Ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ θα συναντηθούν την επόμενη Πέμπτη στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού . Η συνάντηση στη Νότια Κορέα, η οποία φιλοξενεί τη σύνοδο κορυφής APEC, θα είναι η πρώτη πρόσωπο με πρόσωπο για τους ηγέτες από τότε που ο Τραμπ επέστρεψε στην εξουσία τον Ιανουάριο.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, ο Πρόεδρος Τραμπ συχνά απογοήτευε τον Σι Τζινπίνγκ με το αχαλίνωτο μείγμα απειλών και καλοσύνης. Αυτή τη φορά, ο Κινέζος ηγέτης πιστεύει ότι έχει σπάσει τον κώδικα.
Όπως αναφέρουν πηγές στη Wall Street Journal, ο Σι έχει απορρίψει το παραδοσιακό διπλωματικό εγχειρίδιο της Κίνας και έχει προσαρμόσει ένα νέο, ειδικά για τον Τραμπ. Η νέα στρατηγική, τονίζουν, αγκαλιάζει την εικόνα του Τραμπ ως άριστου διαπραγματευτή, προσφέροντας παραχωρήσεις σε ζητήματα υψηλής προβολής που τον ενδιαφέρουν προσωπικά, όπως η τύχη της δημοφιλούς εφαρμογής κοινής χρήσης βίντεο TikTok.
Το νέο δόγμα του Σι είναι ότι οι ΗΠΑ πρέπει να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα της κινεζικής ισχύος
Μαστίγιο και καρότο
Αλλά όταν η κυβέρνηση Τραμπ χτυπήσει την Κίνα, ο Σι αποφάσισε να ανταποδώσει ακόμη πιο σκληρά, σε μια προσπάθεια να αποκτήσει επιρροή στον Τραμπ, προβάλλοντας παράλληλα δύναμη και απρόβλεπτο χαρακτήρα – ιδιότητες που πιστεύει ότι θαυμάζει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Η στρατηγική εξέλιξη του Σι βασίζεται στο εγχειρίδιο της «μέγιστης πίεσης» του ίδιου του Τραμπ, ο οποίος χρησιμοποιεί την απειλή συντριπτικών οικονομικών κυρώσεων για να πετύχει το στόχο του εναντίον αντιπάλων και φίλων. Σύμφωνα με όσους γνωρίζουν τη σκέψη του Πεκίνου, ενώ οι αντιδράσεις της Κίνας στις εμπορικές επιθέσεις των ΗΠΑ ήταν συχνά ανάλογες στο παρελθόν, τα αντίμετρά της τώρα έχουν σχεδιαστεί για να είναι πιο αυστηρά.
«Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, η Κίνα διαρκώς έχανε την ισορροπία της λόγω των τακτικών πίεσης που ασκούσε», δήλωσε ο Κερτ Κάμπελ , πρώην αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών υπό τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και νυν πρόεδρος του Asia Group, μιας συμβουλευτικής εταιρείας στην Ουάσινγκτον. «Αυτή τη φορά, ο Σι ήθελε να είναι προετοιμασμένος. Γνωρίζει ότι ο Τραμπ θέλει μια καλή σχέση μαζί του και σέβεται τη δύναμη, όχι τις παραχωρήσεις».
Το πιο ισχυρό παράδειγμα της νέας στρατηγικής ήρθε στις αρχές αυτού του μήνα, όταν η Ουάσινγκτον και το Πεκίνο προσπαθούσαν να οριστικοποιήσουν τη σύνοδο κορυφής της Νότιας Κορέας. Ακριβώς όταν οι σχέσεις φαινόταν να βελτιώνονται, ο Σι έριξε μια βόμβα: έδωσε εντολή στην κυβέρνησή του να αντιδράσει σε μια πρόσφατη δράση των ΗΠΑ για τον έλεγχο των εξαγωγών – και να το κάνει με πρωτοφανή δύναμη, σύμφωνα με άτομα κοντά στο Πεκίνο.
