Τον «Χάρτη Πορείας για τη Διατήρηση της Ειρήνης – Ετοιμότητα για την Άμυνα 2030», ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων, παρουσίασαν την Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος .
Ολόκληρο το σχέδιο της Κομισιόν
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε: «Οι πρόσφατες απειλές έδειξαν ότι η Ευρώπη διατρέχει κίνδυνο. Πρέπει να προστατεύσουμε κάθε πολίτη και κάθε τετραγωνικό εκατοστό της επικράτειάς μας. Και η Ευρώπη πρέπει να ανταποκριθεί με ενότητα, αλληλεγγύη και αποφασιστικότητα. Ο σημερινός Χάρτης Πορείας για την Άμυνα παρουσιάζει ένα σαφές σχέδιο με κοινούς στόχους και συγκεκριμένα ορόσημα στην πορεία μας προς το 2030. Γιατί μόνο ό,τι μετριέται γίνεται. Προχωρώντας από τα σχέδια στη δράση, ο Χάρτης Πορείας προτείνει τέσσερις ευρωπαϊκές εμβληματικές πρωτοβουλίες: την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για την Άμυνα από Drones, την Ανατολική Πλευρική Παρακολούθηση, την Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα και την Ευρωπαϊκή Διαστημική Ασπίδα. Αυτό θα ενισχύσει τις αμυντικές μας βιομηχανίες, θα επιταχύνει την παραγωγή και θα διατηρήσει τη μακροχρόνια υποστήριξή μας προς την Ουκρανία».
Στην ανακοίνωση της Κομισιόν αναφέρεται ότι όπως ζητήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο, ο Χάρτης Πορείας για την Άμυνα περιγράφει σαφείς στόχους και ορόσημα για την κάλυψη των κενών σε δυνατότητες, την επιτάχυνση των αμυντικών επενδύσεων σε όλα τα κράτη μέλη και την καθοδήγηση της προόδου της ΕΕ προς την πλήρη αμυντική ετοιμότητα έως το 2030. Η ενίσχυση της άμυνας της Ευρώπης σημαίνει επίσης σταθερή υποστήριξη της Ουκρανίας.
Εμβληματικές Ευρωπαϊκές Πρωτοβουλίες Ετοιμότητας
Για να δράσει γρήγορα η ΕΕ όπου μια κοινή προσέγγιση είναι πιο αποτελεσματική, ο Χάρτης Πορείας για την Άμυνα προτείνει τέσσερις αρχικές Εμβληματικές Ευρωπαϊκές Πρωτοβουλίες Ετοιμότητας: την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Άμυνας από Μη επανδρωμένα Σκάφη (Drone Defense Initiative), την Ανατολική Πλευρική Παρακολούθηση (East Flank Watch), την Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα (European Air Shield) και την Ευρωπαϊκή Διαστημική Ασπίδα (European Space Shield).
Αυτές θα ενισχύσουν την ικανότητα της Ευρώπης να αποτρέπει και να αμύνεται σε χερσαίες, αεροπορικές, θαλάσσιες, κυβερνο-διαστημικές περιοχές, συμβάλλοντας παράλληλα άμεσα στους στόχους δυνατοτήτων του ΝΑΤΟ.
Ετοιμότητα μέσω Συνασπισμών Δυνατοτήτων
Η επίτευξη πλήρους αμυντικής ετοιμότητας σημαίνει ότι θα διασφαλιστεί ότι οι ένοπλες δυνάμεις των κρατών μελών μπορούν να προβλέπουν, να προετοιμάζονται και να ανταποκρίνονται σε οποιαδήποτε κρίση, συμπεριλαμβανομένων των συγκρούσεων υψηλής έντασης. Ο χάρτης πορείας καλεί τα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν τη δημιουργία Συνασπισμών Δυνατοτήτων σε εννέα βασικούς τομείς — για να καλύψουν κρίσιμα κενά σε δυνατότητες μέσω κοινής ανάπτυξης και προμηθειών.
Αυτοί είναι η αεροπορική και πυραυλική άμυνα· οι στρατηγικοί παράγοντες· η στρατιωτική κινητικότητα· τα συστήματα πυροβολικού· Κυβερνοχώρος, Τεχνητή Νοημοσύνη, ηλεκτρονικός πόλεμος· πυραύλοι και πυρομαχικά· μη επανδρωμένα αεροσκάφη και αντι-μη επανδρωμένα αεροσκάφη· επίγειες μάχες· και ναυτιλία.
