Με 196 χρόνια ιστορίας, ρίζες βαθιά στον χρόνο και ιδρυτή τον πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας, Ιωάννη Καποδίστρια, τα ΕΛΤΑ -ίσως για πρώτη φορά τις τελευταίες ημέρες- βρέθηκαν στα πρώτα θέματα της επικαιρότητας με την είδηση να συνοψίζεται σε μία μόνο λέξη: «Λουκέτο».
Και, αν για κάποιους είναι απλώς άλλη μία είδηση, για πολλούς είναι η δουλειά τους η ίδια, για ακόμη περισσότερους είναι ακόμη καθημερινός σχεδόν τρόπος επικοινωνίας, αποστολής και παραλαβής και για όλους αναμνήσεις ζωής. Γράμματα, δέματα, εικόνες, μυρωδιές, ιστορίες ζωής, αμέτρητες στιγμές προσμονής, χαρμόσυνα και θλιβερά νέα σε μια κόλλα χαρτί ή σε ένα πακέτο «από τα ΕΛΤΑ»…
Ομως, η πρόοδος της τεχνολογίας και οι νόμοι της αγοράς δεν είναι συναίσθημα. Είναι αριθμοί. Και είναι αμείλικτοι.
Λουκέτο
Η είδηση ότι κλείνουν 204 υποκαταστήματα των ΕΛΤΑ, έγινε ευρέως γνωστή την προηγούμενη εβδομάδα.
Όπως ανέφερε η επίσημη σχετική ανακοίνωση, σήμερα πλέον η συναλλακτική δραστηριότητα στα καταστήματα συνεισφέρει λιγότερο από 10% των εσόδων, αλλά αναλώνει πάνω από το 50% των εξόδων, «κατασπαταλώντας δυνατότητες επένδυσης, ανάπτυξης και το αποτέλεσμα από τις άλλες υγιώς αναπτυσσόμενες δραστηριότητες, όπως courier, ανάπτυξη ecommerce, υποστήριξη επιχειρήσεων, κ.α».
Ελάχιστη εμπορική δραστηριότητα με ζημίες
Η εταιρεία διευκρινίζει πως τα 204 καταστήματα που αποσύρονται, έχουν ελάχιστη εμπορική δραστηριότητα και με επικαλύψεις από γειτονικά σημεία.
Αρκετά από αυτά λειτουργούσαν με ζημίες που ξεπερνούσαν τις 150.000 ευρώ ετησίως.
Με την αναπροσαρμογή του δικτύου, το προσωπικό των ΕΛΤΑ μεταφέρεται σε παραγωγικές λειτουργίες, ενισχύοντας την παρουσία ταχυδρόμων και την επιχειρησιακή δυναμική στην περιφέρεια, σύμφωνα πάντα με την επίσημη ανακοίνωση.
Στις περιοχές όπου δεν θα υπάρχει φυσικό κατάστημα, οι υπηρεσίες θα συνεχίσουν να παρέχονται κανονικά μέσω του δικτύου διανομής, των κινητών μονάδων και των συνεργαζόμενων σημείων, καθώς όπως ανέφερε η εταιρεία, «οι ταχυδρόμοι και οι συνεργάτες μας θα καλύπτουν κάθε περιοχή, διασφαλίζοντας ότι καμία κοινότητα δεν μένει χωρίς πρόσβαση στις βασικές ταχυδρομικές υπηρεσίες».
Ειδικά για τους ηλικιωμένους και τους κατοίκους των απομακρυσμένων περιοχών, τα ΕΛΤΑ τονίζουν ότι θα συνεχίσουν να εξυπηρετούνται με φυσική παρουσία ταχυδρόμου. Οι διανομείς των ΕΛΤΑ διαθέτουν πλέον σύγχρονο εξοπλισμό, όπως POS και φορητές συσκευές PDA, που τους επιτρέπουν να πραγματοποιούν συναλλαγές και να παρέχουν υπηρεσίες κατ’ οίκον.
