WEF: Οι τρεις φούσκες που απειλούν την παγκόσμια οικονομία

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, καλώντας τον κόσμο να είναι προσεκτικός για τρεις πιθανές φούσκες στις χρηματοπιστωτικές αγορές, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, στον απόηχο της βουτιάς που καταγράφουν τελευταία οι παγκόσμιες μετοχές τεχνολογίας.

Οι χρηματιστές και οι αναλυτές λένε ότι οι πτώσεις αποτελούν λόγο επιφυλακτικότητας, αλλά όχι πανικού, καθώς οι αγορές έχουν αγγίξει ιστορικά υψηλά και ορισμένες αποτιμήσεις φαίνονται υπερβολικές.

«Θα μπορούσαμε ενδεχομένως να δούμε τρεις φούσκες. Η μία είναι μια φούσκα κρυπτονομισμάτων, η δεύτερη μια φούσκα τεχνητής νοημοσύνης και η τρίτη θα ήταν μια φούσκα χρέους», δήλωσε ο πρόεδρος του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, Μπόργκε Μπρέντε, σε δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο χρηματοπιστωτικό κέντρο της Βραζιλίας, το Σάο Πάολο.

Οι κυβερνήσεις δεν είχαν τόσο μεγάλο χρέος από το 1945, πρόσθεσε.

Εθελοτυφλώντας

Οι αγορές αγνοούν εδώ και μήνες τις ανησυχίες για τα αυξημένα επιτόκια, τον επίμονο πληθωρισμό και την εμπορική αναταραχή, ωθώντας τις τιμές υψηλότερα εν μέρει λόγω των προσδοκιών ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μπορούσε να μεταμορφώσει τις προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία και τις επιχειρήσεις.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη προσφέρει τη δυνατότητα μεγάλων αυξήσεων παραγωγικότητας, αλλά θα μπορούσε επίσης να απειλήσει πολλές θέσεις εργασίας γραφείου, δήλωσε ο Μπρέντε, του οποίου ο οργανισμός είναι περισσότερο γνωστός για τις ετήσιες συναντήσεις του στο Νταβός της Ελβετίας, όπου επιχειρηματικοί και πολιτικοί ηγέτες συζητούν πιεστικές παγκόσμιες προκλήσεις.

«Αυτό που θα μπορούσατε – στη χειρότερη περίπτωση – να δείτε είναι ότι… υπάρχει μια «Ζώνη Σκουριάς» σε εκείνες τις μεγάλες πόλεις που έχουν πολλά back offices με υπαλλήλους γραφείου που μπορούν πιο εύκολα να αντικατασταθούν από αυτήν την Τεχνητή Νοημοσύνη και να αυξήσουν την παραγωγικότητα», δήλωσε ο Μπρέντε, επικαλούμενος πρόσφατες ανακοινώσεις περικοπών θέσεων εργασίας από εταιρείες όπως η Amazon και η Nestle.

«Γνωρίζουμε επίσης από την ιστορία ότι οι τεχνολογικές αλλαγές με την πάροδο του χρόνου οδηγούν σε αυξημένη παραγωγικότητα και η παραγωγικότητα είναι ο μόνος τρόπος με την πάροδο του χρόνου για την αύξηση της ευημερίας», πρόσθεσε.

«Τότε μπορείτε να πληρώνετε τους ανθρώπους με καλύτερους μισθούς και να έχετε μεγαλύτερη ευημερία στην κοινωνία».

Λεπτός… πάγος

Η παγκόσμια οικονομία μοιάζει να κινείται πάνω σε λεπτό πάγο. Από τα χρηματιστήρια μέχρι τις αγορές ακινήτων και τα κρυπτονομίσματα, ολοένα και περισσότεροι αναλυτές προειδοποιούν ότι οι φούσκες που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια μπορεί σύντομα να σκάσουν — με απρόβλεπτες συνέπειες.

Η εποχή του φθηνού χρήματος, που ακολούθησε την πανδημία, τροφοδότησε μια έκρηξη επενδύσεων. Οι κεντρικές τράπεζες πλημμύρισαν τις αγορές με ρευστότητα, τα επιτόκια έπεσαν σε ιστορικά χαμηλά και η διάθεση για ρίσκο εκτοξεύτηκε. Το αποτέλεσμα; Υπερτιμημένες μετοχές τεχνολογίας, εξωφρενικές αποτιμήσεις σε start-up χωρίς κέρδη, αλλά και μια αγορά κατοικίας που σε πολλές χώρες θυμίζει επικίνδυνα το 2008.

Ταυτόχρονα, η νέα ψηφιακή εποχή — από τα κρυπτονομίσματα μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη — δημιούργησε μια «ευφορία καινοτομίας». Όμως πίσω από τον ενθουσιασμό, πολλοί βλέπουν τα ίδια σημάδια υπερβολής που προηγήθηκαν άλλων ιστορικών κρίσεων: υπερβολικές προσδοκίες, δάνεια χωρίς αντίκρισμα και μια σχεδόν τυφλή πίστη ότι «αυτή τη φορά είναι διαφορετικά».

Μνήμες του 2008

Η παρατεταμένη περίοδος χαμηλών επιτοκίων και άφθονης ρευστότητας τα προηγούμενα χρόνια οδήγησε τους επενδυτές σε αναζήτηση αποδόσεων με αυξημένο ρίσκο. Παράλληλα, η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και η ψηφιακή οικονομία δημιούργησαν νέες μορφές επενδυτικής «υπερβολής», όπου η αξία συχνά βασίζεται σε προσδοκίες και όχι σε πραγματικά κέρδη.

Οι φούσκες αυτές απειλούν την οικονομική σταθερότητα, καθώς μια απότομη διόρθωση θα μπορούσε να προκαλέσει μαζικές απώλειες κεφαλαίων, πτώση της κατανάλωσης και πιστωτική ασφυξία. Η ιστορία — από τη «φούσκα των dot-com» μέχρι την κρίση των στεγαστικών δανείων το 2008 — δείχνει ότι η υπερβολική αισιοδοξία στην αγορά συχνά προηγείται μιας επώδυνης προσγείωσης.