Δασμοί Τραμπ: Ο αμερικανικός κλάδος αυτοκινήτων βρίσκεται σε αναταραχή

Τον περασμένο Μάρτιο, η Team 1 Plastics, προμηθευτής ανταλλακτικών αυτοκινήτων από το Μίσιγκαν, παρήγγειλε μια μηχανή χύτευσης με έγχυση αξίας 300.000 δολαρίων από την Ιαπωνία. Μέχρι την άφιξή της, οι δασμοί του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχαν αυξήσει την τιμή κατά 15% στα 345.000 δολάρια. «Αυτά είναι πραγματικά χρήματα από εκεί που προέρχομαι», δήλωσε ο Γκάρι Γκριγκόφσκι, αντιπρόεδρος και συνιδρυτής της Team 1 Plastic. «Είναι ένα κόστος που πρέπει με κάποιο τρόπο να ανακτηθεί», δήλωσε στους Financial Times.

Οι δασμοί του Τραμπ υποτίθεται ότι θα ενίσχυαν την αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία. Θα την προστάτευαν από τον ξένο ανταγωνισμό, θα διόρθωναν τις εμπορικές ανισορροπίες και θα προωθούσαν την επαναφορά θέσεων εργασίας που είχαν μεταφερθεί στην Ασία, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.

Οι αρνητικές συνέπειες είναι αισθητές σε όλη την πολιτεία του Μίσιγκαν, όπου δραστηριοποιούνται περισσότεροι από 1.000 προμηθευτές ανταλλακτικών αυτοκινήτων

Αντίθετα, έχουν φέρει τον κλάδο σε αναταραχή. Η Ford, η General Motors και η Stellantis – οι Τρεις Μεγάλες – προβλέπουν ένα συνολικό πλήγμα 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων στα κέρδη τους που σχετίζεται με τους δασμούς το 2025, ενώ οι χιλιάδες εταιρείες που τις προμηθεύουν πλήττονται από διαταραγμένες αλυσίδες εφοδιασμού, μειωμένες ταμειακές ροές και υψηλότερες τιμές προϊόντων.

Οι αρνητικές συνέπειες είναι αισθητές σε όλη την πολιτεία του Μίσιγκαν, όπου δραστηριοποιούνται περισσότεροι από 1.000 προμηθευτές ανταλλακτικών αυτοκινήτων που κατασκευάζουν τα πάντα, από κινητήρες και κολόνες τιμονιού μέχρι υαλοκαθαριστήρες και λαβές θυρών.

«Υπάρχει σίγουρα δυσφορία», δήλωσε ο Πάτρικ Άντερσον, επικεφαλής της Anderson Economic Group, μιας συμβουλευτικής εταιρείας με έδρα το Μίσιγκαν. «Και οι πλήρεις επιπτώσεις των δασμών δεν έχουν καν γίνει ακόμη αισθητές».

Η βιομηχανική πρωτεύουσα του Μίσιγκαν είναι το Ντιτρόιτ, η ιστορική γενέτειρα του αμερικανικού κλάδου αυτοκινήτων. Από τότε που ο Χένρι Φορντ κατασκεύασε εκεί την πρώτη γραμμή συναρμολόγησης στον κόσμο το 1913, αποτελεί έμβλημα της τεχνολογικής και κατασκευαστικής ικανότητας των ΗΠΑ.

Προστατευτικά τείχη

Αλλά αυτή η ικανότητα βασίζεται σε αλυσίδες εφοδιασμού που είναι πολύπλοκες και παγκόσμιες — και θα είναι δύσκολο να αντικατασταθούν.

«Όσο κι αν θέλουμε να χτίσουμε τείχη γύρω από τον εαυτό μας εδώ και να ζήσουμε σε αυτό το προστατευμένο κουτί, είναι αδύνατο», δήλωσε η Μαίρη Μπούχζεϊγκερ, διευθύνουσα σύμβουλος της Lucerne International, η οποία σφυρηλατεί και χυτεύει εξαρτήματα οχημάτων 30 μίλια έξω από το Ντιτρόιτ.

«Απλώς δεν έχουμε πλέον το παραγωγικό αποτύπωμα… για να παράγουμε όλα όσα χρειαζόμαστε για να καταναλώσουμε εδώ στις ΗΠΑ».

