Σε όλη την Ιαπωνία, η προωθητική ενέργεια Happy Meal των McDonald’s που συνδύαζε ένα παιχνίδι Pokemon με δύο αποκλειστικές κάρτες, έχει προκαλέσει φρενίτιδα. Τα καταστήματα ήταν γεμάτα ουρές, πολλά Happy Meal εξαντλήθηκαν σε μία μόνο μέρα, και φωτογραφίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειχναν πεταμένα σακουλάκια με άθικτα μπιφτέκια και πατάτες που είχαν μείνει στα τραπέζια και ακόμη και πεταμένα στους δρόμους – γιατί του ζητούμενο ήταν το παιχνίδι και οι κάρτες, παρά το ίδιο το φαγητό.
Το χάος δεν στάματησε εκεί. Υπήρξαν μεταπωλητές που αγόραζαν γεύματα αποκλειστικά για τις κάρτες, οι οποίες μπορούσαν να φτάσουν να πωλούνται έως και 100 φορές την αρχική τους αξία στην Κίνα. Η άνθηση της κινεζικής αγοράς για τέτοια συλλεκτικά αντικείμενα έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο μεταπωλητών, οι οποίοι αγοράζουν τα αντικείμενα μόλις βγουν στην πώληση, ανεβάζοντας τις τιμές στα ύψη.
Pokemon παντού
Οι εικόνες που έγιναν viral προκάλεσαν οργισμένα σχόλια στο X, το TikTok και το Instagram, τα οποία κατηγορούσαν τους Κινέζους αγοραστές: «Όσο υπάρχουν Κινέζοι, αυτό το πρόβλημα δεν θα εξαφανιστεί ποτέ», έγραφε μια ανάρτηση. Άλλοι στόχευσαν τον Thomas Ko, διευθύνοντα σύμβουλο της McDonald’s Holdings Co. Japan, υπονοώντας ότι η εθνικότητά του τον καθιστούσε υπεύθυνο για την καταστροφή. Η αντίδραση υπογράμμισε πόσο γρήγορα η οργή των καταναλωτών στην Ιαπωνία μπορεί να μετατραπεί σε ξενοφοβία.
Η τιμή για τις κάρτες Pikachu έχουν σχεδόν διπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια, λογω της αυξημένης αγοραστικής δύναμης των ξένων καταναλωτών
Οι αντιδράσεις κατά των ξένων
Οι ουρές και το χάος στα καταστήματα McDonald’s αποκάλυψε ένα βαθύτερο ρεύμα εχθρότητας προς τους ξένους στην Ιαπωνία, το οποίο τροφοδοτείται από την αύξηση της μετανάστευσης, την κρίση του κόστους διαβίωσης και τον ρεκόρ τουρισμού που κατακλύζει πόλεις όπως το Κιότο.
Η κακή συμπεριφορά ορισμένων ξένων επισκεπτών έχει γεννήσει τον όρο «kanko kogai», η λεγόμενη και «τουριστική ρύπανση». Η πρωθυπουργός Sanae Takaichi ισχυρίστηκε ακόμη ότι ξένοι τουρίστες κλωτσούσαν τα ελάφια που περιφέρονται στα πάρκα της γενέτειράς της, της Νάρα.
Το ακροδεξιό κόμμα Sanseito, το οποίο υποστηρίζει τον περιορισμό της μετανάστευσης και την επιβολή περιορισμών στην ιδιοκτησία ξένων επί ιαπωνικής γης και εταιρειών, κέρδισε έδαφος στις πρόσφατες εκλογές. Οι πλούσιοι Κινέζοι επενδυτές συχνά κατηγορούνται ότι συμβάλλουν στην αύξηση των τιμών των ακινήτων στο Τόκιο, ενώ οι Κινέζοι επισκέπτες αποτελούν περισσότερο από το ένα τέταρτο του συνόλου των εισερχόμενων τουριστών.
«Δεν χρειάζεται πολύ για να επικρατήσει η ξενοφοβία», εξηγεί στο Bloomberg ο David McNeill, καθηγητής επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Sacred Heart της Ιαπωνίας. Οι Κινέζοι επισκέπτες συχνά ξεχωρίζουν λόγω της προβολής τους, λέει.
Ο ρόλος της μεταπώλησης
Οι μεταπωλητές προέβλεψαν ορθώς ότι οι κάρτες στα Happy Meal θα είχαν μεγάλη επιτυχία, με τις παραγγελίες από την Κίνα να καταφθάνουν πολύ πριν από την έναρξη των πωλήσεων. Στην Xiaohongshu, οι χρήστες ζήτησαν από Κινέζους κατοίκους και επισκέπτες στην Ιαπωνία να αγοράσουν γεύματα και να στείλουν τις κάρτες στην πατρίδα τους. Επειδή η McDonald’s περιόρισε τις αγορές σε πέντε γεύματα ανά άτομο, πολλοί μεταπωλητές επισκέφτηκαν πολλά καταστήματα ή συνεργάστηκαν ως ομάδα.