Τέλος εποχής
Η ταχυδρομική αγορά υφίσταται τα τελευταία χρόνια ριζικές μεταβολές, ως αποτέλεσμα της εκτεταμένης ψηφιοποίησης και της δραστικής μείωσης της επιστολικής αλληλογραφίας, υποστηρίζει η διοίκηση, κάνοντας λόγο για δραστική απώλεια του 90% του επιστολικού προίόντος την τελευταία δεκαετία, και μόνο την τελευταία πενταετία η μείωση ξεπέρασε το 50%.
Σήμερα, λιγότερο από το 10% των συνολικών εσόδων των ΕΛΤΑ συνδέεται με τη λειτουργία των φυσικών καταστημάτων, ενώ το κόστος λειτουργίας τους αντιστοιχεί σε περίπου 45% του συνολικού κόστους της εταιρείας, επισημαίνεται.
«Ο μετασχηματισμός των ΕΛΤΑ είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να διασφαλιστεί το μέλλον και οι προοπτικές τους, των εργαζομένων τους και του κοινωνικού τους ρόλου, σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Είναι θέμα επιβίωσης για τα ίδια τα ΕΛΤΑ», σημειώνεται.
Πιερρακάκης: Δεν είναι καινούργιο θέμα
Σύμφωνα με τα όσα είπε μιλώντας στη Βουλή ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, την επομένη της επίσημης ανακοίνωσης από την εταιρεία, και απαντώντας στις αντιδράσεις, «η κυβέρνηση τα στήριξε οικονομικά πάρα πολύ, με μια αύξηση μετοχικού κεφαλαίου άνω των 250 εκατ. ευρώ και με μια σχετική εθελουσία έξοδο καθώς παγίως -όχι μόνο επί των ημερών αυτής της κυβέρνησης αλλά εδώ και χρόνια- το ζητούμενο ήταν τα ΕΛΤΑ να αναδιαρθρωθούν για να μπορέσουν να επιβιώσουν».
Το κλείσιμο καταστημάτων των ΕΛΤΑ, σημείωσε ο υπουργός «δεν είναι ένα καινούριο θέμα, είναι μια συζήτηση που έχει ξεκινήσει επί προηγούμενων κυβερνήσεων».
Ο ίδιος, απέδωσε ευθύνες στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ότι επό των ημερών της δεν προχώρησε η αναγκαία αναδιάρθρωση των ΕΛΤΑ και ότι υπήρχε μελέτη της PWC για το κλείσιμο 200 καταστημάτων.
Απευθυνόμενος στο τότε υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Νίκο Παππά, είπε ότι «ως αρμόδιος υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής μας έλεγε ότι “το Υπουργείο δεν είχε αρμοδιότητα στην διαχείριση των ΕΛΤΑ παρά μόνο σε επίπεδο νομοθετικό και κανονιστικών θεμάτων που αφορούν στον ταχυδρομικό τομέα και σύμφωνα με το άρθρο 197 του Ν. 4389/16 όπως τροποποιήθηκε το 2018 το σύνολο των μετοχών κυριότητας του ελληνικού δημοσίου στα ΕΛΤΑ μεταβιβάστηκε αυτοδικαίως και χωρίς αντάλλαγμα στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ την 1.1.2018 και στο θεσμικό πλαίσιο της ΕΣΣΥΠ», το Υπερταμείο που ο ΣΥΡΙΖΑ δημιούργησε, συμπληρώνοντας ο υπουργός «ότι αυτοί οι Οργανισμοί με Νόμους που έχουν θεσπιστεί από την Βουλή λειτουργούν με ανεξαρτησία από πολιτικό έλεγχο».
Ο κ. Πιερρακάκης, συμφώνησε ότι «προφανώς εξαρχής, η υπαγωγή οργανισμών στο Υπερταμείο δεν συνεπαγόταν επί της ουσίας ιδιωτικοποίησή τους […] Η ποιότητα όμως και το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων που έγιναν μετά το 2015 και η δημιουργία του Υπερταμείου αυτή την διαδρομή ακολουθούσε…».
