Οι τράπεζες θα πρέπει να αποδεχθούν «την σκληρή αλήθεια» της καταβολής υψηλότερων εταιρικών φόρων για να βοηθήσουν στη χρηματοδότηση της απότομης αύξησης των αμυντικών δαπανών, υποστήριξε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ
Ο Τουσκ υπογράμμισε ότι οι τράπεζες βρίσκονται σε ισχυρότερη θέση από τα νοικοκυριά για να επωμιστούν το δημοσιονομικό βάρος, καθώς προσπάθησε να δικαιολογήσει την προγραμματισμένη αύξηση του συντελεστή εταιρικού φόρου εισοδήματος για τις τράπεζες από 19% στο 30 % το επόμενο έτος.
«Για να διατηρήσουμε την Πολωνία ασφαλή και να χρηματοδοτήσουμε περισσότερες αγορές όπλων, «απλώς χρειαζόμαστε περισσότερα χρήματα» είπε χαρακτηριστικά.
«Αυτή είναι η σκληρή αλήθεια… Είναι καλύτερο να φορολογούνται οι τράπεζες παρά οι πολωνικές οικογένειες, ειδικά επειδή οι τράπεζες βρίσκονται σε πολύ καλή οικονομική κατάσταση… Θα είναι μεγαλύτερο βάρος [για τις τράπεζες], αλλά ποιος θα πρέπει να επιβαρυνθεί αν όχι αυτοί που έχουν τα περισσότερα χρήματα; Αυτό δεν είναι λαϊκισμός, απλώς ένα μάλλον προφανές συμπέρασμα».
Η Πολωνία έχει αυξήσει δραματικά τις στρατιωτικές δαπάνες από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Οι αμυντικές δαπάνες αναμένεται να φτάσουν το 5% του ΑΕΠ το 2026, σύμφωνα με το νέο στόχο που συμφώνησαν οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο. Η Πολωνία καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ καθώς φέτος οι αμυντικές δαπάνες της είναι στο 4,7% του ΑΕΠ.
Η προειδοποίηση του Τουσκ έγινε πριν από τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, η οποία ενέκρινε την αύξηση του φορολογικού συντελεστή την Τρίτη. Η πρόταση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από το υπουργείο Οικονομικών τον Αύγουστο, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να υποχωρήσουν οι τιμές των μετοχών των τραπεζών.
Ένας τομέας επωμίζεται τις πρόσθετες δαπάνες
Οι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι το μέτρο θα αποφέρει περίπου 6,5 δισ. ζλότι (1,52 δισ. ευρώ) σε πρόσθετα έσοδα για το κρατικό ταμείο το 2026. Στη συνέχεια, προτείνεται η μείωση του συντελεστή εταιρικού φόρου για τις τράπεζες στο 26% το 2027 και στο 23% το 2028.
Ο Μίκαλ Μπολεσλάφσκι, διευθύνων σύμβουλος της ING Poland, δήλωσε στους Financial Times ότι οι πολωνικές τράπεζες πληρώνουν επί του παρόντος λιγότερους φόρους από τις αντίστοιχες τράπεζες σε μια χώρα όπως η Γερμανία, επομένως μια υψηλότερη συνεισφορά «από έναν πραγματικά καλά επιδιωκόμενο τομέα της οικονομίας είναι σε κάποιο βαθμό δικαιολογημένη».
Αλλά αναρωτήθηκε: «Γιατί μια τόσο υψηλή αύξηση στο 30% και γιατί συνεισφέρει μόνο ένας τομέας της οικονομίας;» Σημείωσε επίσης ότι τα αναμενόμενα πρόσθετα έσοδα των 6,5 δισ. ζλότι ωχριούν σε σύγκριση με τα 200 δισ. ζλότι που η Πολωνία σχεδίαζε να δαπανήσει για τις ένοπλες δυνάμεις της το επόμενο έτος.
Η φορολογική πρόταση έρχεται μετά από πρόσφατη εισβολή ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον πολωνικό εναέριο χώρο. Τα αεροσκάφη του ΝΑΤΟ κατέρριψαν μερικά από τα εκτιμώμενα 19 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, σε αυτό που αξιωματούχοι χαρακτήρισαν ως την πιο σοβαρή αντιπαράθεση μεταξύ της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Πολιτικές αντιπαραθέσεις
Η δημοσιονομική στάση της Βαρσοβίας βρίσκεται στο μικροσκόπιο των οίκων αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας. Οι Fitch και Moody’s επιβεβαίωσαν πρόσφατα τις μακροπρόθεσμες αξιολογήσεις της Πολωνίας σε ξένο νόμισμα σε A- και A2, αντίστοιχα, αλλά και οι δύο άλλαξαν τις προοπτικές τους σε αρνητικές.
Η Fitch προβλέπει ότι το έλλειμμα της Πολωνίας θα φτάσει το 6,9% του ΑΕΠ φέτος και θα μειωθεί μόνο ελαφρώς στο 6,8% το 2026, πάνω από τον στόχο του 6,5% που έθεσε πρόσφατα το υπουργείο Οικονομικών για το 2026 .
«Η πρόβλεψή μας αντικατοπτρίζει την προσδοκία μας για περιορισμένη ικανότητα αύξησης των φόρων και συνεχιζόμενες αυξήσεις στις δημόσιες επενδύσεις και τις αμυντικές δαπάνες», ανέφερε ο οργανισμός.
Η Fitch προειδοποίησε επίσης για «αυξημένες πολιτικές προκλήσεις» που προκύπτουν από την αντιπαράθεση μεταξύ του φιλοευρωπαϊκού συνασπισμού του Τουσκ και του προέδρου Κάρολ Ναβρότσκι, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Αύγουστο εκπροσωπώντας το κόμμα της αντιπολίτευσης Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS). Έκτοτε, ο Ναβρόκι έχει ασκήσει βέτο σε διάφορα νομοσχέδια και έχει δεσμευτεί να προστατεύσει τα νοικοκυριά από τους υψηλότερους φόρους.
Η διαμάχη «θα μπορούσε να μειώσει το περιθώριο για την εφαρμογή πολιτικά απαιτητικών μέτρων… συμπεριλαμβανομένων εκείνων που υποστηρίζουν τη δημοσιονομική εξυγίανση» προειδοποίησε η Fitch.
