ΗΠΑ – Κίνα: Νέα «ολομέτωπη» Τραμπ – Στο τραπέζι δασμοί 100%

Με πρόσθετους δασμούς 100% και ελέγχους στις εξαγωγές απειλεί εκ νέου την Κίνα πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, λίγες ώρες αφότου ανακοίνωσε ότι την πρόθεσή του να ακυρώσει μια επερχόμενη συνάντηση με τον ηγέτη της χώρας, Σι Τζινπίνγκ.

«Μόλις έγινε γνωστό ότι η Κίνα υιοθέτησε μια εξαιρετικά επιθετική στάση στο εμπόριο, στέλνοντας μια εξαιρετικά εχθρική επιστολή στον κόσμο, δηλώνοντας ότι επρόκειτο να επιβάλει, από την 1η Νοεμβρίου 2025, μεγάλης κλίμακας ελέγχους εξαγωγών σε σχεδόν κάθε προϊόν που παράγει, και σε ορισμένα που δεν κατασκευάζονται καν από την ίδια», ανέφερε ο Τραμπ σε ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Είχε προηγηθεί άλλη ανάρτηση στην οποία προανήγγειλε επί της ουσίας εμπορικές ενέργειες κατά της Κίνας, επικαλούμενος «εχθρικούς» ελέγχους στις εξαγωγές που επέβαλε το Πεκίνο στα ορυκτά σπάνιων γαιών. Ο Τραμπ δήλωσε επίσης ότι δεν φαίνεται να υπάρχει «κανένας λόγος» να προχωρήσει η προγραμματισμένη συνάντηση με τον Σι στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού στη Νότια Κορέα αργότερα αυτόν τον μήνα, αν και το χρονοδιάγραμμα των πρόσφατα ανακοινωθέντων δασμών αφήνει ακόμη περιθώριο για να πραγματοποιηθεί αυτή η συνάντηση πριν τεθούν σε ισχύ.

«Αυτή ήταν μια πραγματική έκπληξη, όχι μόνο για μένα, αλλά και για όλους τους ηγέτες του Ελεύθερου Κόσμου», έγραψε ο Τραμπ στο Truth Social σχετικά με τη νέα κινεζική πολιτική. «Επρόκειτο να συναντήσω τον Πρόεδρο Σι σε δύο εβδομάδες… αλλά τώρα δεν φαίνεται να υπάρχει λόγος να το κάνω».

Ο Τραμπ είπε ότι οι ΗΠΑ έχουν επίσης επικοινωνήσει με «άλλες χώρες που είναι εξαιρετικά θυμωμένες με αυτή τη μεγάλη εμπορική εχθρότητα, η οποία προέκυψε από το πουθενά».

Ωστόσο, λίγο αργότερα, μιλώντας σε σε δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο, ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι η συνάντηση με τον Σι θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί. «Θα είμαι εκεί ούτως ή άλλως, οπότε υποθέτω ότι μπορεί να την έχουμε», δήλωσε

«Θα πρέπει να δούμε τι θα συμβεί, γι’ αυτό και το όρισα την 1η Νοεμβρίου. Θα δούμε τι θα συμβεί», είπε. Πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να επιβάλουν ελέγχους στις εξαγωγές αγαθών όπως «ανταλλακτικά αεροπλάνων».

«Μείναμε απλώς έκπληκτοι με την Κίνα. Έχω πολύ καλή σχέση με τον Πρόεδρο Σι και το έκαναν αυτό», είπε ο Τραμπ. «Αυτό δεν είναι κάτι που το προκάλεσα εγώ».

Αναζωπύρωση των φόβων

Η απειλή μιας μαζικής κλιμάκωσης των δασμών θα αναζωπυρώσει τους φόβους για μια παγκόσμια αναστάτωση στο εμπόριο, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου στην ουσιαστική διακοπή των δεσμών τους.

Οι ανακοινωθέντες δασμοί του Τραμπ θα αυξήσουν τους εισαγωγικούς δασμούς σε πολλά κινεζικά προϊόντα στο 130% από τον επόμενο μήνα. Αυτό θα είναι λίγο κάτω από το επίπεδο του 145% που επιβλήθηκε νωρίτερα φέτος, πριν οι δύο χώρες συμφωνήσουν σε μία εκεχειρία για την προώθηση των εμπορικών συνομιλιών.