Σκλήκας: Απαραίτητο για την επιβίωση των ΕΛΤΑ
«Κανένα νησί δεν θα μείνει χωρίς κατάστημα και κανένας Έλληνας χωρίς ταχυδρόμο», δήλωσε ο Γρηγόρης Σκλήκας, διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΤΑ, επιχειρώντας να απαντήσει στα επικριτικά σχόλια.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «ο μετασχηματισμός των ΕΛΤΑ είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να διασφαλιστεί το μέλλον και οι προοπτικές τους, των εργαζομένων και του κοινωνικού τους ρόλου. Ειδάλλως θα μπορούσε να απειληθεί η επιβίωση συνολικά των ΕΛΤΑ. Η συνέχιση της λειτουργίας δεκάδων καταστημάτων με ελάχιστη εμπορική δραστηριότητα και περιορισμένη προσέλευση πελατών δεν θα ήταν βιώσιμη επιλογή».
Αναστολή υπό πίεση
Η απόφαση να κλείσουν 204 καταστήματα των ΕΛΤΑ σε όλη τη χώρα προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις, με αποτέλεσμα χθες Σάββατο η διοίκηση να κάνει ένα βήμα πίσω.
Όπως ανακοινώθηκε, σε πρώτη φάση η αναστολή λειτουργίας θα αφορά μόνο τα καταστήματα που βρίσκονται σε αστικά κέντρα και πρωτεύουσες των νομών της χώρας όπου υπάρχουν και άλλα καταστήματα.
Στη σχετική ανακοίνωση σημειώνεται ότι «η διοίκηση των ΕΛΤΑ ανακοινώνει ότι έχοντας αξιολογήσει το σύνολο των καταστημάτων που διατηρεί στην επικράτεια με βασικό κριτήριο τον όγκο των υπηρεσιών που εκτελούνται σε αυτά προχωράει σε πρώτη φάση στην αναστολή λειτουργίας μόνο των καταστημάτων που βρίσκονται σε αστικά κέντρα και πρωτεύουσες των νομών της χώρας όπου υπάρχουν και άλλα καταστήματα.
Για όλες τις υπόλοιπες περιοχές της περιφέρειας, οι μεταβολές θα γίνουν εντός τριμήνου, ώστε να υπάρξει ο χρόνος να εξηγηθεί η αναγκαιότητα των παρεμβάσεων που πρέπει να γίνουν, πάντα με κριτήριο την παροχή καλύτερων υπηρεσιών και να εξετασθεί η λειτουργία πρακτορείων, εφ’ όσον υπάρχει ενδιαφέρον και είναι εφικτό σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες».
Ημερομηνίες σταθμοί στην ιστορία των ΕΛΤΑ
Διαβάζουμε στην ιστοσελίδα των Ελληνικών Ταχυδρομείων:
Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ) διαδραματίζουν για 196 χρόνια σημαντικό ρόλο στο κοινωνικό και επιχειρηματικό περιβάλλον της χώρας, με 475 καταστήματα, 471 ταχυδρομικά πρακτορεία και 3.070 εργαζόμενους.
Ιδρύθηκαν στις 24 Σεπτεμβρίου 1828 από τον πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας, Ιωάννη Καποδίστρια, με το υπ’ αριθ. 6550 Ψήφισμα ΙΖ’. Από τις αρχές του 1900 οργανώνεται συστηματικά η Ταχυδρομική Υπηρεσία, η οποία, μέχρι το 1949, λειτουργεί σε συνδυασμό με την Τηλεγραφική και Τηλεφωνική Υπηρεσία υπό την επωνυμία “Τ.Τ.Τ.”.
Το 1970, η ταχυδρομική υπηρεσία απέκτησε την ιδιότητα του Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου με τίτλο “ΕΛΤΑ” και αποτέλεσε δημόσια επιχείρηση με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας. Το 1998 ξεκίνησε ένα σημαντικό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού και αναδιάρθρωσης, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, την αύξηση της παραγωγικότητας και τη βέλτιστη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της εταιρείας.
Την ίδια χρονιά ιδρύεται η θυγατρική εταιρεία ΚΕΚ-ΕΛΤΑ Α.Ε.
Το 2000 ιδρύεται η θυγατρική εταιρεία ΤΑΧΥΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΕΛΤΑ Α.Ε.
Το 2004, τα ΕΛΤΑ ανακηρύχθηκαν “Μέγας Χορηγός” των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.
