Ύστερα από δεκαετίες, το real estate επιστρέφει δυναμικά στο επίκεντρο του τραπεζικού χάρτη —όχι σαν μια άλλη δραστηριότητα, αλλά ως στρατηγική επιλογή. Την ίδια στιγμή, οι εισηγμένες εταιρείες ακινήτων (ΑΕΕΑΠ) αναζητούν ευκαιρίες να ενδυναμώσουν το χαρτοφυλάκιό τους και επικεντρώνονται σε κατηγορίες που θεωρούν πως έχουν δυνατότητες για υψηλές αποδόσεις.
Αυτό προκύπτει από τις τοποθετήσεις κορυφαίων μάνατζερ που δραστηριοποιούνται στον χώρο του real estate στο πλαίσιο του 6ου συνεδρίου της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών και στο πάνελ «Property Investing in Greece» που συντόνισε ο Αριστοτέλης Καρυτινός, Διευθύνων Σύμβουλος, Prodea Investments και Αντιπρόεδρος της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών.
Η μεγάλη επιστροφή των τραπεζών στα ακίνητα
Οι ελληνικές τράπεζες που επί χρόνια κρατούσαν αποστάσεις από την αγορά ακινήτων γίνονται τώρα απευθείας επενδυτές, αναλαμβάνοντας ενεργό ρόλο σε μια αγορά που αλλάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα.
«Ύστερα από πολλές δεκαετίες οι τράπεζες γίνονται απευθείας επενδυτές. Το real estate ήταν κάποτε μια κακή κουβέντα», επισημαίνει ο Ιωάννης Γκάνος, διευθύνων σύμβουλος της Alpha Real Estate Services. «Ήταν στρατηγική επιλογή να επενδύσει η τράπεζα στα ακίνητα, ως μέρος της διαφοροποίησης των δραστηριοτήτων», προσθέτει. Είναι ενδεικτικό πως η εταιρεία έχει προχωρήσει και σε έμμεσες επενδύσεις, με πιο χαρακτηριστική την απόκτηση ποσοστού 10% στο μετοχικό κεφάλαιο της Prodea.
«Ύστερα από πολλές δεκαετίες οι τράπεζες γίνονται απευθείας επενδυτές»
Στόχος της Alpha Real Estate Services είναι να δημιουργήσει χαρτοφυλάκιο ακινήτων αξίας 1 δισ. ευρώ που θα αποφέρει σταθερά έσοδα. «Επιδιώκουμε να έχουμε πλήρως μισθωμένα ακίνητα, σε καλή τοποθεσία και με αξιόπιστους μισθωτές. Επενδύουμε σε γραφεία, logistics και big boxes— σε κλάδους με σταθερές αποδόσεις», αναφέρει ο κ. Γκάνος.
Η Δέσποινα Χαμηλάκη, Managing Partner της Grivalia management, Asset management κινείται σε παρόμοιο μήκος κύματος. Η Grivalia που διαχειρίζεται ακίνητα αξίας περίπου 1,5 δισ. ευρώ προγραμματίζει επιπλέον επενδύσεις 300 εκατ. ευρώ την επόμενη τριετία.
«Επενδύουμε σε γραφεία, πιο κοντά στο risk-free που θέλει η τράπεζα: εισόδημα σταθερό, μακροχρόνιες μισθώσεις, blue-chip ενοικιαστές και λογικές τιμές», εξηγεί η κ. Χαμηλάκη. Η εταιρεία εξετάζει ακίνητα στα Βόρεια και Νότια Προάστια της Αττικής ενώ όσον αφορά στην προοπτική δημιουργίας ΑΕΑΑΠ χωρίς να το αποκλείει, ξεκαθαρίζει πως δεν υπάρχει τέτοια σκέψη στην παρούσα φάση. «Δεν είναι στην άμεση στρατηγική μας», λέει.
Η στρατηγική των ΑΕΑΑΠ με το βλέμμα στο μέλλον
Για την επόμενη μέρα του real estate προετοιμάζονται και οι μεγάλες εταιρείες ακινήτων. Ο Κώστας Μαρκάζος, διευθύνων σύμβουλος της Premia Properties, δεν κρύβει ότι η στρατηγική του ομίλου είναι προσανατολισμένη στη χαμηλή μεταβλητότητα.
