Η κατάρρευση του Μακρονισμού φέρνει τη Λεπέν σε δύσκολη θέση

Reuters Breakingviews

Είναι η Ημέρα της Μαρμότας στο Μέγαρο των Ηλυσίων. Τη Δευτέρα, για τρίτη φορά σε λιγότερο από ένα χρόνο, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν συναντήθηκε με έναν πρωθυπουργό, ο οποίος υπέβαλλε την παραίτησή του. Όπως και οι προκάτοχοί του, ο Σεμπαστιάν Λεκορνί δεν μπόρεσε, να ενώσει τα αντιμαχόμενα κόμματα ενός χαλαρού κυβερνητικού συνασπισμού σε ένα σχέδιο για τη μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού της χώρας.

Ο Λεκορνί είχε αναλάβει τα καθήκοντά του πριν από ένα μήνα και είχε επιτέλους διορίσει ανώτερους υπουργούς την Κυριακή το βράδυ, μόλις δύο ημέρες πριν από την έναρξη της κοινοβουλευτικής συζήτησης για τον προϋπολογισμό του 2026, τον οποίο δεν είχε ακόμη αναλύσει λεπτομερώς. Η Γαλλία βρίσκεται τώρα χωρίς κυβέρνηση, χωρίς προϋπολογισμό και χωρίς σαφή πορεία εξόδου από την επιδεινούμενη πολιτική κρίση, μόλις 18 μήνες πριν από τις επόμενες προεδρικές εκλογές.

Για τη Μαρίν Λεπέν, την ηγέτιδα του δεξιού κόμματος Εθνικός Συναγερμός (RN), όλα αυτά αποτελούν μια ευκαιρία. Έχει ζητήσει για άλλη μια φορά πρόωρες εκλογές για να βοηθήσει τη Γαλλία να βγει από την τρέχουσα «φάρσα» της. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις το ποσοστό του RN φαίνεται να είναι αυτή τη στιγμή στο περίπου 32%, πολύ μπροστά από το 15% του κόμματος του Μακρόν «Ensemble». Η συμμαχία όλων των άλλων κομμάτων, από δεξιά προς αριστερά, που την εμπόδισε να αναδειχθεί σαφής νικήτρια πέρυσι μπορεί να μην είναι τόσο σταθερή αυτή τη φορά. Και το RN μπορεί τότε να γίνει το κυρίαρχο κοινοβουλευτικό κόμμα.

Ο Μακρόν έχει και άλλες επιλογές. Μπορεί ακόμα να προσπαθήσει να διορίσει έναν άλλο πρωθυπουργό, τον όγδοο σε ισάριθμα χρόνια. Αυτός ή αυτή θα μπορούσε να επιβιώσει μόνο με την υποστήριξη ή την αποχή ενός μέρους του κεντροαριστερού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Αυτό θα απαιτούσε βήματα – όπως η αναθεώρηση μιας πολυσυζητημένης μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος ή η δημιουργία κάποιας μορφής φόρου περιουσίας – τα οποία το κυρίαρχο συντηρητικό κόμμα θα απέρριπτε με τη σειρά του.

Ο Μακρόν θα μπορούσε επίσης να παραιτηθεί, κάτι που θα οδηγούσε σε πρόωρες προεδρικές εκλογές. Η Λεπέν προς το παρόν δεν έχει δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα για δημόσιο αξίωμα – καταδικάστηκε για υπεξαίρεση κονδυλίων της ΕΕ τον Μάρτιο και η έφεσή της θα εκδικαστεί μόλις του χρόνου. Ο αναπληρωτής της, Ζορντάν Μπαρντελά, μπορεί στη συνέχεια να θέσει υποψηφιότητα. Μπορεί κάλλιστα να επικρατήσει στον πρώτο γύρο των εκλογών, αλλά θα δυσκολευτεί να καταφέρει να κατακτήσει την προεδρία.

Εκτός από άμεσες προεδρικές εκλογές, η Λεπέν θα ήταν σε καλύτερη θέση αν κάποιος άλλος αντιμετώπιζε το δημοσιονομικό χάος της Γαλλίας. Το ακαθάριστο χρέος ανέρχεται σε 3,5 τρισεκατομμύρια ευρώ – 1,2 τρισεκατομμύρια ευρώ περισσότερο από ό,τι όταν ανέλαβε ο Μακρόν το 2017. Ανέρχεται σε περίπου 115% του ΑΕΠ, χαμηλότερο από το 135% της Ιταλίας προς το παρόν, αλλά τα αυξανόμενα δημοσιονομικά ελλείμματα που τώρα ξεπερνούν το 5% του ΑΕΠ επιδεινώνουν τα πράγματα.

Ο καλύτερος υπολογισμός για τη Λεπέν θα ήταν να λάβουν άλλοι τις αντιδημοφιλείς αποφάσεις – περικοπές δαπανών ή αυξήσεις φόρων – που απαιτεί η κατάσταση. Η Γαλλία ίσως τότε τουλάχιστον να βρίσκεται σε τροχιά μείωσης του ελλείμματος εγκαίρως για να αναλάβει η ίδια ή ένας αντικαταστάτης της τον Απρίλιο του 2027.

Ζητώντας άμεσες πρόωρες εκλογές, η ηγέτης του RN θα πρέπει να είναι προσεκτική με το τι εύχεται.