Πριν από δέκα χρόνια, η Walmart, ο μεγαλύτερος ιδιωτικός εργοδότης στις Ηνωμένες Πολιτείες και ο μεγαλύτερος λιανέμπορος του κόσμου, αντιμετώπιζε σοβαρές προκλήσεις. Οι πωλήσεις έμεναν στάσιμες, το προσωπικό αποχωρούσε με ταχείς ρυθμούς και η Amazon κέρδιζε συνεχώς έδαφος.
Ο νέος τότε διευθύνων σύμβουλος, Doug McMillon, πήρε μια απόφαση που φαινόταν παράτολμη: αύξησε τους μισθούς των υπαλλήλων στα καταστήματα και στις αποθήκες, επηρεάζοντας σχεδόν μισό εκατομμύριο εργαζομένων. Η ανακοίνωση αυτή, ωστόσο, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στη Wall Street. Η εν λόγω κίνηση κόστισε δισεκατομμύρια, προκάλεσε πτώση 10% στη μετοχή της εταιρείας και απώλεια αξίας 21,5 δισ. δολαρίων μέσα σε λίγες ώρες.
Όμως, όπως αποδείχθηκε μετέπειτα, έβαλε τα θεμέλια για την πιο επιτυχημένη δεκαετία στην ιστορία του κολοσσού.
Το ρίσκο της Walmart που απέδωσε
Ο McMillon, νέος τότε στην ηγεσία, διέγνωσε κάτι που οι αριθμοί δεν έδειχναν: η χαμηλή ικανοποίηση των εργαζομένων επηρέαζε την εμπειρία των πελατών και, κατ’ επέκταση, τις πωλήσεις. Αντί να μειώσει κι άλλο το λειτουργικό κόστος, προτίμησε να επενδύσει στους ανθρώπους.
Αντί να μειώσει κι άλλο το λειτουργικό κόστος, προτίμησε να επενδύσει στους ανθρώπους
Έτσι, η Walmart ανακοίνωσε ότι ανεβάζει τον κατώτατο μισθό στα 9 δολάρια την ώρα – πάνω από το όριο των 7,25 δολαρίων. Η ανακοίνωση αυτή προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις: αμέσως μετά, ανταγωνιστές όπως η Target και η TJX ακολούθησαν, ενώ ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, τηλεφώνησε στον McMillon για να τον συγχαρεί προσωπικά.
Η αύξηση των μισθών συνοδεύτηκε από ένα συνολικό σχέδιο ανασύνταξης: περισσότερη εκπαίδευση, ενίσχυση των ενδιάμεσων στελεχών, καθαρότερες αποθήκες και σταθερά ωράρια. Η λογική ήταν απλή – λιγότερες αποχωρήσεις περισσότερη παραγωγικότητα, καλύτερη εξυπηρέτηση, υψηλότερες πωλήσεις.
Η πορεία των επόμενων ετών δικαίωσε τον σχεδιασμό. Από το 2015 και μετά, οι πωλήσεις της Walmart αυξάνονταν σταθερά, το ηλεκτρονικό εμπόριο ενισχύθηκε σημαντικά και η μετοχή υπερδιπλασιάστηκε σε αξία. Ο ίδιος ο McMillon συνόψισε τότε τη φιλοσοφία του με μια χαρακτηριστική φράση: «Καθαρίζεις το σπίτι σου πριν καλέσεις κόσμο».
«Καθαρίζεις το σπίτι σου πριν καλέσεις κόσμο»
Δηλαδή, βελτιώνεις τις βάσεις της επιχείρησης – τους ανθρώπους και τη λειτουργία της – πριν αναζητήσεις νέα ανάπτυξη.
Από τη Wall Street στο Harvard
Δέκα χρόνια μετά, η απόφαση εκείνη αποτελεί αντικείμενο διδασκαλίας στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Harvard.
Ο πρώην επικεφαλής της Best Buy και σημερινός καθηγητής Hubert Joly, που συνέγραψε τη σχετική μελέτη, επισημαίνει πως η Walmart απέδειξε ότι οι επενδύσεις στους εργαζομένους μπορούν να αποτελέσουν στρατηγική ανάπτυξης.
