Ο πλούτος πάντα εκτιμούσε την τέχνη -καθόλου απαραίτητα το αντίστροφο- είτε ως προς την ουσία της είτε ως προς την οικονομική αξία της. Αλλωστε, τα βαριά πορτοφόλια είναι εκείνα που γεμίζουν τις αίθουσες δημοπρασιών και σπουδαίων γκαλερί. Πλούσιοι συλλέκτες που είναι έτοιμοι να διαθέσουν ποσά με… πολλά μηδενικά για να εμπλουτίσουν συλλογές ανεκτίμητης καλλιτεχνικής και οικονομικής αξίας.
Σε κάθε περίπτωση, τα έργα τέχνης είναι από μόνα τους μια κατηγορία επένδυσης και όσο οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι διαθέτουν απαρέγκλιτα ένα μέρος του πλούτου τους σε αυτήν.
Αυτό αποτυπώνεται ανάγλυφα στην έρευνα για τις παγκόσμιες συλλογές που διεξήχθη το πρώτο εξάμηνο του 2025 με τη συνεργασία της Arts Economivs και της UBS, η οποία διαπιστώνει ότι ο πλούτος υψηλής καθαρής αξίας διατήρησε ισχυρή ανάπτυξη και οι συλλέκτες συνέχισαν να δαπανούν σε μια σειρά κατηγοριών έργων τέχνης και συλλεκτικών αντικειμένων. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι η οικονομική αβεβαιότητα και ο κατακερματισμός του εμπορίου ήταν μεταξύ των κυρίαρχων ανησυχιών στην αγορά τέχνης, με επιβράδυνση στις διασυνοριακές ροές έργων τέχνης και αντίκες σε ορισμένες περιοχές το 2024 και στις αρχές του 2025.
Η έρευνα αποκαλύπτει τις εξελισσόμενες συμπεριφορές και τα κίνητρα των συλλεκτών με υψηλή καθαρή αξία (HNW), διερευνώντας τις προτιμήσεις τους, τις καταναλωτικές τους συνήθειες, την παρακολούθηση εκδηλώσεων, και τις αλληλεπιδράσεις τους με καλλιτέχνες, γκαλερί και ιδρύματα. Διενεργήθηκε σε 10 βασικές αγορές: ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ηπειρωτική Κίνα, Χονγκ Κονγκ, Γαλλία, Ελβετία, Γερμανία, Ιαπωνία, Βραζιλία και Σιγκαπούρη.
Σημαντικό εύρημα είναι ότι οι συλλέκτες υψηλής καθαρής αξίας διέθεσαν κατά μέσο όρο το 20% του πλούτου τους στην τέχνη το 2025, από 15% το 2024, ενώ αυξήθηκαν ως ποσοστό συμμετεχόντων σε εκθέσης τέχνης σε 58%.
Ακόμη, οι αγοραστικές συνήθειες διαφοροποιήθηκαν σε διάφορα μέσα, κατηγορίες καλλιτεχνών και κανάλια αγοράς.
Οι καλές τέχνες ήταν ένα βασικό τμήμα των δαπανών, με το 78% του δείγματος να έχει αγοράσει ένα έργο τέχνης το 2024 και το 74% στο πρώτο εξάμηνο του 2025.
Οι πίνακες ζωγραφικής παρέμειναν το είδος με τις περισσότερες αγορές και το μεγαλύτερο σε αξία, αντιστοιχώντςα στο 27% των συνολικών δαπανών για καλές τέχνες το 2024.
Ενώ το μερίδιο των ερωτηθέντων που αγόρασαν πίνακες ζωγραφικής μειώθηκε σε σχέση με το 2023, άλλοι τομείς όπως η γλυπτική, η φωτογραφία και η ψηφιακή τέχνη παρουσίασαν μεγαλύτερη ζήτηση και οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, η γενιά των boomers, ήταν οι πιο ενεργοί αγοραστές πινάκων ζωγραφικής.
Οι γκαλερί και οι έμποροι παρέμειναν τα κανάλια με τις περισσότερες χρήσεις και τις υψηλότερες δαπάνες.
Το μερίδιο των συλλεκτών που συμμετείχαν σε αγορές στο Instagram αυξήθηκε στο 51% και το μερίδιο όσων αγόρασαν απευθείας από καλλιτέχνες υπερδιπλασιάστηκε, όπως και οι δαπάνες μέσω αυτού του καναλιού.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ οι δαπάνες είχαν μια προτίμηση σε καταξιωμένους καλλιτέχνες, το 66% των αγοραστών υψηλής αξίας το 2025 αγόρασε έργα καλλιτεχνών που είχε ανακαλύψει πρόσφατα, σημειώνοντας αύξηση 8% σε ετήσια βάση και σημαντική αύξηση από το 43% του 2022.
