Η «δεξαμενή» του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) παραμένει το πιο φθηνό και ισχυρό χρηματοδοτικό εργαλείο για την ιδιωτική οικονομία. Στις αρχές Μαΐου εκταμιεύτηκε η 5η δόση προς την Ελλάδα ύψους €3,1 δισ., ανεβάζοντας τις συνολικές εκταμιεύσεις στα €21,3 δισ. (περίπου 59% του συνολικού προϋπολογισμού του «Ελλάδα 2.0»).
Στις 18 Ιουλίου υποβλήθηκε το 6ο αίτημα εκταμίευσης για επιχορηγήσεις €2,1 δισ., με πρόβλεψη να ακολουθήσει εντός Σεπτεμβρίου το αντίστοιχο αίτημα για το δανειακό σκέλος (€1,8 δισ.). Με την ολοκλήρωση και των δύο υποαιτημάτων, οι συνολικές εκταμιεύσεις αναμένεται να φθάσουν περί τα €23,4 δισ. (65% των διαθέσιμων πόρων).
Το «παράθυρο» των χαμηλών επιτοκίων
Το δανειακό σκέλος του ΤΑΑ είναι το σημείο-κλειδί για τον ιδιωτικό τομέα. Η αρχιτεκτονική χρηματοδότησης είναι σαφής: έως 50% του επενδυτικού σχεδίου από δάνειο ΤΑΑ, τουλάχιστον 30% από συνεπενδυτικό τραπεζικό δάνειο και τουλάχιστον 20% ίδια συμμετοχή. Τα ίδια τα δάνεια του ΤΑΑ φέρουν κατ’ ελάχιστο επιτόκιο 0,35% για μικρές/πολύ μικρές επιχειρήσεις και 1% για μεσαίες/μεγάλες επιχειρήσεις—επίπεδα που συμπιέζουν δραστικά το συνολικό «blended» κόστος κεφαλαίου όταν συνδυάζονται με την τραπεζική συγχρηματοδότηση.
Στην πράξη, η μέχρι σήμερα εικόνα δείχνει ένα μεσοσταθμικό επιτόκιο γύρω στο 1,8% και μέση διάρκεια δανείων περίπου 14 έτη—όροι που σπανίζουν στην αγορά. Για να κατανοήσει κανείς τη σημασία αυτών των όρων, αρκεί μια σύγκριση με το χρηματοδοτικό περιβάλλον της αγοράς: σήμερα οι επιχειρήσεις βρίσκουν τραπεζικά δάνεια με επιτόκια που κυμαίνονται συνήθως από 3% έως 7%, ανάλογα με το προφίλ κινδύνου, τις εξασφαλίσεις και τη διάρκεια. Η πρόσβαση σε μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση είναι περιορισμένη, με τις τράπεζες να προτιμούν βραχύτερους ορίζοντες αποπληρωμής.
Για τις επιχειρήσεις που έχουν ώριμα επενδυτικά σχέδια, οι όροι αυτοί μεταφράζονται σε πραγματικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα: χαμηλότερες δόσεις, μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε διακυμάνσεις επιτοκίων και ευκολότερη εξυπηρέτηση ταμειακών ροών.
Χρονικός ορίζοντας: γιατί «τρέχουμε» τώρα
Πού βρισκόμαστε: πρόοδος και δυναμική
Η μέχρι τώρα επίδοση της Ελλάδας στο ΤΑΑ είναι ισχυρή: πέντε αιτήματα πληρωμής έχουν ολοκληρωθεί και οι εκταμιεύσεις ανέρχονται στα €21,3 δισ. Με το 6ο αίτημα για επιχορηγήσεις που κατατέθηκε τον Ιούλιο, και το σκέλος των δανείων να ακολουθεί τον Σεπτέμβριο, η χώρα κινείται για να ξεπεράσει τα €23 δισ. σε συνολικές εισροές.
Στον πυλώνα των δανείων, μέχρι σήμερα έχουν συμβασιοποιηθεί 478 έργα, με τα 265 (55,4%) να αφορούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ο συνολικός προϋπολογισμός του δανειακού σκέλους ανέρχεται σε 16,47 δισ. ευρώ, κατανεμημένος ως εξής:
- 7,19 δισ. ευρώ από πόρους του ΤΑΑ,
- 5,43 δισ. ευρώ από τραπεζικά κεφάλαια,
- 3,84 δισ. ευρώ από ίδια συμμετοχή των επενδυτών.
Στην αγορά έχουν ήδη διοχετευθεί 8,2 δισ. ευρώ, γεγονός που δείχνει ότι οι πόροι αυτοί τροφοδοτούν πλέον την πραγματική οικονομία και τις επενδύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Τι χρειάζεται μια επιχείρηση για να προχωρήσει
- Καθαρό επενδυτικό αφήγημα και βιωσιμότητα: Η επένδυση, βάσει των μελλοντικών ταμειακών ροών της, πρέπει να έχει θετική Καθαρή Παρούσα Αξία και να πατά σε ρεαλιστικές παραδοχές και προβλέψεις. Η αξιολόγηση γίνεται με τραπεζικά κριτήρια, ενώ γίνεται και έλεγχος επιλεξιμότητας από ανεξάρτητους αξιολογητές.