Μια ισχυρή, ανθεκτική και τεχνολογικά καινοτόμος βιομηχανική βάση άμυνας της ΕΕ
Το κλείσιμο των κενών απαιτεί μια αμυντική βιομηχανία της ΕΕ που μπορεί να παρέχει τις δυνατότητες που χρειάζονται τα κράτη μέλη στην απαραίτητη κλίμακα και ταχύτητα. Θα πρέπει να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της καινοτομίας για την άμυνα, συμπεριλαμβανομένων των ουκρανικών λύσεων. Η ανθεκτικότητα των αλυσίδων εφοδιασμού άμυνας θα πρέπει να διασφαλιστεί, μεταξύ άλλων με τη μείωση των κρίσιμων εξαρτήσεων από πρώτες ύλες και άλλες κρίσιμες εισροές.
Ενίσχυση των επενδύσεων στην άμυνα
Μια απλοποιημένη και ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή αγορά αμυντικού εξοπλισμού είναι το κλειδί για την κλιμάκωση της παραγωγής, την επίτευξη οικονομιών κλίμακας και την προώθηση της καινοτομίας. Έως το 2030, ο στόχος είναι η δημιουργία μιας γνήσιας πανευρωπαϊκής αγοράς με εναρμονισμένους κανόνες που θα επιτρέπουν στη βιομηχανία να παρέχει υπηρεσίες με ταχύτητα και όγκο. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί τη βιομηχανική ικανότητα — ξεκινώντας από την αεροπορική και πυραυλική άμυνα, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τα διαστημικά συστήματα — για να διασφαλίσει ότι η Ευρώπη μπορεί να καλύψει τις πιο επείγουσες ανάγκες της, επισημαίνεται.
Ο χάρτης πορείας ακολουθεί το Σχέδιο/Ετοιμότητα ReArm Europe 2030, μια σημαντική ώθηση στις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, το οποίο δίνει στα κράτη μέλη μεγαλύτερη οικονομική ευελιξία για την ενίσχυση της παραγωγής και της ετοιμότητας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος θα παρουσιάσουν αυτόν τον οδικό χάρτη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένων των προτάσεων για πανευρωπαϊκά εμβληματικά έργα που θα οδηγήσουν την Ευρώπη σε πλήρη αμυντική ετοιμότητα έως το 2030.
Ο οδικός χάρτης καθορίζει επίσης σχέδια για τη δημιουργία μιας ζώνης στρατιωτικής κινητικότητας σε ολόκληρη την ΕΕ έως το 2027, με εναρμονισμένους κανόνες και ένα δίκτυο χερσαίων, αεροπορικών και θαλάσσιων οδών για την ταχεία μετακίνηση στρατευμάτων και εξοπλισμού σε όλη την Ευρώπη. Αναπτύχθηκε σε στενό συντονισμό με το ΝΑΤΟ και θα ενισχύσει την ικανότητα της Ευρώπης να ανταποκρίνεται γρήγορα σε κρίσεις.
Ιστορικό
Τον Μάρτιο του 2025, η Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος υπέβαλαν την κοινή Λευκή Βίβλο για την Ευρωπαϊκή Άμυνα – Ετοιμότητα 2030, η οποία συμπληρώθηκε από το Σχέδιο/Ετοιμότητα ReArm Europe 2030 της Επιτροπής, ένα φιλόδοξο αμυντικό πακέτο που παρέχει χρηματοδοτικά μέσα στα κράτη μέλη της ΕΕ για να προωθήσουν μια αύξηση των επενδύσεων σε αμυντικές ικανότητες.
Η ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης για αμυντικούς σκοπούς, μαζί με το δάνειο της Δράσης για την Ασφάλεια για την Ευρώπη (SAFE), αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του Σχεδίου ReArm Europe / Ετοιμότητα 2030, επιτρέποντας στα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά και γρήγορα τις επενδύσεις τους στην ευρωπαϊκή άμυνα.
Τον Ιούνιο του 2025, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο να παρουσιάσουν έναν οδικό χάρτη για την αναθεώρηση της προόδου σχετικά με τη Λευκή Βίβλο και να συζητήσουν τα επόμενα βήματα στην εφαρμογή του στόχου της αμυντικής ετοιμότητας.