Το 2006, τα ΕΛΤΑ συνάπτουν στρατηγικής σημασίας εμπορική συμφωνία με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, ενισχύοντας περαιτέρω τη θέση τους στη λιανική τραπεζική. Στόχος είναι η ενίσχυση της σχέσης και των εσόδων, η από κοινού ανάπτυξη των δικτύων των δύο εταιρειών και η βελτίωση της ποιότητας εξυπηρέτησης των πελατών τους.
Το 2008, τα ΕΛΤΑ ολοκλήρωσαν ένα μεγάλο πρόγραμμα επενδύσεων για την αυτοματοποίηση του δικτύου των Ταχυδρομικών Καταστημάτων και Κέντρων Διαλογής, την αναβάθμιση των υποδομών Πληροφορικής και την ανάπτυξη του Ανθρώπινου Δυναμικού.
Την 1/1/2013, με το Ν. 4053/2012, πραγματοποιήθηκε η πλήρης απελευθέρωση της ταχυδρομικής αγοράς της Ελλάδας και διαμορφώθηκε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας.
Το 2018, υλοποιείται η μεταβίβαση της συμμετοχής του Ελληνικού Δημοσίου στα ΕΛΤΑ στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών & Περιουσίας (Ε.Ε.ΣΥ.Π.).
Το Σεπτέμβριο του 2020, με το Ν. 4727/2020, ρυθμίζονται ζητήματα καθολικής ταχυδρομικής υπηρεσίας και ορίζεται μεταβατικό στάδιο για την αποζημίωση της καθολικής υπηρεσίας των ετών 2013-2021. Τον Δεκέμβριο του 2020, με το Ν. 4758/2020, θεσπίστηκε νέο πλαίσιο λειτουργίας των Ελληνικών Ταχυδρομείων.
Το Δεκέμβριο του 2020, με Κοινή Υπουργική Απόφαση, αποφασίστηκε η καταβολή των οφειλόμενων ποσών προς το Φορέα Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας για τα έτη 2013-2018.
Το Δεκέμβριο του 2020 πραγματοποιείται αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου και η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών & Περιουσίας (Ε.Ε.ΣΥ.Π.) κατέχει το 100% των μετοχών των ΕΛΤΑ.
Τον Οκτώβριο του 2024, πραγματοποιείται η συνένωση των ΕΛΤΑ και ΕΛΤΑ Courier, με στόχο τη δημιουργία μιας καινοτόμου και αποδοτικής εταιρείας που θα αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης της μικρομεσαίας οικονομίας στην Ελλάδα.
Το κεφάλαιο «ΕΛΤΑ Ενέργεια»
Το 2016 ιδρύεται η «ΕΛΤΑ Ενέργεια» η οποία εισέρχεται στην αγορά και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο την επέκταση σε νέες υπηρεσίες και διαφοροποίηση των πηγών εσόδων της, με πλεονέκτημα την παρουσία τους σε όλη την Ελλάδα μέσα από το δίκτυο των ταχυδρομικών γραφείων, πρακτόρων και διανομέων, με τους ταχυδρομικούς υπαλλήλους να έχουν αναπτύξει διαπροσωπικές σχέσεις με τους πολίτες, ιδίως στην ελληνική επαρχία, κάτι το οποίο επεδείωξε να αναδείξει η εταιρεία.
Η φιλόδοξη προσπάθεια δεν απέφερε τα αναμενόμενα. Ελλείψει υποδομών και αποτελεσματικών συνεργειών το πελτατολόγιο συρρικνωνόταν Η έξοδος αποφασίστηκε με βάση μελέτη της PWC που διαπίστωσε αρνητικό αποτέλεσμα και απουσία των προϋποθέσεων για επιβίωση των ΕΛΤΑ στην αγορά ενέργειας.
Η στρατηγική συνεργασία με Alpha Bank
Τον προηγούμενο Μάιο τα ΕΛΤΑ υπέγραψαν με την Alpha Bank Μνημόνιο Συνεργασίας για μια Στρατηγική Συνεργασία η οποία θα στηρίξει την παροχή ολοκληρωμένων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών μέσω του εκτεταμένου δικτύου των 1.100 σημείων εξυπηρέτησης των ΕΛΤΑ σε ολόκληρη την Ελλάδα, υπέγραψαν τα ΕΛΤΑ και η Alpha Bank.
