Πρόωρο χαρακτηρίζει το σχέδιο της κυβέρνησης για την κατασκευή έξι μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων στην Ελλάδα ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (ΣΕΠΑΝ).
Αν και τα μέλη του Συνδέσμου –28 μεγάλες επιχειρήσεις όπως η Motor Oil, Metlen, ElvalHalcor, Ηλέκτωρ, Σιδενόρ, ΤΙΤΑΝ, Χαλυβουργία Ελλάδος κ.ά.– θεωρούν την ενεργειακή αξιοποίηση κομβική για την επίτευξη του εθνικού στόχου της ταφής μόνο του 10% των απορριμμάτων (από 80% σήμερα), εκτιμούν ότι ο τωρινός σχεδιασμός βάζει το… κάρο μπροστά από το άλογο.
Μόνον αφού λειτουργήσουν οι απαραίτητες υποδομές ανάκτησης και ανακύκλωσης, μπορεί να προχωρήσει η διαχείριση του υπολείμματος μέσω Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης
Πρώτα η ανακύκλωση, μετά η καύση
Όπως επεσήμαναν χθες τα μέλη του ΣΕΠΑΝ, μιλώντας σε συνάντηση με δημοσιογράφους, προτεραιότητα πρέπει να είναι η βελτίωση της ανακύκλωσης που σήμερα δεν ξεπερνά το 17%.
Aπαιτείται η ολοκλήρωση των μονάδων ανάκτησης υλικών και ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) σε Μονάδες Ανάκτησης – Ανακύκλωσης (ΜΑΑ).
Μόνον αφού λειτουργήσουν οι απαραίτητες υποδομές ανάκτησης και ανακύκλωσης, μπορεί να προχωρήσει η διαχείριση του υπολείμματος μέσω Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης ώστε, όπως είπαν χαρακτηριστικά, «να μην προχωρήσει καμία “μεταβατική” λύση με καύση σύμμεικτων αποβλήτων» η οποία δεν συνάδει ούτε με την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, ούτε με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας
Αν δεν λυθεί το θέμα της Αττικής, ότι κι αν γίνεται στις υπόλοιπες Περιφέρειες, το αποτύπωμα της χώρας δεν πρόκειται να αλλάξει
Ο «ελέφαντας στο δωμάτιο»: η Αττική
Ο… ελέφαντας στο δωμάτιο, σύμφωνα με τον ΣΕΠΑΝ, είναι η διαχείριση των σκουπιδιών στην Αττική τα οποία αντιστοιχούν περίπου το 40% της παραγωγής απορριμμάτων στην Ελλάδα.
Η δημιουργία Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) στην περιοχή παραμένει στάσιμη με το «βάρος» της διαχείρισης σκουπιδιών να εξακολουθεί να πέφτει αποκλειστικά στον ΧΥΤΑ Φυλής.
Η πρόεδρος του Συνδέσμου κυρία Λένα Μπέλση (GEOCYCLE – Όμιλος Ηρακλής) υπογράμμισε ότι είναι επιβεβλημένη η επανεκκίνηση των διαγωνιστικών διαδικασιών για τα απαραίτητα έργα στην Αττική καθώς και η απλοποίηση και επιτάχυνση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης των σχετικών υποδομών και των διαδικασιών έγκρισης των Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) με παράλληλη, άμεση ολοκλήρωση ρεαλιστικών ολιστικών σχεδίων που θα εστιάζουν στη βελτίωση της διαλογής στην πηγή των υλικών.
Για την εξυπηρέτηση του λεκανοπεδίου απαιτούνται τουλάχιστον δύο ΜΕΑ, σε Σχιστό και Φυλή, συνολικού προϋπολογισμού 250-300 εκατ. ευρώ για τις άμεσες ανάγκες διαχείρισης των απορριμμάτων.
«Αν δεν λυθεί το θέμα της Αττικής, ότι κι αν γίνεται στις υπόλοιπες Περιφέρειες, το αποτύπωμα της χώρας δεν πρόκειται να αλλάξει», τόνισε η κυρία Μπέλση.
Η ταφή απορριμμάτων σήμερα στην Ελλάδα «είναι στρωμένη με ροδοπέταλα», καθώς τα τέλη είναι πολύ χαμηλά (35 ευρώ/τόνο που σταδιακά θα αυξηθεί σε 50 ευρώ/τόνο)
Ενίσχυση κρατικών υπηρεσιών και ρεαλιστικά τέλη ταφής
Πριν από την προώθηση της ενεργειακής αξιοποίησης, ο ΣΕΠΑΝ θεωρεί απαραίτητη τη στελέχωση των αρμοδίων κρατικών υπηρεσιών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ).
Η κυρία Μπέλση σημείωσε ότι τα τέλη ταφής πρέπει να αυξηθούν. Όπως είπε χαρακτηριστικά, η ταφή απορριμμάτων σήμερα στην Ελλάδα «είναι στρωμένη με ροδοπέταλα», καθώς τα τέλη είναι πολύ χαμηλά (35 ευρώ/τόνο που σταδιακά θα αυξηθεί σε 50 ευρώ/τόνο) σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου οι τιμές φτάνουν έως και 120 ευρώ/τόνο, όπως π.χ. στην Ιταλία.
Ο ΣΕΠΑΝ ζητά επίσης αναπροσαρμογή των εισφορών των υπόχρεων παραγωγών ώστε αυτές να εναρμονιστούν με εκείνες της Ε.Ε. αλλά και καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής που σήμερα στον τομέα των αποβλήτων συσκευασίας (σ.σ. μπλε κάδος) φτάνει περίπου στο 50%, ποσοστό που μεταφράζεται σε περίπου 20 εκατ. ευρώ ετησίως.
Η κυρία Μπέλση αναφέρθηκε και στην ανάγκη αυστηροποίησης των ελέγχων και των ποινών για παραβιάσεις της νομοθεσίας καθώς και στην ταχύτερη εφαρμογή του συστήματος εγγυοδοσίας για το αλουμίνιο και το πλαστικό (DRS).
Πρόκειται για ένα σύστημα που επιβάλλει μια μικρή εγγύηση κατά την αγορά συσκευασιών, η οποία επιστρέφεται στον καταναλωτή όταν η άδεια συσκευασία επιστρέφεται σε καθορισμένα σημεία. Το σύστημα, αν και αναμένεται να λειτουργήσει στα τέλη του έτους, αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι δεν θα είναι έτοιμο πριν το ερχόμενο Πάσχα.
