Δυναστεία Gutsche: Η οικογένεια που έμαθε στην Αφρική να πίνει ..Coca-Cola

Σε μία από τις πιο ηχηρές κινήσεις στον χώρο των αναψυκτικών, η Coca-Cola HBC AG, εμφιαλώτρια εταιρεία εισηγμένη στα χρηματιστήρια Λονδίνου και Αθήνας, ανακοίνωσε εχθές την εξαγορά πλειοψηφικού πακέτου της Coca-Cola Beverages Africa (CCBA). Η συμφωνία, αξίας 3,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σηματοδοτεί τη δημιουργία του δεύτερου μεγαλύτερου εμφιαλωτή Coca-Cola παγκοσμίως, πίσω μόνο από τη μεξικανική FEMSA, σύμφωνα με το Reuters.

Η Coca-Cola HBC αποκτά το 42% που κατείχε η αμερικανική The Coca-Cola Company και το 33,48% της νοτιοαφρικανικής Gutsche Family Investments (GFI), φτάνοντας έτσι στο 75% του μετοχικού κεφαλαίου της CCBA. Η συμφωνία προβλέπει επίσης δικαίωμα εξαγοράς του υπόλοιπου 25% μέσα στα επόμενα έξι χρόνια — ένα βήμα που ανοίγει τον δρόμο για τον πλήρη έλεγχο της εταιρείας.

Όμως, πίσω από τα νούμερα, τις δομές και τις χρηματοδοτήσεις, βρίσκεται μια ιστορία που ξεκινά πριν από οκτώ δεκαετίες – η ιστορία της οικογένειας Gutsche, των Νοτιοαφρικανών επιχειρηματιών που υπήρξαν οι θεμελιωτές του συστήματος Coca-Cola στην υποσαχάρια Αφρική.

Η δυναστεία Gutsche: Από το Πορτ Ελίζαμπεθ στην κορυφή

Για την οικογένεια Gutsche, η συμφωνία αυτή σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής. Εδώ και 85 χρόνια, η οικογένεια υπήρξε πυλώνας του συστήματος της Coca-Cola στη νότια και ανατολική Αφρική. Ο σημερινός πρόεδρος της GFI, Philipp H. Gutsche, δήλωσε ότι «η οικογένεια είναι πεπεισμένη πως η Coca-Cola HBC είναι ο σωστός συνεργάτης για να οδηγήσει την επιχείρηση στο μέλλον».

Η ιστορία των Gutsche είναι σχεδόν μυθιστορηματική. Ο παππούς του σημερινού προέδρου της GFI, o Carl Hugo Gutsche ήταν Γερμανός ιεραπόστολος που έφτασε στο Algoa Bay το 1867.

Μερικές δεκαετίες αργότερα, ο γιος του, Phillip Sr., ξεκίνησε να εργάζεται στην εταιρεία South African Bottling Company (Sabco).

Μετά από σκληρή δουλειά και διορατικές κινήσεις, κατάφερε να αποκτήσει την πλήρη ιδιοκτησία της εταιρείας το 1960 ενώ ο γιος του, Philipp Gutsche, που ανέλαβε τη διοίκηση, μετέτρεψε την οικογενειακή επιχείρηση σε κολοσσό περιφερειακής κλίμακας, επεκτείνοντας τη δραστηριότητα σε ολόκληρη τη Νότια και Ανατολική Αφρική.

Ο Philipp Gutsche, ένας οραματιστής ηγέτης

Γεννημένος στο Eastern Cape και απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Κέιπ Τάουν, ο Philipp H. Gutsche ανέλαβε τη διοίκηση της Sabco το 1975, σε ηλικία μόλις 23 ετών, κατόπιν σύστασης της ίδιας της Coca-Cola.

Από τότε, οργάνωσε την εταιρεία με στρατηγική που συνδύαζε την οργανική ανάπτυξη με τις επιθετικές εξαγορές.

Οργάνωσε την εταιρεία με στρατηγική που συνδύαζε την οργανική ανάπτυξη με τις επιθετικές εξαγορές

Επένδυσε στην απόκτηση μικρών εργοστασίων, από το Πίτερσμπουργκ έως την Τανζανία, δημιουργώντας ένα δίκτυο που εξασφάλιζε χαμηλό κόστος παραγωγής και μεγάλη γεωγραφική κάλυψη.

Σύμφωνα με την Herald, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 2000, η εταιρεία εμφιάλωνε περισσότερα από 330 εκατομμύρια κιβώτια Coca-Cola ετησίως, απασχολώντας πάνω από 10.000 εργαζόμενους σε 21 εργοστάσια.

Η σχέση του με την Coca-Cola ξεκίνησε σε ηλικία φοιτητή, όταν τα καλοκαίρια εργαζόταν ως οδηγός-πωλητής στο οικογενειακό εμφιαλωτήριο.

«Ήμουν φοιτητής που φόρτωνε το φορτηγό, αδειάζοντας φιάλες και κάνοντας παραδόσεις», είχε αφηγηθεί ο ίδιος για τα πρώτα του βήματα.

Για να προσθέσει λίγο αργότερα ότι «κάθε μπουκάλι Coca-Cola αντιπροσωπεύει μια υπόσχεση προς τον πελάτη».

Αυτή ήταν και η εμπειρία που καθόρισε τη φιλοσοφία του: προσωπική επαφή, συνέπεια και ποιότητα.

Η Sabco έγινε πρότυπο εταιρείας με χαμηλό κόστος παραγωγής και αποτελεσματικό δίκτυο διανομής, επεκτείνοντας τις δραστηριότητές της από τη Νότια Αφρική μέχρι την Τανζανία και την Κένυα, σύμφωνα με το UCT Alumni News.