Η συνεργασία αποσκοπεί στην προώθηση της χρηματοοικονομικής ένταξης, βελτιώνοντας τη φυσική πρόσβαση σε διαφοροποιημένες τραπεζικές υπηρεσίες, τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές.
Οπως επεσήμαινε η σχετική ανακοίνωση, η εν λόγω συνεργασία αποτελεί σημαντικό πυλώνα στον οδικό χάρτη μετασχηματισμού των ΕΛΤΑ, δίνοντας στην εταιρεία τη δυνατότητα να επεκταθεί πέρα από τις παραδοσιακές ταχυδρομικές και ταχυμεταφορικές υπηρεσίες και να προσφέρει σύγχρονες, πελατοκεντρικές χρηματοοικονομικές λύσεις.
Παράλληλα, με το μνημόνιο, τα ΕΛΤΑ και η Alpha Bank προχωρούν σε Στρατηγική Συνεργασία για την αποκλειστική παροχή ευρείας γκάμας τραπεζικών προϊόντων και υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας, διευκολύνοντας τη χρηματοοικονομική συμπερίληψη των νοικοκυριών και των μικρών επιχειρήσεων σε ολόκληρη τη χώρα. Η συνεργασία θα περιλαμβάνει καταθετικά προϊόντα, πληρωμές και μεταφορές κεφαλαίων, δανειοδοτήσεις, ασφαλιστικά προϊόντα και άλλες χρηματοοικονομικές λύσεις, εξασφαλίζοντας μια ολοκληρωμένη τραπεζική εμπειρία για τους πελάτες των ΕΛΤΑ.
Οι υπηρεσίες αναμένεται να υλοποιηθούν σταδιακά, ξεκινώντας από το δεύτερο εξάμηνο του 2025, σε όλα τα σημεία εξυπηρέτησης των ΕΛΤΑ. Η συνεργασία θα επεκταθεί σε μεταγενέστερο στάδιο στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου και των logistics, ενσωματώνοντας τα χρηματοοικονομικά προϊόντα της Alpha Βank στις νέες λύσεις που τα ΕΛΤΑ σχεδιάζουν να προσφέρουν στους πελάτες τους.
Μέχρι το 2028…
Σύμφωνα με τον Νόμο 4053/2012 «Περί Ταχυδρομικών Υπηρεσιών, Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Άλλες Διατάξεις», τα ΕΛΤΑ είναι ο Φορέας Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας και αναλαμβάνουν την υποχρέωση παροχής καθολικής υπηρεσίας έως την 31η Δεκεμβρίου 2028.
«Σύμφωνα με τις στρατηγικές κατευθύνσεις, στόχος των ΕΛΤΑ είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και η διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας, μέσω της βελτίωσης των υπηρεσιών που παρέχουν – σε όρους ποιότητας και προσβασιμότητας – με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση του πελάτη. Παράλληλα, δίνεται έμφαση στον εκσυγχρονισμό και την καινοτομία τόσο στα προϊόντα όσο και στις εσωτερικές διαδικασίες, με στόχο την εξορθολογισμένη διαχείριση κόστους.
Στο πλαίσιο αυτό, τα ΕΛΤΑ διανύουν περίοδο αναδιάρθρωσης, λόγω των αλλαγών στην ταχυδρομική αγορά. Η ανάπτυξή τους υπό ανταγωνιστικές συνθήκες, η αύξηση της παραγωγικότητας και ο εξορθολογισμός του λειτουργικού κόστους αποτελούν βασικές επιδιώξεις, ώστε οι επενδυτικοί και οικονομικοί πόροι να αξιοποιούνται αποτελεσματικά, σύμφωνα με τις σύγχρονες τάσεις και τις βέλτιστες πρακτικές του κλάδου» αναφέρεται ως αποστολή της εταιρείας.
Η τελευταία πρόταση έχει ως εξής: «Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Μηχανισμού Συντονισμού και δεδομένου ότι βρίσκεται σε εξέλιξη το μεγάλο πλάνο αναδιάρθρωσης, ενδέχεται να γίνει αναθεώρηση του ρόλου και των στόχων της ΕΛΤΑ Α.Ε., εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο.