Η κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου,  πυροδότησε νέο sell off στις αγορές, οι οποίες κατέγραψαν τις χειρότερες απώλειες των τελευταίων έξι μηνών. Ο δείκτης S&P 500 εξαφάνισε την εβδομαδιαία άνοδό του μετά από πτώση 2,7%, τη χειρότερη ημέρα από τις 10 Απριλίου. Ο δείκτης Nasdaq 100 υποχώρησε 3,5%. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης σόγιας του Σικάγο μειώθηκαν έως και 1,9%.

Πριν από την προγραμματισμένη συνάντηση, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Κίνα προχώρησαν σε πιθανούς περιορισμούς των ροών τεχνολογίας και υλικών μεταξύ των χωρών — κάτι που είχε θεωρηθεί ως τρόπος για να αποκτήσουν πλεονέκτημα στις συνομιλίες. Ορισμένα από τα τελευταία μέτρα που ανακοίνωσε το Πεκίνο επρόκειτο να τεθούν σε ισχύ έως τις 8 Νοεμβρίου, επομένως δεν θα τεθούν σε ισχύ πριν από τη συνάντηση των ηγετών.

Ο πόλεμος των λιμανιών

Στην πιο πρόσφατη ενέργεια, η Κίνα επέβαλε νέα λιμενικά τέλη στα αμερικανικά πλοία και ξεκίνησε έρευνα για την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία κατά της Qualcomm Inc. — μετά από νέες προσπάθειες περιορισμού της ροής σπάνιων γαιών που απαιτούνται για την κατασκευή πολυάριθμων καταναλωτικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων κινητήρων, ημιαγωγών και μαχητικών αεροσκαφών.

Η ανακοίνωση θέτει υπό αμφισβήτηση όχι μόνο την ατζέντα του προγραμματισμένου ταξιδιού του Τραμπ στην Ασία, το οποίο περιελάμβανε μια συνάντηση με τον Σι αυτόν τον μήνα στη σύνοδο κορυφής της APEC, αλλά και το μέλλον των διαπραγματεύσεων σχετικά με την άρνηση της Κίνας να αγοράσει σόγια από τις ΗΠΑ, η οποία έχει πλήξει τους Αμερικανούς αγρότες.

«Αυτή η αντιπαράθεση καταδεικνύει την ευθραυστότητα της διμερούς σχέσης», δήλωσε η Γουέντι Κάτλερ, πρώην διαπραγματεύτρια εμπορικών συναλλαγών των ΗΠΑ.

«Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα επικρατήσει η ψυχραιμία, οδηγώντας σε αποκλιμάκωση εγκαίρως» για την προγραμματισμένη συνάντηση των ηγετών.

Οι σπάνιες γαίες

Οι σπάνια γαίες βρίσκονται στο επίκεντρο της εμπορικής διαμάχης μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου. Μετά την αύξηση των δασμών στις κινεζικές εισαγωγές από τον Τραμπ νωρίτερα φέτος, η κυβέρνηση της Κίνας απάντησε διακόπτοντας τις εξαγωγές ορυκτών σε αμερικανικές εταιρείες. Αξιωματούχοι και από τις δύο πλευρές συμφώνησαν σε εκεχειρία την άνοιξη, βάσει της οποίας ο Τραμπ μείωσε τους δασμούς και οι αξιωματούχοι του Σι συμφώνησαν να επαναλάβουν τη ροή των ορυκτών.

Ωστόσο, την Πέμπτη, η Κίνα απαίτησε από τους ξένους εξαγωγείς προϊόντων που χρησιμοποιούν έστω και ίχνη ορισμένων σπάνιων γαιών να λάβουν άδεια εξαγωγής, σύμφωνα με το Υπουργείο Εμπορίου, επικαλούμενο ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια. Ορισμένος εξοπλισμός και τεχνολογία για την επεξεργασία σπάνιων γαιών και την κατασκευή μαγνητών θα υπόκεινται επίσης σε ελέγχους, ανέφερε το υπουργείο σε ξεχωριστή ανακοίνωση.