Έτσι, στις 9 Οκτωβρίου, το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας αποκάλυψε ευρείς περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών που απειλούν να ανατρέψουν την παγκόσμια παραγωγή για τα πάντα, από τηλέφωνα, φορητούς υπολογιστές και αυτοκίνητα έως πυραύλους. Η Κίνα παράγει περίπου το 90% των εξευγενισμένων σπάνιων γαιών στον κόσμο.
Οφθαλμός αντί οφθαλμού
Δημόσια, Κινέζοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η κίνηση ήταν απλώς μια αντίδραση οφθαλμού αντί οφθαλμού σε έναν νέο αμερικανικό κανόνα που επεκτείνει τους περιορισμούς στις πωλήσεις τεχνολογίας σε οποιεσδήποτε εταιρείες που ανήκουν τουλάχιστον κατά το ήμισυ σε μια κινεζική οντότητα που έχει ήδη καταχωρηθεί στη μαύρη λίστα. Στην πραγματικότητα είναι μια προσπάθεια του Σι να αποκτήσει μόχλευση πριν συναντήσει τον Τραμπ, ο οποίος έχει δείξει την επιθυμία να συνάψει μια ευρεία οικονομική συμφωνία με την Κίνα.
Το νέο δόγμα του Σι είναι ότι οι ΗΠΑ πρέπει να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα της κινεζικής ισχύος, ανέφεραν αυτοί οι άνθρωποι. Στις σπάνιες γαίες, ανέφεραν, ο Σι είναι πεπεισμένος ότι η Κίνα κατέχει ένα αδιαμφισβήτητο ατού που της επιτρέπει να απαιτήσει σημαντικές παραχωρήσεις από τις ΗΠΑ.
Ένα πρώτο σημάδι του εγχειριδίου του Σι εμφανίστηκε τον Απρίλιο, όταν ο Τραμπ εξαπέλυσε τους παγκόσμιους δασμούς του για την «Ημέρα της Απελευθέρωσης»
«Το Πεκίνο πιστεύει ότι έχει τη μέγιστη μόχλευση και δεν φοβάται να τη χρησιμοποιήσει», δήλωσε ο Τζίμι Γκούντριτς , ειδικός σε θέματα Κίνας και τεχνολογίας στο Ινστιτούτο Παγκόσμιων Συγκρούσεων και Συνεργασίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο.
Παρόλα αυτά, ο Σι διατρέχει τον κίνδυνο να αποτύχει η στρατηγική του. Οι τακτικές του παρέχουν πυρομαχικά στα «γεράκια» στην Ουάσινγκτον που πιέζουν να σπάσουν την οικονομική εξάρτηση της Αμερικής από την Κίνα. Οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στην Ευρώπη και την Ασία, οι οποίοι βασίζονται σε αυτά τα ορυκτά για τις δικές τους βιομηχανίες, ανησυχούσαν επίσης για την υπερβολική επίδειξη του Πεκίνου, ενισχύοντας τις ανησυχίες ότι η Κίνα γίνεται ένας ολοένα και πιο απρόβλεπτος παράγοντας στην παγκόσμια σκηνή. Οι ΗΠΑ και η Αυστραλία ανακοίνωσαν αυτή την εβδομάδα σχέδια να επενδύσουν 3 δισεκατομμύρια δολάρια σε κρίσιμα ορυκτά που στοχεύουν στη διάβρωση της ηγεμονίας της Κίνας.
Το νέο δόγμα
Ένα πρώτο σημάδι του εγχειριδίου του Σι εμφανίστηκε τον Απρίλιο, όταν ο Τραμπ εξαπέλυσε τους παγκόσμιους δασμούς του για την «Ημέρα της Απελευθέρωσης». Η Κίνα, η οποία ήδη αντιμετώπιζε τους περιορισμούς της εποχής Μπάιντεν, επλήγη σκληρά, με τους αμερικανικούς δασμούς σε κινεζικά προϊόντα να εκτοξεύονται τελικά στο 145%. Και τα αντίποινα του Πεκίνου ήταν άμεσα: Έκοψε τους μαγνήτες σπάνιων γαιών προς τις αμερικανικές εταιρείες , αναγκάζοντας προσωρινά ορισμένα αμερικανικά εργοστάσια αυτοκινήτων να κλείσουν.