Οι προμηθευτές παρακολουθούν με ανησυχία την αναταραχή που προκάλεσαν οι δασμοί και ιδιαίτερα ο φόρος 25% στα εισαγόμενα ανταλλακτικά αυτοκινήτων. «Πρόκειται για ένα εμπόδιο 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων που πραγματικά περιορίζει τις μελλοντικές μας επενδύσεις», δήλωσε τον περασμένο μήνα ο διευθύνων σύμβουλος της Ford, Τζιμ Φάρλεϊ.

«Η αυτοκινητοβιομηχανία αιμορραγεί και το ερώτημα είναι, αν δεν επιβιώσει, πώς θα είναι η κατάσταση για τους υπόλοιπους από εμάς;» δήλωσε η Λίζα Λάνσφορντ, διευθύνουσα σύμβουλος της GS3, η οποία κατασκευάζει εξαρτήματα από αλουμίνιο και κράμα χάλυβα.

Ένα ακόμα θύμα του δασμολογικού καθεστώτος είναι η AlphaUSA, ένας όμιλος με έδρα το Ντιτρόιτ που κατασκευάζει μεταλλικά εξαρτήματα ακριβείας. Ο Τσακ Ντάρντας, πρόεδρος, δήλωσε ότι η εταιρεία επιβαρύνεται με πρόσθετο κόστος 250.000 δολαρίων το μήνα λόγω του δασμού 50% που καταβάλλει στα χαλύβδινα παξιμάδια που εισάγει από την Ταϊβάν – πολύ μεγάλο ποσό για μια ε1ταιρεία με ετήσιες πωλήσεις 65 εκατομμυρίων δολαρίων.

«Αυτό είναι υπαρξιακό για μια εταιρεία του μεγέθους μας», είπε ο Ντάρντας.

Ήδη, ορισμένοι παίκτες βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο. Τον Ιούνιο, η ιαπωνική Marelli, μεγάλος προμηθευτής της Stellantis και της Nissan, υπέβαλε αίτηση πτώχευσης στο Ντέλαγουερ. Ο διευθύνων σύμβουλός της δήλωσε ότι είχε «επηρεαστεί σοβαρά» από τους δασμούς των ΗΠΑ.

Η Γκρέτσεν Γουίτμερ, Δημοκρατική κυβερνήτης του Μίσιγκαν, έχει κατά καιρούς εκφράσει την συμπάθειά της για την προσέγγιση του Τραμπ στο εμπόριο, θρηνώντας «τις δεκαετίες offshoring και outsourcing» που «έφεραν εκατοντάδες χιλιάδες καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας μεσαίας τάξης στο εξωτερικό».

Αλλά έχει επίσης θρηνήσει την αβεβαιότητα που σχετίζεται με τους δασμούς, η οποία έχει ωθήσει ορισμένες εταιρείες να μειώσουν ή να εξετάσουν το ενδεχόμενο μεταφοράς της παραγωγής τους στο εξωτερικό. «Επικίνδυνα ειρωνικό είναι ότι το εθνικό δασμολογικό χάος κάνει το αντίθετο από τον στόχο της κυβέρνησης – οι εταιρείες μειώνουν την παραγωγή τους, δεν δημιουργούν θέσεις εργασίας στο Μίσιγκαν», είπε.

Πρωτοφανής εικόνα του κλάδου αυτοκινήτου

Ο Γκλεν Στίβενς, εκτελεστικός διευθυντής της MichAuto, μιας ομάδας λόμπι, δήλωσε ότι η κατάσταση του κλάδου είναι «άνευ προηγουμένου». «Έχουμε περάσει από πολλά σημεία καμπής, αλλά δεν νομίζω ότι έχω δει ποτέ κάτι παρόμοιο με τη δυναμική που επικρατεί εδώ», είπε.

Οι δασμοί είναι απλώς το τελευταίο πλήγμα για έναν τομέα που μαστίζεται από πολλαπλά πλήγματα. Πρώτα ήρθε μια πανδημία που τάραξε τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού. Στη συνέχεια, η πτώση της ζήτησης για ηλεκτρικά οχήματα ανέτρεψε τα σχέδια επέκτασης των αυτοκινητοβιομηχανιών. Τώρα, αντιμετωπίζουν μια αυξανόμενη απειλή από τους Κινέζους ανταγωνιστές που αμφισβητούν την παγκόσμια κυριαρχία τους στις παραδοσιακές αγορές.

