Oλοένα και πιο απρόθυμες έγιναν οι επιχειρήσεις στις ΗΠΑ να προσλάβουν νέο προσωπικό, ενώ πολλοί κολοσσοί, όπως η Amazon.com, η United Parcel Service, η Target και η Meta Platforms, ανακοίνωσαν δεκάδες χιλιάδες απολύσεις τις τελευταίες εβδομάδες. Γιατί άραγε;
Για χρόνια οι εταιρείες πάλευαν μετά την πανδημία να ανασυνθέσουν το εργατικό τους δυναμικό, μαθαίνοντας στην πορεία ένα απλό μάθημα: κράτα τους εργαζόμενους που έχεις, γιατί αν τους χάσεις θα δυσκολευτείς πολύ να τους πάρεις πίσω. Ήταν επίσης επιφυλακτικές στο να περικόψουν το υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό τους, ένα παράδειγμα αυτού που οι οικονομολόγοι αποκαλούν «labor hoarding».
Ωστόσο, όπως αναφέρει η Wall Street Journal, τους τελευταίους μήνες η αγορά εργασίας έχει «μαλακώσει», δημιουργώντας ένα ασφαλέστερο περιβάλλον για εταιρείες που θέλουν να εξορθολογίσουν το προσωπικό τους.
Πρόκειται για μια μεταστροφή που μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τους Αμερικανούς εργαζόμενους, αναφέρει το αμερικανικό δημοσίευμα.
Η εργασία κοστίζει
Πολλοί παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν στην αυξανόμενη άνεση των εταιρειών με τις απολύσεις, συμπεριλαμβανομένης της αισιοδοξίας για την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά όλα καταλήγουν στην κερδοφορία, αναφέρει το αμερικανικό δημοσίευμα.
Η εργασία είναι μεγάλο κόστος, και η περικοπή του είναι ένας τρόπος ενίσχυσης των περιθωρίων κέρδους. Οι δασμοί ίσως προσθέτουν αίσθηση επείγοντος, ειδικά για εταιρείες που σταθμίζουν αν και πώς θα περάσουν στους καταναλωτές το υψηλότερο κόστος που πληρώνουν για αγαθά.
Εργαζόμενοι της Amazon εν ώρα εργασίας
Κάποιες εταιρείες αύξησαν επίσης το μισθολόγιό τους για να συμβαδίσουν με την έκρηξη της ζήτησης μετά την πανδημία και τώρα ίσως αισθάνονται ότι είναι «φουσκωμένες». Η Amazon είχε περίπου 800.000 εργαζόμενους στο τέλος του 2019 και περίπου 1,5 εκατομμύριο στο τέλος του περασμένου έτους.
Σε πρόσφατο σημείωμά του προς το προσωπικό, όπου εξηγούσε το σχέδιο της Target να περικόψει 1.800 εταιρικούς ρόλους, ο επερχόμενος διευθύνων σύμβουλος, Μάικλ Φίντελκε, ανέφερε: «Πάρα πολλά επίπεδα και επικαλυπτόμενη δουλειά έχουν επιβραδύνει τις αποφάσεις, κάνοντας πιο δύσκολη την υλοποίηση ιδεών».
Το ζητάνε επενδυτές
Μάλλον βοηθά και το ότι οι επενδυτές φαίνεται να υποδέχονται θετικά τις περικοπές θέσεων, σημειώνει η Wall Street Journal. Η μετοχή της Target ενισχύθηκε την ημέρα που ανακοίνωσε απολύσεις. Όταν η Amazon την Τρίτη είπε ότι απολύει 14.000 εργαζόμενους, με περισσότερους να ακολουθούν, η μετοχή της ανέβηκε 1%.
Όταν η UPS γνωστοποίησε, με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της την Τρίτη, ότι είχε περικόψει 48.000 θέσεις στη διοίκηση και τις λειτουργίες, το ενδιαφέρον της Wall Street επικεντρώθηκε στα ισχυρά αποτελέσματά της και η μετοχή της εκτινάχθηκε κατά 8%.
