Η φορολογική συμμόρφωση σήμερα, επένδυση ESG και κριτήριο επενδυτικών αποφάσεων

Η φορολογική συμμόρφωση, εκτός από προτεραιότητα, δεν παύει να αποτελεί σημαντική και αυξανόμενη πρόκληση για κάθε εταιρεία.

Εκτός από απλή Ελληνική υποχρέωση, είναι προτεραιότητα και στόχος σε διεθνές επίπεδο, μέσω της απλούστευσης και της διαφάνειας στη φορολογική πολιτική, με ταυτόχρονη εναρμόνιση της βάσης και των κανόνων φορολόγησης, ενώ προβλέπονται αυξημένες υποχρεώσεις, όπως οι Φάκελοι Τεκμηρίωσης ενδοομιλικών συναλλαγών, η Έκθεση ανά Χώρα κ.α..

Στην Ελλάδα, επηρεάζεται από παράγοντες όπως, η πολυπλοκότητα, η ασάφεια του πλαισίου, η έκδοση νόμων και μεγάλου αριθμού εγκυκλίων ετησίως, οι διατάξεις με αναδρομική ισχύ, στον δε ετήσιο συγκριτικό πίνακα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πολυπλοκότητα του πλαισίου (Tax Complexity Index), η χώρα μας συνεχίζει να παραμένει στις υψηλές θέσεις.

Τα παραπάνω, οδηγούν σε συχνή αμφισβήτηση των αποτελεσμάτων των ελέγχων, στη δε συνέχεια, στην άσκηση ένδικων μέσων, με συνέπεια τη συσσώρευση επίδικων υποθέσεων, με επίπτωση στον χρόνο επίλυσης των διαφορών, που απαιτούν εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρις ότου οι φορολογικές υποθέσεις να κλείσουν με τελεσίδικες και αμετάκλητες αποφάσεις. Εδώ έρχεται να προστεθεί και το ζήτημα της δέσμευσης σημαντικής ρευστότητος, καθώς απαιτείται η καταβολή του 50% των επιβληθέντων ποσών, ποσοστό που μπορεί να ανέλθει ακόμη και σε 100%, μέσω του υποχρεωτικού συμψηφισμού τυχόν επιστρεπτέων ποσών στις εταιρείες.

Αξίζει επιπλέον να τονισθεί ότι, η συμμόρφωση αξιολογείται πλέον και μέσω του δείκτη ESG, συνιστώντας βασική παράμετρο σε κάθε έλεγχο due diligence, σε εξαγορές και επιχειρηματικές αποφάσεις. Ενώ, η μη συμμόρφωση, πέραν της επιβάρυνσης και της δέσμευσης πόρων, έχει επίπτωση και στην εταιρική αξία και φήμη, υπό προϋποθέσεις δε, μπορεί να συνεπάγεται επιπτώσεις ακόμη και σε φυσικά πρόσωπα – εκπροσώπους της εταιρείας.

Αδιαμφισβήτητα, οι πρόσφατες εξελίξεις, με την ψηφιοποίηση και την κωδικοποίηση νόμων, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, δημιουργούν ενιαίο πλαίσιο, ταχύτητα εφαρμογής ελεγκτικών επαληθεύσεων και διασταυρώσεων.

Ωστόσο, απαιτούν ικανό χρόνο προσαρμογής και διαρκείς επενδύσεις, ενώ σε αριθμό περιπτώσεων, δημιουργούν την ανάγκη έκδοσης ερμηνευτικών εγκυκλίων και αποφάσεων, ώστε αφ’ ενός μεν να είναι ευχερής η υλοποίηση, αφετέρου δε να μη δημιουργούνται νέες αμφισβητήσεις, που θα οδηγήσουν αλυσιδωτά, σε νέα ένδικα μέσα, σε πρόσθετη δέσμευση ρευστότητας, σε περαιτέρω συσσώρευση επίδικων υποθέσεων και σε νέα καθυστέρηση στην επίλυση των διαφορών.