«Θέλουμε να δείξουμε στους αυριανούς ηγέτες πως η φροντίδα του ανθρώπινου δυναμικού δεν είναι κόστος, αλλά επένδυση με απτό οικονομικό όφελος», σημείωσε ο Joly. Η περίπτωση Walmart, προσθέτει, είναι το καλύτερο παράδειγμα του πώς μια επιχείρηση μπορεί να αναπτυχθεί μακροπρόθεσμα όταν στηρίζεται στους ανθρώπους της.
Μια νέα κουλτούρα εργασίας
Σήμερα, η μέση ωριαία αμοιβή των εργαζομένων της Walmart στις Ηνωμένες Πολιτείες ξεπερνά τα 18 δολάρια, έναντι 12 το 2015. Η εταιρεία έχει εισαγάγει πληρωμένη γονική άδεια, προγράμματα κατάρτισης και δωρεάν πρόσβαση σε πανεπιστημιακές σπουδές και τεχνική εκπαίδευση.
Τα αποτελέσματα είναι εμφανή: το ποσοστό διατήρησης προσωπικού έχει αυξηθεί πάνω από 10%, ενώ τα καταστήματα λειτουργούν με μεγαλύτερη σταθερότητα και καλύτερη οργάνωση. Παράλληλα, οι εργαζόμενοι που παραμένουν περισσότερο στην εταιρεία εξελίσσονται ταχύτερα, στελεχώνοντας θέσεις ευθύνης.
Όπως δήλωσε η Rissa Pittman, που ξεκίνησε ως ταμίας και σήμερα είναι αντιπρόεδρος για την περιοχή του Ειρηνικού Βορειοδυτικά, «μετά τις αυξήσεις του 2015, ήταν πιο εύκολο να προσελκύσουμε και να κρατήσουμε ικανούς ανθρώπους. Οι εργαζόμενοι κατάλαβαν ότι στη Walmart υπάρχει προοπτική».
Η πρόκληση της τεχνολογίας
Η επόμενη φάση του μετασχηματισμού αφορά την τεχνητή νοημοσύνη και την αυτοματοποίηση. Η εταιρεία ήδη επενδύει σε ρομποτικά συστήματα αποθηκών, που μειώνουν τον αριθμό εργαζομένων σε ορισμένα τμήματα, αλλά δημιουργούν νέες θέσεις με υψηλότερες τεχνικές απαιτήσεις.
Η Walmart εκτιμά ότι το προσωπικό της παγκοσμίως, που σήμερα φθάνει τα 2,1 εκατομμύρια, θα παραμείνει σταθερό τα επόμενα τρία χρόνια, παρά τη συνεχιζόμενη αύξηση των εσόδων. Ο στόχος, όπως εξηγεί ο McMillon, είναι η «ποιοτική αναβάθμιση» της εργασίας: καλύτερη αμοιβή, περισσότερη εκπαίδευση και δυνατότητες εξέλιξης.
«Ο ωριαίος μισθός έχει σημασία, αλλά δεν είναι το μόνο μέτρο», υπογραμμίζει. «Πρόκειται για ένα σύστημα όπου όλα συνδέονται – η εκπαίδευση, τα μπόνους, οι ευκαιρίες ανάπτυξης. Αυτό κρατά τους ανθρώπους κοντά μας».
Από το περιθώριο στο προσκήνιο
Η Walmart, που κάποτε κατηγορούνταν για χαμηλούς μισθούς και σκληρές συνθήκες εργασίας, σήμερα αναδεικνύεται σε υπόδειγμα στρατηγικού μετασχηματισμού.
Όχι μόνο διατήρησε την ηγετική της θέση στη λιανική, αλλά επαναπροσδιόρισε τον τρόπο με τον οποίο μια επιχείρηση μπορεί να συνδυάσει την οικονομική επιτυχία με την κοινωνική υπευθυνότητα.
Δεν είναι τυχαίο που το Harvard τη θεωρεί πια case study όχι απλώς επιτυχίας, αλλά θάρρους.
To θάρρους να επενδύεις στους ανθρώπους σου όταν η αγορά σου λέει να κάνεις ακριβώς το αντίθετο…
