Επανέρχεται συχνά-πυκνά στη δημόσια συζήτηση. Ειδικά σε περιόδους που οι πληθωριστικές πιέσεις εντείνονται. Στην πραγματικότητα ποτέ δεν έφυγε από το τραπέζι.
Ωστόσο, φαίνεται πως τώρα αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα με δεδομένη την πίεση που υφίσταται το διαθέσιμο εισόδημα – κάτι που αποτυπώνεται και στις δημοσκοπήσεις κοινής γνώμης – αλλά και την αναζωπύρωση του κόστους των πρώτων υλών.
Ο λόγος για την ανάγκη μείωσης των έμμεσων φόρων ειδικά σε τρόφιμα, καφέ και εστίαση ώστε να υποχωρήσει η φωτιά της ακρίβειας και να ανακουφιστούν τα νοικοκυριά από την αύξηση των τιμών.
Στα επιχειρήματα που επιστρατεύονται είναι και το πρόσφατο παράδειγμα της Δανίας. Η κυβέρνηση της σκανδιναβικής χώρας αποφάσισε μέσα στο καλοκαίρι να καταργήσει τους φόρους στον καφέ και στη σοκολάτα, οι τιμές των οποίων σημείωσαν ραγδαία άνοδο σε σύντομο διάστημα. Υπολογίζεται πως ο καφές πακέτο στη Δανία θα κοστίζει πλέον πέντε κορόνες φθηνότερα (ή 66 λεπτά του ευρώ).
«Το 1/3 κάθε ευρώ»
Ο επιχειρηματικός κόσμος στη χώρα μας υποστηρίζει ότι υφίσταται υπερβολικά υψηλή φορολογική επιβάρυνση.
Σύμφωνα με στοιχεία που επικαλείται ο γενικός διευθυντής της Ελληνικής Ενωσης Επιχειρήσεων Οργανωμένης Εστίασης (ΕΠΟΕΣ) Γιάννης Λιάρος, σε κάθε 1 ευρώ μεικτής αξίας καφέ περίπου το 32% καταλήγει σε φόρους και εισφορές (ΦΠΑ, δημοτικός φόρος, ΕΦΚ κ.ά.), ενώ στην περίπτωση των εστιατορίων το ποσοστό φθάνει το 34%.
Την ίδια στιγμή, όπως λέει, η αύξηση του κόστους των πρώτων υλών – από το κρέας και τον καφέ μέχρι το ελαιόλαδο πρόσφατα – σε συνδυασμό με τα υψηλά ενεργειακά κόστη και τη συνεχή άνοδο των μισθών έχουν περιορίσει σημαντικά τα περιθώρια κέρδους.
Η ανησυχία που εκφράζεται είναι πως χωρίς στοχευμένες παρεμβάσεις θα ακολουθήσουν νέες αυξήσεις τιμών, οι οποίες τελικά θα επιβαρύνουν τον καταναλωτή, αφού δεν θα μπορέσουν να συγκρατήσουν την άνοδο του λειτουργικού κόστους. Στο επίκεντρο των αιτημάτων βρίσκονται η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση στο 11% – δέσμευση που είχε τεθεί προεκλογικά από την κυβέρνηση για την περίοδο 2019-2023, αλλά δεν υλοποιήθηκε λόγω των αλλεπάλληλων κρίσεων – και η κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωση (ΕΦΚ) στον καφέ που επιβλήθηκε το 2017.
Ο τουρισμός
Παράγοντες της εστίασης επικαλούνται και την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουριστικού πακέτου έναντι άλλων προορισμών της Μεσογείου. Ενδεικτικά αναφέρουν πως στην Κύπρο ο αντίστοιχος ΦΠΑ είναι στο 9%, στην Ιταλία στο 10%, στη Γαλλία στο 10% (εξαιρούνται τα αλκοολούχα ποτά) και στην Ισπανία στο 10% (για φαγητό σε πακέτο και σε καφετέριες και μπαρ).
Στα σουπερμάρκετ
Τη διαφορά στον ΦΠΑ και στα τρόφιμα και ποτά στα ράφια των σουπερμάρκετ ανάμεσα στην Ελλάδα και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης αποτύπωσε και πρόσφατη έρευνα του ΙΕΛΚΑ.
Συγκεκριμένα, η χώρα μας καταγράφει με διαφορά τον υψηλότερο μέσο συντελεστή ΦΠΑ για το καλάθι των 40 κατηγοριών προϊόντων ανάμεσα σε 9 ευρωπαϊκές χώρες με 15,6%, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο τον χαμηλότερο με 4,8% (με πολλά προϊόντα στον μηδενικό συντελεστή) και τις περισσότερες χώρες να κινούνται στην περιοχή του 9%-10%.
Η άλλη όψη
Στον αντίποδα αυτού του ιδιότυπου debate βρίσκονται και οικονομολόγοι που υποστηρίζουν πως η είσπραξη του ΦΠΑ έχει συμβάλει καταλυτικά στην τόνωση των φορολογικών εσόδων ειδικά τα τελευταία χρόνια, με την τοποθέτηση των POS και την εξάπλωση του πλαστικού χρήματος. Μια μόνιμη και σταθερή πηγή εσόδων που, όπως λένε, δεν θα έπρεπε να διαταραχθεί τουλάχιστον στη δεδομένη συγκυρία.
Τη διατήρηση της δημοσιονομικής σταθερότητας εν μέσω μιας περιόδου έντονης διεθνούς αβεβαιότητας επικαλείται η κυβέρνηση, η οποία δεν φαίνεται διατεθειμένη να διακινδυνεύσει όσα μέχρι σήμερα έχουν επιτευχθεί. Και έχουν οδηγήσει στην αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τους διεθνείς οίκους. Παρότι η ύπαρξη υπερπλεονασμάτων δίνει την εντύπωση ότι υπάρχουν περιθώρια για στοχευμένες ελαφρύνσεις.
Αύξηση μισθών
Η κυβέρνηση έχει προφανώς επιλέξει έναν διαφορετικό δρόμο για να ανακουφίσει τους πολίτες. Και αυτός δεν είναι άλλος από τη βελτίωση των εισοδημάτων. Η στήριξη του εισοδήματος ως ανάχωμα στην ακρίβεια, σημειώνει ο Πρωθυπουργός στις δημόσιες τοποθετήσεις του, αποτελεί κεντρική του προτεραιότητα, τονίζοντας πως η οριστική απάντηση στην ακρίβεια θα έρθει μέσα από τη μόνιμη αύξηση των μισθών.
Άλλωστε, κυβερνητικός στόχος είναι έως το 2027 στην Ελλάδα ο μέσος μισθός να είναι στα 1.500 ευρώ και ο κατώτατος στα 950 ευρώ.
Το μείγμα πολιτικής πάντως περιλαμβάνει και ελαφρύνσεις στους άμεσους φόρους και όχι στους έμμεσους, κάτι που φάνηκε και στο πακέτο παροχών που εξήγγειλε από το βήμα της ΔΕΘ για τη στήριξη της μεσαίας τάξης.
Η συζήτηση, πάντως, για τη μείωση των έμμεσων φόρων δεν πρόκειται να βγει από την ατζέντα.
Με την κατανάλωση να δείχνει σημάδια κόπωσης και τις επιχειρήσεις να ζητούν «ανάσα» ρευστότητας, μοιραία θα επανέρχεται στη δημόσια σφαίρα.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (ΟΤ) – ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