Οι εταιρείες επίσης δεν βρίσκονται πια σε ένα περιβάλλον όπου το να επαναπροσλάβουν εργαζόμενους ήταν αγώνας δρόμου καθώς μετά την πανδημία οι εργαζόμενοι μπορούσαν σε μεγάλο βαθμό να επιλέγουν.
Κάμψη στην αγορά;
Το αν το πρόσφατο κύμα ανακοινώσεων απολύσεων προμηνύει κάμψη στην αγορά εργασίας δεν είναι σαφές, είπε ο Τζεντ Κόλκο, ανώτερος ερευνητής στο Peterson Institute for International Economics. Παρότι οι αριθμοί των απολύσεων τραβούν το μάτι, δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα το τι συμβαίνει σε ένα εργατικό δυναμικό άνω των 170 εκατομμυρίων ανθρώπων, πρόσθεσε.
«Χρειάζεσαι ολόκληρη την εικόνα, και αυτή έρχεται από δεδομένα που δεν δημοσιεύονται κατά τη διάρκεια του shutdown», είπε ο Κόλκο.
Πάντως το αμερικανικό δημοσίευμα επισημαίνει ότι σε ένα περιβάλλον όπου η αύξηση της απασχόλησης είναι ήδη χαμηλή, οποιαδήποτε άνοδος στις απολύσεις θα μπορούσε να οδηγήσει την οικονομία να αρχίσει να χάνει θέσεις εργασίας. Τον Αύγουστο -τον τελευταίο μήνα πριν το κυβερνητικό shutdown- οι ΗΠΑ πρόσθεσαν μόλις 22.000 θέσεις εργασίας.
Ενθουσιασμός με τεχνητή νοημοσύνη
Για τις εταιρείες, ρόλο παίζει και ο ενθουσιασμός για τη δυνατότητα να αυτοματοποιηθεί περισσότερη δουλειά με την τεχνητή νοημοσύνη. Πρόσφατα η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ανέφερε ότι περισσότεροι εργοδότες μείωναν τα κεφάλια μέσω απολύσεων και φυσικής απομείωσης (attrition), «με επαφές να επικαλούνται ασθενέστερη ζήτηση, αυξημένη οικονομική αβεβαιότητα και, σε ορισμένες περιπτώσεις, αυξημένες επενδύσεις σε τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης».
Παρότι υπάρχουν ενδείξεις ότι η τεχνητή νοημοσύνη μειώνει τη ζήτηση για ορισμένες δουλειές, όπως η ανάπτυξη λογισμικού, το κατά πόσο γενικότερα αυτοματοποιεί θέσεις είναι δύσκολο να απομονωθεί, επισημαίνει ο Κόλκο.
Ακόμα κι αν δεν έχουν καταφέρει ακόμα να εφαρμόσουν ευρέως την τεχνητή νοημοσύνη, η πεποίθηση ότι κάποια στιγμή θα το κάνουν μπορεί να αυξήσει την άνεση ορισμένων εργοδοτών να εγκαταλείπουν τη «διατήρηση προσωπικού». Εταιρείες όπως οι Walmart, Ford Motor, JPMorgan Chase και Amazon έχουν δηλώσει ότι αναμένουν η τεχνητή νοημοσύνη να τους επιτρέψει να εξαλείψουν θέσεις.
«Η διατήρηση προσωπικού ήταν ιδιαίτερα έντονη σε δουλειές με υψηλότερους μισθούς, όπου οι εργαζόμενοι είναι πιο δύσκολο να βρεθούν και άρα πιο ακριβό να χαθούν», είπε. «Τείνουν να είναι κλάδοι της τεχνολογίας και άλλοι επαγγελματικοί κλάδοι—και αυτοί επικαλύπτονται με ορισμένους από τους κλάδους που θα μπορούσαν να επηρεαστούν περισσότερο από την τεχνητή νοημοσύνη».
