε να επιβραδύνεται στα τέλη του 2024, με την ετήσια αύξηση του ΑΕΠ να μειώνεται στο 1,1% το δεύτερο τρίμηνο, σύμφωνα με προκαταρκτικές εκτιμήσεις της κρατικής στατιστικής υπηρεσίας, Rosstat.
Μία από τις κύριες οικονομικές ανησυχίες των τελευταίων ετών ήταν ο πληθωρισμός, ο οποίος εκτοξεύτηκε στο 18% τον Απρίλιο του 2022 εν μέσω αυξανόμενου κόστους εισαγωγών λόγω των δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, τεράστιων στρατιωτικών δαπανών και μιας επίμονης έλλειψης εργατικού δυναμικού που ανάγκασε τις εταιρείες να αυξήσουν τους μισθούς.
Για να τιθασεύσει τον πληθωρισμό, η κεντρική τράπεζα στράφηκε σε μια αυστηρή νομισματική πολιτική, η οποία βοήθησε να μειωθεί ο πληθωρισμός κάτω από το 9% σε ετήσια βάση τον Ιούλιο.
Ωστόσο, τα κέρδη είναι εύθραυστα και τον Σεπτέμβριο ο πληθωρισμός άρχισε να αυξάνεται ξανά καθώς το ρούβλι αποδυναμώθηκε εν μέσω της μείωσης των εσόδων από εξαγωγές, των προσδοκιών για μείωση των επιτοκίων και των αυστηρότερων κυρώσεων, αν και το νόμισμα έχει κερδίσει περίπου 20% έναντι του δολαρίου ΗΠΑ από τον Ιανουάριο.
«Η Τράπεζα της Ρωσίας θα διατηρήσει τις νομισματικές συνθήκες όσο αυστηρές χρειάζεται για να επαναφέρει τον πληθωρισμό στον στόχο του [4%] το 2026», δήλωσε η κεντρική τράπεζα την Παρασκευή.
Άλλοι παράγοντες τροφοδοτούν επίσης την πληθωριστική πίεση: η αύξηση των τιμών της βενζίνης λόγω των ουκρανικών επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε ρωσικά διυλιστήρια, οι οποίες επηρεάζουν άμεσα τους καταναλωτές και τροφοδοτούν το ευρύτερο κόστος.
Παρά τη μείωση των εσόδων από πετρέλαιο και φυσικό αέριο και το διευρυνόμενο έλλειμμα, οι κρατικές δαπάνες δεν μειώνονται και είναι απίθανο να μειωθούν στον προϋπολογισμό του 2026, τον οποίο η κυβέρνηση πρόκειται να παρουσιάσει αυτόν τον μήνα.
Έμμεσοι φόροι και ΦΠΑ
Το κράτος εξετάζει επίσης την αύξηση των έμμεσων φόρων που δεν είναι ορατοί στις μισθοδοσίες των εργαζομένων. Η κύρια επιλογή που συζητείται στην κυβέρνηση είναι η αύξηση του φόρου προστιθέμενης αξίας κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες στο 22%, κάτι που θα οδηγήσει επίσης σε υψηλότερες τιμές, ανέφερε το ανεξάρτητο ρωσικό μέσο ενημέρωσης The Bell.
«Προφανώς δεν υπάρχουν αρκετά χρήματα», δήλωσε ένας κορυφαίος Ρώσος επιχειρηματίας στους Financial Times. Αλλά δεν είδε περικοπές δαπανών ή ουσιαστική υποστήριξη στον ορίζοντα για έναν επιβραδυνόμενο επιχειρηματικό τομέα – αντίθετα, ανέμενε μείωση ορισμένων επιδοτήσεων. «Είναι σαν το παλιό ρωσικό αστείο: όταν ένα κορίτσι μαθαίνει ότι η τιμή της βότκας έχει εκτοξευθεί, ρωτάει τον πατέρα της αν θα πίνει λιγότερο – και αυτός απαντά: “Όχι, αγάπη μου, θα τρως λιγότερο”».
Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας έχει αντιμετωπίσει εδώ και καιρό κριτική από επιχειρήσεις και κρατικές εταιρείες για αυτό που θεωρούν υπερβολικά υψηλά επιτόκια. Η πίεση έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια, με τους αντιπάλους της να την κατηγορούν ότι καθιστά την πίστωση απαγορευτικά δαπανηρή και διατηρεί το ρούβλι πολύ ισχυρό – μια πολιτική που υποστηρίζουν ότι διαβρώνει τα έσοδα από τις εξαγωγές σε όρους τοπικού νομίσματος.
Πάντως, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επιμένει ότι η ρωσική οικονομία βρίσκεται σε μια «ομαλή προσγείωση».
