Οι ΗΠΑ βρίσκουν επιτέλους έναν καλό τρόπο να χτυπήσουν το ρωσικό πετρέλαιο

Reuters Breakingviews

Ο Ντόναλντ Τραμπ τελικά κατέληξε σε έναν αποτελεσματικό τρόπο για να βλάψει την πετρελαϊκή μηχανή της Ρωσίας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις την Τετάρτη στη Rosneft και τη Lukoil – τους δύο πυλώνες των εξαγωγών αργού πετρελαίου της Μόσχας. Η επακόλουθη άνοδος 5% της τιμής του Brent την Πέμπτη είναι πιο ενθαρρυντική για τον ίδιο παρά για τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Προηγούμενα δυτικά μέτρα, όπως το ανώτατο όριο τιμών της G7 μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, στόχευαν στον περιορισμό των εσόδων της Μόσχας χωρίς να οδηγήσουν τις τιμές του πετρελαίου σε ραγδαία αύξηση. Το αποτέλεσμα ήταν διάφορες λύσεις και κενά που επέτρεψαν στον Πούτιν να συγκεντρώσει πάνω από 660 δισεκατομμύρια ευρώ,  από τις πωλήσεις αργού πετρελαίου από τον Φεβρουάριο του 2022 για την πολεμική του μηχανή. Οι πρόσφατοι δασμοί του Τραμπ στην Ινδία αποδείχθηκαν επίσης αναποτελεσματικοί στην αποτροπή των αγορών.

Η στόχευση των κορυφαίων εξαγωγέων της Ρωσίας ενείχε άμεσα τον προφανή κίνδυνο μιας αύξησης των τιμών στα επίπεδα των 120 δολαρίων το βαρέλι που παρατηρήθηκαν πριν από τρία χρόνια. Η Rosneft από μόνη της είναι υπεύθυνη για το 6% της παγκόσμιας και σχεδόν το ήμισυ της συνολικής ρωσικής παραγωγής πετρελαίου.

Οι αναλυτές της Kpler εκτιμούν ότι η εταιρεία και η Lukoil αντιπροσωπεύουν 2 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου ημερησίως από τις θαλάσσιες εξαγωγές.

Η μαύρη λίστα του Γραφείου Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων (OFAC) του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ αποτελεί, εν τω μεταξύ, ένα ισχυρό όπλο. Οι εξουσίες «δευτερευουσών κυρώσεων» που διαθέτει σημαίνουν ότι όποιος αγοράζει από τη Rosneft ή τη Lukoil μπορεί να περιορίσει την ικανότητά του να εμπορεύεται μέσω του υπόλοιπου κόσμου σε ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα που κυριαρχείται από το αμερικανικό δολάριο.

Πρόκειται για ένα εγχειρίδιο που έχει βλάψει το ιρανικό πετρέλαιο και στο παρελθόν: οι εξαγωγές μειώθηκαν δραματικά κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα από το 2018 έως το 2020, σύμφωνα με αναλυτές της RBC.

Ευτυχώς για τον Τραμπ, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να επιτεθεί. Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που θεωρούνται οι κύριοι παίκτες του ΟΠΕΚ που μπορούν να αυξήσουν γρήγορα την παραγωγή, έχουν συνδυασμένη ημερήσια πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα 3,2 εκατομμυρίων βαρελιών από τον Αύγουστο, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IAA). Οι αναλυτές της S&P εκτιμούν ότι οι παραγωγοί εκτός ΟΠΕΚ στη Βραζιλία, τις ΗΠΑ και τη Δυτική Αφρική ενδέχεται επίσης να είναι σε θέση να αυξήσουν την παραγωγή και να εκτρέψουν τα φορτία όπου χρειάζεται. Παράλληλα με αυτά, ο IEA προβλέπει σημαντική υπερπροσφορά πετρελαίου παγκοσμίως τον επόμενο χρόνο και αυτό εξηγεί γιατί οι τιμές στα 65 δολάρια το βαρέλι παραμένουν σχετικά ήρεμες.

Ένα πιο δύσκολο ερώτημα είναι αν οι νέες κυρώσεις του Τραμπ αλλάζουν ουσιαστικά τη συμπεριφορά του Πούτιν. Αυτό εξαρτάται από το αν η Ουάσινγκτον θα εφαρμόσει τους κανόνες, όπως δεν έκανε πάντα με το Ιράν. Οι σημερινοί μεγάλοι Ρώσοι αγοραστές πετρελαίου, όπως η Κίνα, ενδέχεται να επαναλάβουν τις λύσεις για τους περιορισμούς μέσω τεχνασμάτων όπως τα διυλιστήρια «τσαγιέρας» του Πεκίνου – που χρησιμοποιούνται για την αγορά πετρελαίου από την Τεχεράνη – και να ορίσουν τράπεζες για να αυξήσουν τις αγορές. Εάν αυτό συμβεί ξανά, τα έσοδα της Μόσχας από πετρέλαιο θα εξακολουθούν να είναι σημαντικά.

Ένα πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι ότι ο Πούτιν θα βρεθεί σε μεγαλύτερη πίεση από πριν. Θα μπορούσε να προσπαθήσει να διοχετεύσει περισσότερα βαρέλια στις λεγόμενες σκιώδεις διαδρομές, μακριά από τα μάτια των Αμερικανών επιθεωρητών. Αλλά μπορεί να χρειαστεί να πωληθούν με μεγαλύτερες εκπτώσεις και να έχουν υψηλότερο κόστος εφοδιαστικής, διαβρώνοντας τα περιθώρια κέρδους και πιέζοντας τον προϋπολογισμό του Κρεμλίνου.

Είναι ένα πακέτο που οι ΗΠΑ αναμφισβήτητα θα έπρεπε να είχαν υιοθετήσει νωρίτερα.