ΟΠΕΚΕΠΕ: Ο Επίτροπος Γεωργίας στην Αθήνα στη σκιά του σκανδάλου

Σε μια κρίσιμη περίοδο για τους αγρότες της Ελλάδας, οι οποίοι αγωνιούν για το μέλλον των ενισχύσεων και με φόντο το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ επισκέπτεται την Αθήνα ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Κριστόφ Χάνσεν στις 6 και 7 Νοεμβρίου.

Η επίσκεψη του ευρωπαίου επίτροπου αποκτά ιδιαίτερη σημασία καθώς η Ελλάδα βρίσκεται υπό το μικροσκόπιο των ευρωπαϊκών αρχών για το σκάνδαλο στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Την ίδια στιγμή, υπό εξέταση από την Κομισιόν βρίσκεται το σχέδιο δράσης (action plan 2) που έχει καταθέσει στις 4 Νοεμβρίου 2025 η ελληνική κυβέρνηση και αφορά τον εκσυγχρονισμό του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ), το οποίο θα καθορίσει τόσο το μέλλον των πληρωμών για τους αγρότες αλλά και τη διαχείριση των κοινοτικών ροών.

Ποιους θα συναντήσει

Σημείο εκκίνησης της επίσκεψης του κ. Χάνσεν θα αποτελέσει το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο στο οποίο θα βρεθεί την Πέμπτη 6 Νοεμβρίου. Αμέσως μετά είναι προγραμματισμένες συναντήσεις με μέλη του ελληνικού κοινοβουλίου και στη συνέχεια με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστα Τσιάρα.

Ενδεικτικό της κρισιμότητας της κατάστασης, είναι οι προγραμματισμένες συναντήσεις αρχικά με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και αμέσως μετά τον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν την επόμενη ημέρα, Παρασκευή 7 Νοεμβρίου.

Σύμφωνα με την επίσημη «ατζέντα» η επίσκεψη του ευρωπαίου Επιτρόπου Γεωργίας, εντάσσεται στο πλαίσιο των συνομιλιών και των επισκέψεων που πραγματοποιεί για το επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο ήδη έχει βρει αντιστάσεις τόσο από κράτη μέλη όσο και από τον αγροτικό κόσμο και τις κορυφαίες ευρωπαϊκές αγροτικές και συνεταιριστικές οργανώσεις.

Αναμφίβολα όμως τόσο το σκάνδαλο στον ΟΠΕΚΕΠΕ όσο και ο κίνδυνος να χαθούν ή να παγώσουν οι ευρωπαϊκές ενισχύσεις προς τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους αγρότες, αν δεν πάρουν το πράσινο φως από την Κομισιόν τα action plan για τον Οργανισμό, θα είναι αυτά που θα βρεθούν στην κορυφή των συναντήσεων και συζητήσεων με τους κυβερνητικούς εκπροσώπους.

Εν αναμονή της Κομισιόν

Στο μεταξύ, η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται εν αναμονή της τελικής έγκρισης του σχεδίου δράσης για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, το οποίο έχει καταθέσει στην αρμόδια επιτροπή της Κομισιόν (DG Agri). Να σημειωθεί ότι το σχέδιο δράσης ευθυγραμμίζεται με τις παρατηρήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ παράλληλα προβλέπει αυστηρά χρονοδιαγράμματα υλοποίησης.

Στο σχέδιο δράσης προβλέπονται τέσσερα σημεία, τα οποία αφορούν τη δημιουργία νέου ψηφιακού γεωχωρικού χάρτη της χώρας για διαχωρισμό επιλέξιμων και μη εκτάσεων, νέος τρόπος καταγραφής των αιγοπροβάτων με ηλεκτρονικό «βώλο» (ηλεκτρονικά ενώτια), περισσότεροι και πιο στοχευμένοι έλεγχοι από μικτά κλιμάκια, καθώς και εργαλεία για τη διαπίστωση της ιδιοκτησίας των αγροτεμαχίων μέσω διασταυρωτικών ελέγχων με το Εθνικό Κτηματολόγιο και άλλες ψηφιακές βάσεις.

Σε ό,τι αφορά το νέο ψηφιακό γεωχωρικό χάρτη, αυτός θα είναι βασισμένος σε δορυφορικές εικόνες πολύ υψηλής ανάλυσης και τη χρήση «έξυπνων» εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης και θα επιτρέπει τον σαφή διαχωρισμό των επιλέξιμων και μη επιλέξιμων εκτάσεων για ενισχύσεις, ενώ θα ανανεώνεται συστηματικά, και μάλιστα σε συχνότητα υψηλότερη από το ελάχιστο που ζητά η ΕΕ.

Επίσης, μέσω ενιαίας ψηφιακής βάσης δεδομένων θα γίνεται καταγραφή και παρακολούθηση κάθε ζώου, το οποίο θα σημαίνεται με ηλεκτρονικό «βώλο» και τα στοιχεία του θα τηρούνται αποκλειστικά στη νέα βάση, η οποία θα συνδεθεί απευθείας με το ΟΣΔΕ. Μέχρι να τεθεί σε πλήρη λειτουργία το σύστημα, ο αριθμός των ζώων θα προσδιορίζεται με βάση αντικειμενικά στοιχεία, όπως τιμολόγια πώλησης γάλακτος και κρέατος, καθώς και αγορών ζωοτροφών. Παράλληλα, όσον αφορά στους βοσκοτόπους, σχεδιάζεται να δίνεται η δυνατότητα να δηλώνονται μόνο σε όμορους νομούς.

Οι έλεγχοι στις δηλώσεις θα γίνουν πιο εκτεταμένοι και στοχευμένοι, με χρήση εργαλείων ανάλυσης κινδύνου για τον εντοπισμό πιθανών παραβάσεων ή προσπαθειών παραπλάνησης του συστήματος. Ενώ οι επιτόπιοι έλεγχοι θα πραγματοποιούνται από μικτά κλιμάκια, με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και την εξάλειψη φαινομένων διαφθοράς.

Επίσης, σύμφωνα με το σχέδιο δράσης, τίθενται σε εφαρμογή νέα εργαλεία ελέγχου για την επαλήθευση της ιδιοκτησίας των αγροτεμαχίων, ώστε να τερματιστούν φαινόμενα εικονικών μισθώσεων και καταπατήσεων. Ήδη από φέτος είναι υποχρεωτική η δήλωση του ΑΤΑΚ για όλα τα αγροτεμάχια, ενώ από το επόμενο έτος θα πραγματοποιούνται διασταυρωτικοί έλεγχοι με τα στοιχεία του Εθνικού Κτηματολογίου και του νέου Μητρώου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΜΙΔΑ) της ΑΑΔΕ.