- Ευθυγράμμιση με τους πυλώνες του ΤΑΑ: Όσο μεγαλύτερο το «πράσινο»/«ψηφιακό» αποτύπωμα ή η συμβολή σε καινοτομία και εξωστρέφεια, τόσο υψηλότερο μπορεί να είναι το ποσοστό κάλυψης από το δάνειο ΤΑΑ (έως 50%).
- Οργάνωση φακέλου: Άδειες, τεχνικά δελτία, προσφορές/προϋπολογισμοί, συμφωνίες προμηθευτών, Μελέτη περί «Μη Πρόκλησης Σημαντικής Βλάβης (Do No Significant Harm – DNSH)—όλα πρέπει να «δένουν». Οι ελλείψεις δημιουργούν καθυστερήσεις που, κοντά στα ορόσημα, θα κοστίσουν.
Η ουσία
Το ΤΑΑ προσφέρει κάτι σπάνιο: μακροπρόθεσμη ρευστότητα με εξαιρετικά χαμηλό κόστος σε μια περίοδο όπου το εμπορικό χρήμα παραμένει σημαντικά ακριβότερο. Με ορίζοντα εγκρίσεων έως 30/6/2026 και αυστηρά ευρωπαϊκά deadlines μέχρι τα τέλη του 2026, η ταχύτητα και η πληρότητα φακέλου γίνονται κρίσιμες. Οι επιχειρήσεις που θα κινηθούν τώρα, με ώριμα και καλά τεκμηριωμένα σχέδια, έχουν την ευκαιρία να «κλειδώσουν» ευνοϊκούς όρους χρηματοδότησης που δύσκολα θα ξαναδούν.
Συμπέρασμα: Αν υπάρχει επένδυση με χειροπιαστό αναπτυξιακό αποτύπωμα—ιδίως σε πράσινο/ψηφιακό μετασχηματισμό—το παράθυρο του ΤΑΑ είναι ανοιχτό, αλλά όχι επ’ αόριστον. Η έγκαιρη προετοιμασία και η σωστή οργάνωση σήμερα μπορούν να δώσουν στους επιχειρηματίες την ευκαιρία να αξιοποιήσουν το χαμηλό επιτόκιο του ΤΑΑ και να προχωρήσουν σε επενδύσεις που θα διατηρήσουν τις εταιρείες τους σε τροχιά ανάπτυξης και προσαρμογής στις νέες διεθνείς συνθήκες.
BRIGHT diadikasia: Στρατηγικός και χρηματοδοτικός σχεδιασμός επενδύσεων
Η αξιοποίηση των διαθέσιμων κρατικών ενισχύσεων και χρηματοδοτικών εργαλείων, συμπεριλαμβανομένου και του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας, προϋποθέτει συστηματικό επιχειρηματικό και στρατηγικό σχεδιασμό ταυτόχρονα με την απαιτούμενη τεχνική και χρηματοοικονομική ανάλυση.
Η BRIGHT diadikasia υποστηρίζει επιχειρήσεις και οργανισμούς σε όλα τα στάδια της διαδικασίας, από τη διαμόρφωση επιχειρηματικού σχεδίου και την εκπόνηση ανάλυσης σκοπιμότητας, έως την εκτίμηση κινδύνων, την επιλογή κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων και την παρακολούθηση της υλοποίησης των έργων που αναλαμβάνει.
Ερμής Γαρύφαλλος, Financial Advisory Services Director της BRIGHT Diadikasia
Σχετικά με τον Όμιλο BRIGHT
Ο Όμιλος BRIGHT, με περισσότερους από 700 εργαζομένους και ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα και με δραστηριότητα σε αγορές του εξωτερικού, είναι ένας από τους κορυφαίους και ταχύτερα αναπτυσσόμενους ελληνικούς Ομίλους παροχής υπηρεσιών.
Ο Όμιλος προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις στρατηγικής ανάπτυξης, ψηφιακού μετασχηματισμού και βιώσιμης επιχειρηματικότητας σε ιδιωτικές εταιρείες, οργανισμούς και δημόσιους φορείς.
Μέσω των εταιρειών: BRIGHT diadikasia, European Profiles και Bright Academy, ο Όμιλος παρέχει υπηρεσίες στρατηγικού σχεδιασμού, διαχείρισης έργων, διεθνών και ευρωπαϊκών αναπτυξιακών προγραμμάτων και ψηφιακών λύσεων εκπαιδευτικών προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης.
Με όραμα, τεχνογνωσία και διαρκή επένδυση στη γνώση και την καινοτομία, ο Όμιλος BRIGHT συμβάλλει ενεργά στη διαμόρφωση ενός ισχυρού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, αποτελώντας έναν στρατηγικό εταίρο για τις επιχειρήσεις στην αντιμετώπιση των προκλήσεων του αύριο.
