Ψηφιακός μετασχηματισμός: Οι ελληνικές ΜμΕ χάνουν το στοίχημα

Η επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας παραμένει βασικό στοίχημα, ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που καλύπτουν το μεγαλύτερο κομμάτι της παραγωγής και της απασχόλησης. Παρά την πρόοδο στις υποδομές και τη λειτουργία της πλατφόρμας gov.gr, οι δείκτες αποτυπώνουν μια εικόνα υστέρησης, με την Ελλάδα να παραμένει πίσω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Η ευρωπαϊκή σύγκριση

Τα στοιχεία δείχνουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται πολύ χαμηλά. Σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν «Ψηφιακή Δεκαετία της Ευρώπης», μόλις το 43,3% των ελληνικών ΜμΕ είχαν επιτύχει βασική ψηφιακή ένταση, έναντι 57,7% που ήταν ο μέσος όρος της ΕΕ. Αντίστοιχα, το 46,6% λειτουργεί με πολύ χαμηλή ένταση, όταν στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό περιορίζεται στο 32,1%. Υψηλή ψηφιακή ένταση παρουσιάζουν μόλις το 2,9% των ελληνικών επιχειρήσεων, ενώ στην ΕΕ ο μέσος όρος φτάνει στο 6,2%.

Η σύγκριση με χώρες του Νότου είναι ενδεικτική, καθώς στην Ισπανία είναι 62%, στην Πορτογαλία 59% και στην Ιταλία 54%. Η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση, παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζει παρόμοιες διαρθρωτικές προκλήσεις με αυτές τις χώρες.

Χαμηλή απορρόφηση

Κατά τη συνεδρίαση του Eurogroup και του ECOFIN στην Κοπεγχάγη, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης επεσήμανε την ανάγκη να επιτευχθεί ο στόχος για «μια οικονομία που ενθαρρύνει την καινοτομία και προωθεί την ανάπτυξη με όρους του 21ου αιώνα». Η τοποθέτησή του υπουργού, συνδέεται με τους ευρωπαϊκούς στόχους για την «Ψηφιακή Δεκαετία» και με τα χρηματοδοτικά εργαλεία του Ταμείου Ανάκαμψης, που κατευθύνουν σημαντικά κονδύλια σε ψηφιακές δράσεις και υποδομές.

Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι η απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων και η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών παραμένουν περιορισμένες. Στις υπηρεσίες cloud, η Ελλάδα καταγράφει ποσοστό μόλις 15,2% , έναντι στόχου 56% έως το 2030. Αντίστοιχα, στην τεχνητή νοημοσύνη, λιγότερο από το 5% των ελληνικών επιχειρήσεων κάνει χρήση σχετικών εφαρμογών, έναντι 8% στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ανθρώπινο δυναμικό

Η περιορισμένη χρήση των ψηφιακών εργαλείων στη χώρα, συνδέεται κυρίως με το χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων. Στην Ελλάδα, περίπου 53% του πληθυσμού διαθέτει βασικές ψηφιακές γνώσεις, έναντι 56% στην ΕΕ, ενώ η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού περιορίζει την ικανότητα των επιχειρήσεων να επενδύσουν σε προηγμένες τεχνολογίες και να αναπτύξουν ψηφιακές εφαρμογές. Ως αποτέλεσμα είναι συχνά οι επιχειρήσεις να εξαρτούνται από εξωτερικούς παρόχους.

Αποθαρρυντικά είναι και τα στοιχεία αναφορικά με την κάλυψη με δίκτυα οπτικών ινών μέχρι το σπίτι (FTTP). Το ποσοστό κάλυψης κυμαίνεται μεταξύ 28% και 38%, όταν στην Ευρωπαϊκή Ένωση ξεπερνά το 70%. Στις υπηρεσίες 5G η κάλυψη φθάνει το 98% των κατοικημένων περιοχών, ποσοστό αντίστοιχο με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ωστόσο η ποιότητα και η ταχύτητα διαφοροποιούνται ανάλογα με την περιοχή. Πάντως, στο στοιχείο της γεωγραφικής ανισοκατανομής παραμένει μεγάλο πρόβλημα για τις μικρότερες επιχειρήσεις της περιφέρειας.

Προκλήσεις για το μέλλον

Η ελληνική στρατηγική για την Ψηφιακή Δεκαετία και το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης προβλέπουν προγράμματα στήριξης για την ψηφιοποίηση των ΜμΕ, με επιδοτήσεις για αναβάθμιση εξοπλισμού, λογισμικού και κατάρτισης προσωπικού. Παράλληλα, οι μεγάλες διεθνείς επενδύσεις σε data centers και cloud regions δημιουργούν νέα περιθώρια για τη διάθεση υπηρεσιών σε χαμηλότερο κόστος και με μεγαλύτερη αξιοπιστία.

Η αξιοποίηση αυτών των δυνατοτήτων προϋποθέτει οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να μπορέσουν να ανταποκριθούν με ταχύτητα, να αποκτήσουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση και να ενσωματώσουν τις νέες τεχνολογίες στη λειτουργία τους.