Η μέση δαπάνη
Η μέση δαπάνη που πραγματοποίησαν οι συλλέκτες υψηλής καθαρής αξίας σε έργα τέχνης το 2024 ήταν 438.990 δολάρια σε έναν μέσο όρο 14 έργων.
Το 10% δαπάνησε πάνω από 500.000 δολάρια και το 7% δαπάνησε πάνω από 1 εκατομμύριο δολάρια το 2024, με παρόμοια επίπεδα στο πρώτο εξάμηνο του 2025.
Το 59% αφορούσε έργα τέχνης, διακοσμητικά είδη και αντίκες και το 41% συλλεκτικά είδη (συμπεριλαμβανομένου 10% για κοσμήματα και πολύτιμους λίθους και 7% για κλασικά αυτοκίνητα, σκάφη και τζετ).
Οι γυναίκες πρωτοστατούν
Οι γυναίκες HNWI εμφάνισαν υψηλότερα επίπεδα δαπανών και επέδειξαν νέες τάσεις συλλογής έργων τέχνης.
Το 2025, ο μέσος όρος δαπανών των γυναικών για έργα τέχνης και αντίκες ήταν 46% υψηλότερος από τους άνδρες.
Στην ηπειρωτική Κίνα, οι γυναίκες συλλέκτριες HNWI ηγήθηκαν των δαπανών, με μέσο όρο περισσότερο από διπλάσιο από αυτόν των ανδρών.
Οι συλλογές των γυναικών HNWI περιελάμβαναν μεγαλύτερο μερίδιο έργων γυναικών καλλιτεχνών και ήταν πιο ανοιχτές σε νεοανακαλυφθέντα ταλέντα.
Ηλικιακές κατηγορίες: πόσα ξόδεψαν και πού
Οι boomers ήταν το μικρότερο τμήμα του δείγματος, αλλά ανέφεραν τον υψηλότερο μέσο όρο δαπανών το 2024, σχεδόν 993.000 δολάρια, ακολουθούμενοι από τους millennials με 523.000 δολάρια.
Οι γυναίκες ξόδεψαν περισσότερα από τους άνδρες τόσο στην κατηγορία της Γενιάς Ζ όσο και της millennials, ενώ το αντίστροφο ίσχυε για τη Γενιά Χ και τους boomers.
Οι υψηλότερες δαπάνες, με σημαντική διαφορά, προήλθαν από συλλέκτες στην ηπειρωτική Κίνα.
Οι Millennials ηγήθηκαν των δαπανών για διακοσμητική τέχνη, design και κοσμήματα, αντανακλώντας ενδιαφέροντα που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής.
Η Γενιά Z κυριάρχησε σε κατηγορίες όπως οι συλλεκτικές τσάντες, τα αθλητικά παπούτσια και τα πολυτελή περιουσιακά στοιχεία, με τις μέσες δαπάνες για αθλητικά παπούτσια σχεδόν πέντε φορές υψηλότερες από άλλες ομάδες.
Στις καλές τέχνες, οι νεότεροι συλλέκτες ασχολήθηκαν με ένα ευρύτερο φάσμα μέσων, η Γενιά Ζ είχε τα υψηλότερα ποσοστά δραστηριότητας στην ψηφιακή τέχνη, ενώ οι millennials έδειξαν ιδιαίτερη προτίμηση στις εκτυπώσεις, στη φωτογραφία και στα έργα σε χαρτί.
Καθοριστικός ο ρόλος της οικογένειας
Σχεδόν το 90% των συλλεκτών της Γενιάς Ζ που είχαν κληρονομήσει έργα τα είχε κρατήσει, ποσοστό που μαρτυρά τη σημασία των οικογενειακών παραδόσεων στη δημιουργία συλλογών.
Από όλους τους ερωτηθέντες σε όλες τις γενιές, το 80% σχεδιάζει να μεταβιβάσει τις συλλογές του στα παιδιά ή τους συζύγους του στο μέλλον.
Εμπιστοσύνη στο βραχυπρόθεσμο μέλλον της αγοράς τέχνης
Προοπτικά, το 40% των HNWI σχεδιάζει να αγοράσει περισσότερα έργα τέχνης τους επόμενους 12 μήνες (ελαφρώς μειωμένο από 43% το 2024 και 54% το 2023) και το 84% παρέμεινε αισιόδοξο για το βραχυπρόθεσμο μέλλον της παγκόσμιας αγοράς τέχνης.
Οι προθέσεις πώλησης, αντίθετα, μειώθηκαν στο 25% (από 55% το 2024). Το 25% σχεδιάζει επίσης να δωρίσει έργα, συνεχίζοντας μια ευρύτερη τάση προς φιλανθρωπικές δωρεές.