«Cash is King»: Η πειθαρχία ως θεμέλιο της επιτυχίας

Ο Gutsche υπήρξε η προσωποποίηση του επιχειρηματία με στρατηγική σκέψη και ακλόνητη πειθαρχία.

Επηρεασμένος, όπως ο ίδιος έχει δηλώσει, από μορφές όπως ο Σάκα Ζουλού και ο Σέσιλ Ρόουντς, πίστευε πως «η επιτυχία απαιτεί πειθαρχία και έλεγχο σε κάθε λεπτομέρεια». Το αγαπημένο του ρητό, “Cash is king”, δεν ήταν απλώς φράση αλλά επιχειρηματική αρχή που αντικατοπτρίζει τη φιλοσοφία του: αυστηρός έλεγχος των οικονομικών και προσήλωση στην κερδοφορία.

Ακόμη και ως μη εκτελεστικός πρόεδρος, ζητούσε να ενημερώνεται τακτικά για τις ταμειακές ροές κάθε θυγατρικής του ομίλου.

O έλεγχος των οικονομικών ήταν για εκείνον η βάση κάθε επιτυχημένης επιχείρησης, όπως εξηγεί  στο UCT Alumni News.

Η συμβολή στην κοινωνία και η επένδυση στην Αφρική

Για τη δυναστεία Gutsche, η ανάπτυξη δεν ήταν μόνο μερίδια και εργοστάσια — ήταν και επένδυση στην κοινότητα.

Για παράδειγμα, η έδρα της εταιρείας στην πόλη Γιοχάνεσμπουργκ/Πορτ Ελίζαμπεθ αποτέλεσε σημείο αναφοράς για τις υποδομές και την απασχόληση.

Ο Philipp Gutsche, αναφερόμενος κάποτε στις ρίζες του, αναφέρθηκε στη σκληρή εργασία των γονέων του, εξηγώντας ότι δεν ήταν άνθρωποι με χρήματα, «σε αντίθεση με τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου, που ζουν με απεριόριστα ποσά χρημάτων…».

Ηγεσία με ήθος και προσαρμοστικότητα

Παρά την επιχειρηματική του αυστηρότητα, ο Gutsche παρέμεινε άνθρωπος με ηθική προσέγγιση στη διοίκηση.

Θαύμαζε ηγέτες όπως ο Μαντέλα και ο Γκάντι, τους οποίους θεωρούσε πρότυπα πειθαρχίας και ηθικής.

Πίστευε πως «η εντιμότητα είναι ο πιο γρήγορος δρόμος προς την επιτυχία» και ότι «οι επιχειρήσεις που χτίζονται πάνω σε αρχές αντέχουν περισσότερο από εκείνες που χτίζονται πάνω στο κέρδος».

«Οι επιχειρήσεις που χτίζονται πάνω σε αρχές αντέχουν περισσότερο από εκείνες που χτίζονται πάνω στο κέρδος»

Από την τοπική επιχείρηση στην Coca-Cola Beverages Africa

Υπό την καθοδήγησή του, η Sabco μετεξελίχθηκε το 2014 στη Coca-Cola Beverages Africa (CCBA), αποτέλεσμα συγχώνευσης με άλλους τοπικούς εμφιαλωτές.

Η νέα εταιρεία έγινε ο μεγαλύτερος παραγωγός αναψυκτικών της ηπείρου, με παρουσία σε 14 αγορές και μερίδιο σχεδόν 40% των πωλήσεων της Coca-Cola στην Αφρική.

Ο «ήρεμος αρχιτέκτονας» της Coca-Cola στην ήπειρο

Ο νοτιοαφρικανικός Τύπος τον χαρακτηρίζει ως «ήρεμο αρχιτέκτονα μιας αυτοκρατορίας που άντεξε σε κρίσεις, οικονομικές αναταραχές και κοινωνικές αλλαγές».

Ο ήρεμος «αρχιτέκτονας» που άντεξε σε κρίσεις, και οικονομικές και κοινωνικές αναταραχές

Όπως αναφέρει το Talk of the Town, πράγματι, κατάφερε να κρατήσει σταθερή την εταιρεία μέσα σε δεκαετίες πολιτικών και οικονομικών αναταραχών, επανατοποθετώντας τη στρατηγικά στη μετα-απαρτχάιντ εποχή.

Η νέα εποχή για την Coca-Cola HBC και η παρακαταθήκη Gutsche

Η εξαγορά της CCBA από την Coca-Cola HBC σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής για την οικογένεια Gutsche και την αρχή μιας νέας για την Coca-Cola στην Αφρική.

Οι αναλυτές του Reuters κάνουν λόγο για μια «αναδιάταξη δυνάμεων στο ίδιο οικοσύστημα», καθώς η οικογένεια διατηρεί μερίδιο συμμετοχής στην HBC και παραμένει ενεργός εταίρος στο δίκτυο της Coca-Cola.

Ο Philipp H. Gutsche μπορεί να πέρασε τη σκυτάλη, αλλά η παρακαταθήκη του συνεχίζει να εμπνέει γενιές και γενιές Νοτιοαφρικανών επιχειρηματιών.

Η συμφωνία των 2,6 δισ. δολαρίων δεν είναι απλώς μια επιχειρηματική πράξη.

Είναι το επιστέγασμα μιας πορείας που ξεκίνησε από ένα ταπεινό εμφιαλωτήριο και κατέληξε σε μια ηγεμονία που διαμόρφωσε την εικόνα της Coca-Cola στην Αφρική.

Είναι το τελευταίο κεφάλαιο ενός αφρικανικού success story που συνεχίζει όμως να εξελίσσεται…