«Η βιομηχανία μας είναι ήδη σε χάος και [οι δασμοί] είναι ένα χάος πάνω στο χάος», δήλωσε η Μπούχζαιγκερ. Είπε ότι η Lucerne International πληρώνει δασμό 72,5% στα αγαθά που παράγει στην Κίνα και εισάγει στις ΗΠΑ.

Οι προμηθευτές λένε ότι η χειρότερη πτυχή της νέας πολιτικής είναι η τυχαία φύση της. Ο Pat D’Eramo, διευθύνων σύμβουλος της Martinrea International, ενός καναδικού προμηθευτή εξαρτημάτων με εγκαταστάσεις μηχανικής στο Μίσιγκαν, επικαλέστηκε την αιφνιδιαστική απόφαση της κυβέρνησης των ΗΠΑ τον Αύγουστο να επεκτείνει τα παράγωγα προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου που υπόκεινται σε εισαγωγικούς δασμούς.

«Αυτό οδήγησε τις τιμές ορισμένων βασικών προϊόντων σε άνοδο έως και 400%», δήλωσε ο Ντ’Εράμο.

Οι δασμοί έχουν δημιουργήσει ανωμαλίες που, σε πολλούς, φαίνονται παράλογες. Ο D’Eramo είπε ότι η Martinrea παράγει ανοξείδωτο χάλυβα στην Ιντιάνα, τον οποίο στέλνει στον Καναδά για να κατασκευαστεί σε σωλήνες. «Όταν επιστρέψει, πρέπει να πληρώσουμε έναν δασμό τόσο για τον ανοξείδωτο χάλυβα – που ήταν αμερικανικής κατασκευής – όσο και για τον σωλήνα», είπε. «Υπάρχει κάποια παραμόρφωση στο σύστημα».

Αύξηση τιμών οχημάτων

Ο Γκάμπριελ Έρλιχ, οικονομικός αναλυτής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, προβλέπει ότι η τιμή των εγχώριων και εισαγόμενων οχημάτων θα αυξηθεί κατά μέσο όρο κατά 9,6% κατά τη διάρκεια των αρκετών ετών που χρειάζονται οι αλυσίδες εφοδιασμού για να προσαρμοστούν στους δασμούς του Τραμπ.

«Χρησιμοποιώντας τιμές του 2024, αυτό θα αύξανε το μέσο κόστος ενός οχήματος κατά περίπου 4.500 δολάρια εάν τα περιθώρια κέρδους παρέμεναν τα ίδια», έγραψε τον Σεπτέμβριο.

Ο Έρλιχ δήλωσε επίσης ότι αναμένει ότι οι δασμοί θα προκαλέσουν μείωση στην εγχώρια παραγωγή αυτοκινήτων, με την παραγωγή ελαφρών οχημάτων να μειώνεται κατά 313.000 μονάδες, ή 3,1%, ετησίως. Οι πωλήσεις ελαφρών οχημάτων θα μειωθούν κατά σχεδόν 780.000 μονάδες ετησίως και οι εξαγωγές κατά 320.000 μονάδες, προέβλεψε.

Ο φόρος στον εισαγόμενο χάλυβα και αλουμίνιο αποτελεί βασικό παράγοντα για τις αυξήσεις κόστους που έχουν πλήξει τον κλάδο, πρόσθεσε.
«Συνολικά, υπάρχει ένα καθαρό κόστος για την πολιτεία του Μίσιγκαν, επειδή αυτές είναι σημαντικές εισροές στα αυτοκίνητα και τα ελαφρά φορτηγά», δήλωσε ο Έρλιχ.

Εν τω μεταξύ, οι προμηθευτές ανταλλακτικών αυτοκινήτων αναπολούν τις πιο σταθερές εποχές. «Πότε θα έχουμε ένα διάλειμμα;» είπε ο D’Eramo της Martinrea. «Επειδή ήταν πέντε χρόνια μάχης μετά από μάχη και τα περιθώρια κέρδους μας έχουν συρρικνωθεί σε όλη αυτή τη διάρκεια».