«Πιστεύουμε σε κλάδους με μικρότερο ρίσκο. Είμαστε στα ξενοδοχεία και στα μεγάλα logistics αλλά και στις φοιτητικές εστίες — όπου ο στόχος είναι να φθάσουμε τις 2.500 κατοικίες. Παράλληλα, επενδύουμε και σε άλλους κλάδους, όπως η οινοποιία,», αναφέρει και καταθέτει την λογική των επενδύσεων: σταθερές αποδόσεις, επενδύσεις με διάρκεια και ανθεκτικότητα. Η Premia σχεδιάζει να φτάσει σύντομα στα 700 εκατ. ευρώ ενεργητικό, με ξεκάθαρο στόχο να ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ
Το στοίχημα των εμπορικών πάρκων και των logistics
Ψηλά βάζει τον πήχη και η Trade Estates παρότι μετρά μόλις έξι χρόνια ζωής και περίπου δυο ως εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών. «Ξεκινήσαμε το 2019 από επτά ακίνητα αξίας 175 εκατ. ευρώ», θυμάται ο Δημήτρης Παπούλης, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας και πρόεδρος της επενδυτικής επιτροπής της Trade Estates.
«Θέλαμε εξαρχής να είμαστε εξειδικευμένοι σε δυναμικούς κλάδους, όπως τα ανοιχτά εμπορικά πάρκα – που στεγάζουν brands όπως το ΙΚΕΑ. Ήταν ένας κλάδος με μηδενική ανάπτυξη στην Ελλάδα, ενώ στην Ευρώπη αναπτύσσονταν με διψήφιους ρυθμούς». Το ρίσκο που πήρε τότε, όπως τόνισε, επιβεβαιώθηκε από τα θετικά αποτελέσματα που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια.
Σήμερα, η Trade Estates διαθέτει χαρτοφυλάκιο 600 εκατ. ευρώ και βλέπει ακόμη πιο θετικά την αγορά. «Στο τέλος του 2023, όταν μπήκαμε στο Χρηματιστήριο, είχαμε πλάνο αξίας 250 εκατ. ευρώ. Από αυτό έχουμε ήδη υλοποιήσει τα 100 εκατ. ευρώ. Μέχρι το 2031 θέλουμε η αξία του χαρτοφυλακίου να ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ», λέει ο κ. Παπούλης.
Η εποχή Euronext για το Χρηματιστήριο
Όσον αφορά στην μετάβαση του Χρηματιστηρίου Αθηνών στην Euronext, ο κ. Παπούλης θα μπορούσε να λειτουργήσει ως καταλύτης ανάπτυξης: «Οι ελληνικές μετοχές θα αποκτήσουν διαφορετικό visibility. Οι ΑΕΑΑΠ σήμερα δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή ανάλυσης των θεσμικών επενδυτών. Η Euronext θα φέρει επενδυτές διαφορετικής ποιότητας και θα δώσει ώθηση και στην εμπορευσιμότητα. Το θέμα είναι οι εταιρείες να είναι έτοιμες», σημείωσε.
«Είμαστε σε επαγρύπνηση»
Όσον αφορά στις προοπτικές του κλάδου, η γενική αίσθηση που εκπέμπεται είναι ότι το θετικό μομέντουμ θα διατηρηθεί και τα επόμενα χρόνια, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει πως δεν εκφράζεται και προβληματισμός.
Η Δέσποινα Χαμηλάκη της Grivalia Management κρατά πιο συντηρητική στάση. «Πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση», υπογραμμίζει. Δηλώνει μάλιστα λιγότερο αισιόδοξη απ’ ό,τι ήταν πριν λίγα χρόνια. «Βλέπω λιγότερους ξένους επενδυτές να έρχονται» Ο κ. Γκάνος πάντως θεωρεί ότι χρειάζεται να δοθούν πρόσθετα κίνητρα, ώστε «η Ελλάδα να γίνει πραγματικά ελκυστικός προορισμός για τους επενδυτές».
