Η Fed αντιμετωπίζει προβλήματα ελέγχου

Reuters Breakingviews

Κάτι δεν πάει καλά στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ. Τις τελευταίες ημέρες, ένα κρίσιμο βασικό επιτόκιο δανεισμού εκτοξεύτηκε μυστηριωδώς. Για τους κεντρικούς τραπεζίτες της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Federal Reserve), μια τέτοια ασυνήθιστη αστάθεια είναι ανησυχητική, ακόμη και αν δεν αποτελεί άμεση κρίση. Αντίθετα, υπογραμμίζει τους πονοκεφάλους ενός νέου τρόπου καθορισμού των επιτοκίων.

Δύο βασικά επιτόκια μετρούν το κόστος του δανεισμού μίας ημέρας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το πρώτο είναι το πραγματικό επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων, το οποίο παρακολουθεί τον μη εξασφαλισμένο δανεισμό μίας ημέρας μεταξύ τραπεζών. Αυτός είναι ο σαφής στόχος της Fed: την Τρίτη, έκλεισε στο 3,87%, ακριβώς στο εύρος πολιτικής που καθορίστηκε τον Οκτώβριο. Το δεύτερο είναι το επιτόκιο εξασφαλισμένης χρηματοδότησης μίας ημέρας, ή SOFR, το οποίο αντικατοπτρίζει το κόστος του δανεισμού μίας ημέρας που υποστηρίζεται από τίτλους που εκδίδονται από το Υπουργείο Οικονομικών. Αυτό το επιτόκιο διέπει ένα ευρύ φάσμα εταιρικού δανεισμού. Έχει επίσης γίνει άστατο τελευταία, αυξανόμενο από λίγο πάνω από 4% σε 4,22% σε μία μόνο ημέρα, πριν επιστρέψει στο 4% την Τετάρτη.

Τέτοια μεγάλα κενά μεταξύ των δύο επιτοκίων είναι σπάνια εκτός κρίσεων. Η πρόσφατη άνοδος του SOFR ξεπέρασε ακόμη και το επιτόκιο του 4% της Μόνιμης Διευκόλυνσης Repo της Fed, το οποίο θεωρητικά θα έπρεπε να λειτουργεί ως ανώτατο όριο, καθώς πολλοί δανειολήπτες επέλεξαν να πραγματοποιήσουν συναλλαγές σε μια εναλλακτική αγορά ιδιωτικού δανεισμού.

Το ρεφρέν κάθε φορά που προκύπτει αστάθεια είναι ότι οι δανειολήπτες βρίσκονται σε κατάσταση άγχους, η ρευστότητα είναι περιορισμένη και απαιτείται παρέμβαση όπως η ποσοτική χαλάρωση. Η πραγματικότητα είναι πιθανώς πιο συνηθισμένη. Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ έχει συγκεντρώσει ένα τεράστιο ποσό στον τραπεζικό του λογαριασμό στην κεντρική τράπεζα, φτάνοντας περίπου τα 958 δισεκατομμύρια δολάρια – ξεπερνώντας κατά πολύ τον στόχο των 850 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το τέλος του τριμήνου. Αυτό υποδηλώνει ότι τα μετρητά που αντλούνται από τις πωλήσεις κρατικού χρέους και ούτω καθεξής δεν επιστρέφουν στο σύστημα, ίσως λόγω του συνεχιζόμενου ομοσπονδιακού κλεισίματος. Μόλις αρχίσει να κινείται ξανά το χρήμα, η πίεση στην Fed να προσθέσει ρευστότητα θα πρέπει να μειωθεί.

Η ευπάθεια σε αυτές τις προσωρινές πιέσεις, ωστόσο, είναι προϊόν της ίδιας της Fed . Οι αξιωματούχοι έχουν πρόσφατα επιδιώξει να μειώσουν τη ρευστότητα που διοχετεύτηκε στο σύστημα κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της πανδημίας. Δεδομένου ότι αυτό το καθεστώς υπερβολικών αποθεματικών μείωσε τον διατραπεζικό δανεισμό, ο καθορισμός των επιτοκίων κατέληξε να βασίζεται στην παρέμβαση με τους τόκους που καταβάλλονταν για την πλημμύρα χρημάτων που παρείχε η Fed. Ωστόσο, οι αξιωματούχοι δεν θέλουν να επιστρέψουν στο παλιό μοντέλο, όπου οι τράπεζες χρειάζονταν μετρητά και η κεντρική τράπεζα παρενέβαινε πιο τακτικά, ειδικά εν μέσω πολύ αυστηρότερων κανονισμών και αβέβαιων οικονομικών συνθηκών. Αντ’ αυτού, θέλουν ένα πλαίσιο «άφθονων αποθεματικών», όπου η ρευστότητα είναι διαρκώς κοντά στο να εξαντληθεί.

Το πρόβλημα είναι ότι αυτό αφήνει ένα μικρό περιθώριο σφάλματος κάθε φορά που συμβαίνει κάτι ασυνήθιστο. Η Fed μπορεί πάντα να παρέμβει για να διορθώσει την κατάσταση, αλλά θα της ζητηθεί να το κάνει όλο και πιο συχνά. Το τελικό κόστος μπορεί να είναι η αξιοπιστία.