Η αντίδραση στη Wall Street ήταν άμεση. Η αγορά ομολόγων των ΗΠΑ έπεσε σε μια κατακόρυφη πτώση και η αντεπίθεση του Πεκίνου προκάλεσε κατακόρυφη βουτιά των μετοχών. Το Πεκίνο σταδιακά μείωσε τις εξαγωγές αργότερα, μετά την επίτευξη συμφωνιών με την Ουάσινγκτον, αλλά συνέχισε να ελέγχει αυστηρά την προσφορά.
Για τον Κινέζο πρόεδρο, το χάος στην αγορά ήταν ένα σημάδι. Σύμφωνα με άτομα που βρίσκονται κοντά στους Κινέζους πολιτικούς, είχε το θάρρος να αξιοποιήσει το πλεονέκτημά του, πεπεισμένος ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν το στομάχι για περισσότερο οικονομικό πόνο. Στις πρόσφατες εμπορικές διαπραγματεύσεις, οι Κινέζοι απαίτησαν πλήρη συνθηκολόγηση: την άρση όλων των αμερικανικών δασμών και των μέτρων ελέγχου των εξαγωγών, αν και οι Αμερικανοί ομόλογοί τους δεν έχουν υποχωρήσει.
Η τέχνη της παραχώρησης
Η στρατηγική πίσω από αυτή τη νέα αυτοπεποίθηση γεννήθηκε από την κρίση. Μετά την προεδρική νίκη του Τραμπ πέρυσι, το άγχος κατέκλυσε το Πεκίνο. Σύμφωνα με άτομα κοντά στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, ο Σι είπε στους κορυφαίους βοηθούς του -συμπεριλαμβανομένου του αρχηγού του προσωπικού Κάι Τσι , του οικονομικού τσάρου Χε Λιφένγκ και του κορυφαίου ιδεολόγου του Κομμουνιστικού Κόμματος, Γουάνγκ Χουνίνγκ- να σχεδιάσουν επειγόντως ένα νέο εγχειρίδιο για το Trump 2.0, ένα εγχειρίδιο που θα έσπαγε τη συνεχή αντιδραστική στάση που είχε καθορίσει την προηγούμενη προσέγγιση του Πεκίνου.
Σε ανακοίνωσή του, το Υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας δήλωσε ότι και οι δύο χώρες «θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις αμοιβαίες ανησυχίες μέσω διαλόγου και διαβούλευσης με βάση την ισότητα και το αμοιβαίο όφελος».
Η νέα προσέγγιση βασίζεται σε μια βασική πεποίθηση στο Πεκίνο: ότι ο Τραμπ είναι θεμελιωδώς συναλλακτικός, όχι ιδεολογικός. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πιστεύουν ότι μπορούν να χρησιμοποιήσουν το πάθος του Τραμπ για μια συμφωνία για να εξουδετερώσουν τα «γεράκια» της Κίνας στην κυβέρνησή του. Ο στόχος, όπως το έθεσε ο Κάμπελ, είναι να δημιουργηθεί μια «ήπια και σκληρή» προσέγγιση. Το Πεκίνο θα ανταποκριθεί στην επιθυμία του Τραμπ για συμφωνίες, ασκώντας ταυτόχρονα επώδυνη οικονομική πίεση.
«Το να κρατούν τον Τραμπ κοντά τους ήταν κεντρικό στοιχείο του κινεζικού στρατηγικού εγχειριδίου», δήλωσε ο Έβαν Μεντέιρος, πρώην ανώτερος αξιωματούχος εθνικής ασφάλειας στην κυβέρνηση Ομπάμα και νυν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζόρτζταουν. «Γνωρίζουν ότι δεν είναι ούτε γεράκι ούτε ιδεολόγος και θέλουν να παίξουν με το ένστικτό του για να κάνουν συμφωνίες».