Επιπλέον, μέτρα όπως η διαρκής αυστηροποίηση του κυρωτικού πλαισίου, λειτουργούν μεν αποτρεπτικά, υπάρχουν όμως περιπτώσεις που επιβαρύνουν δυσανάλογα, όπως π.χ. πρόσφατα ο 10πλασιασμός των προστίμων για το ψηφιακό

δελτίο αποστολής, αλλά και η υποχρέωση διαφύλαξης των λογιστικών αρχείων επί 10ετία, που συνιστά επιπρόσθετη επιβάρυνση.

Στον αντίποδα, κίνητρα επιβράβευσης συνέπειας, όπως η φετινή, υπό προϋποθέσεις, παροχή έκπτωσης φόρου στα φυσικά πρόσωπα, είχαν ως αποτέλεσμα την αποφυγή καθυστερήσεων και αμεσότερη είσπραξη φόρων.

Για τη βελτίωση του πλαισίου και τη μείωση του κόστους εξασφάλισης συμμόρφωσης, συγκεκριμένες προτάσεις μπορούν να εφαρμοσθούν άμεσα και να διαμορφώσουν το πλαίσιο, ως συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας μας στην περιοχή:

Η άμεση έκδοση των ερμηνευτικών εγκυκλίων και αποφάσεων, όπως π.χ. για το ψηφιακό τέλος συναλλαγών.

Η επέκταση ψηφιοποίησης και διαλειτουργικότητας μεταξύ των συστημάτων, με βασική αυτή της ενοποίησης των πληρωμών (icisnet, taxisnet).

Η αξιοποίηση του φορολογικού πιστοποιητικού, το οποίο για να αποτελεί συνειδητή εθελοντική επιλογή, θα πρέπει να συνεπάγεται αντίστοιχη ωφέλεια, όπως ίσχυε κατά τα δύο πρώτα χρόνια υποχρεωτικής εφαρμογής του (π.χ. ο μειωμένος χρόνος παραγραφής), ενώ θα πρέπει να συνεπάγεται και άμεση βεβαίωση όλων των αντίστοιχων επιστρεπτέων ποσών.

Θα μπορούσε εδώ να εφαρμοσθεί η ίδια δέσμη ωφελημάτων, όπως αυτή που ήδη ισχύει για τα τελωνειακά θέματα, στο πλαίσιο πιστοποίησης του Εγκεκριμένου Οικονομικού Φορέα.

Άλλωστε, το ίδιο πρόγραμμα ελέγχου που ισχύει για το φορολογικό πιστοποιητικό, προβλέπεται και για τον φορολογικό έλεγχο.

Ας σημειωθεί δε, ότι αποτελεί βασικό όφελος και για τις ελεγκτικές αρχές, διότι απελευθερώνει πόρους και επισπεύδει την είσπραξη φόρων.

Τέλος, δύο πρόσθετες προτάσεις από παλιά, που θα μπορούσαν να βελτιώσουν ακόμη περισσότερο το πλαίσιο:

Η επαναφορά του ποσοστού της προβεβαίωσης σε 10%, καθώς και η επέκταση των κινήτρων οικειοθελούς συμμόρφωσης και στα νομικά πρόσωπα, όπως π.χ. η εκ νέου θέσπιση έκπτωσης φόρου στην εμπρόθεσμη καταβολή (οι παλαιότεροι θα θυμούνται το σχηματισμό ειδικού αποθεματικού στην περίπτωση αυτή).

Το οφέλη πολλά και σημαντικά, για τις αρχές και τις επιχειρήσεις, συνολικά δε, για την οικονομία και την ανάπτυξη.

Ο Παναγιώτης Δαβέρος είναι ο Ανώτερος Διευθυντής Φορολογικών & Τελωνειακών θεμάτων της HELLENiQ ENERGY