Η ζήτηση για συλλεκτικές κάρτες είναι η τελευταία εκδήλωση του φαινομένου που ονομάζεται «daigou» στην Κίνα, δηλαδή της πρακτικής αγοράς προϊόντων από το εξωτερικό για μεταπώληση στην ηπειρωτική χώρα, όπου είτε δεν διατίθενται είτε είναι σημαντικά πιο ακριβά.
Οι Κινέζοι καταναλωτές έχουν από καιρό στραφεί σε αυτό το εμπόριο της παράνομης αγοράς για προϊόντα όπως βρεφικό γάλα από το εξωτερικό — μετά από σκάνδαλα μόλυνσης που αφορούσαν εγχώριες μάρκες — καθώς και καλλυντικά και πολυτελείς τσάντες.
H συνοικία Ακιχαμπάρα του Τόκιο
Ζήτηση για ιαπωνικά brands
Η κινεζική ζήτηση για ιαπωνικά προϊόντα με χαρακτήρες δεν περιορίζεται στις κάρτες Pokémon. Η Hello Kitty της Sanrio Co. και η σειρά web-manga Chiikawa είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς μεταξύ των συλλεκτών στην Κίνα και το Χονγκ Κονγκ και έχουν υψηλές τιμές μεταπώλησης, σύμφωνα με την Leyan Xu, μια συλλέκτρια με έδρα το Χονγκ Κονγκ. Διαθέτει μερικές εκατοντάδες φιγούρες, μπρελόκ και λούτρινα, όλα από την Ιαπωνία. «Πώς προέκυψε όλο αυτό; Παγιδεύεσαι στον κύκλο του να θέλεις το επόμενο καινούργιο προϊόν», διευκρίνισε στο Bloomberg.
Οι Κινέζοι συλλέκτες είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν ακόμη και τριπλάσιες τιμές, επειδή μερικές φορές είναι ο μόνος τρόπος να αποκτήσουν ιαπωνικά προϊόντα, ειδικά τα σπάνια.
«Αν λάβεις υπόψη το κόστος του εισιτηρίου για να πας στην Ιαπωνία, τότε η αγορά από μεταπωλητές είναι φθηνότερη», λέει η Xu.
Η κινεζική ζήτηση είναι εμφανής στη συνοικία Ακιχαμπάρα του Τόκιο, το κέντρο της ακμάζουσας εγχώριας βιομηχανίας μεταπώλησης της Ιαπωνίας. Διάσημη για τις ρετρό αίθουσες βιντεοπαιχνιδιών, τους χορευτικούς ρομπότ και τα καφέ όπου οι σερβιτόρες ντύνονται με στολές υπηρέτριων, η Ακιχαμπάρα εξυπηρετεί μια σειρά από υποκουλτούρες — και τα καταστήματα με κάρτες συναλλαγών είναι ένα συνηθισμένο θέαμα.
Τα δημοφιλή Pokemon
Ορισμένοι μεταπωλητές — τόσο ξένοι όσο και Ιάπωνες — ψάχνουν την περιοχή, αγοράζοντας συγκεκριμένες κάρτες για να περιορίσουν την προσφορά και να ανεβάσουν τις τιμές. Στη συνέχεια, μεταπωλούν τις ίδιες κάρτες στα καταστήματα λίγες μέρες αργότερα με κέρδος, σύμφωνα με τον Hiroshi Yamamoto, διευθυντή του καταστήματος Valuable Card Tokyo. Οι μεταπωλητές ταξιδεύουν επίσης μεταξύ Τόκιο και Οσάκα για να εκμεταλλευτούν τις διαφορές τιμών μεταξύ των δύο πόλεων.
Οι κάρτες Pokemon είναι ιδιαίτερα περιζήτητες, ειδικά αυτές με τον Pikachu, το σύμβολο της σειράς. Η τιμή για τις κάρτες Pikachu έχουν σχεδόν διπλασιαστεί τα τελευταία δύο με τρία χρόνια, λογω της αυξημένης αγοραστικής δύναμης των ξένων καταναλωτών — συμπεριλαμβανομένων των Κινέζων.
Μία από τις πιο ακριβές κάρτες που έχει πουλήσει απεικόνιζε τον Pikachu ντυμένο ως Super Mario της Nintendo και πούλησε 3 εκατομμύρια γιεν (20.000 δολάρια).
