Κυβέρνηση Μερτς: Σπαταλά αναπτυξιακά κονδύλια για μικροκομματικούς σκοπούς

Μια αυστηρή προειδοποίηση για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Φρίντριχ Μερτς και κυρίως για το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα του καγκελαρίου απηύθυνε με έκθεσή του το ανεξάρτητο Γερμανικό Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, εκτιμώντας ότι «κινδυνεύουν να σπαταληθούν ευκαιρίες για την αναζωογόνηση της προβληματικής οικονομίας».

Το περιβόητο «Συμβούλιο των Σοφών» που γνωμοδοτεί επί οικονομικών θεμάτων διαπιστώνει ότι τα κονδύλια του Ειδικού Ταμείου των 500 δισ. ευρώ χρησιμοποιούνται για εκπλήρωση προεκλογικών υποσχέσεων αντί για τη χρηματοδότηση έργων υποδομών που θα δώσουν «κάποια αναπτυξιακή ώθηση», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τετάρτη.

«Το Βερολίνο κινδυνεύει να σπαταλήσει ευκαιρίες για την αναζωογόνηση της προβληματικής οικονομίας της Γερμανίας μέσω πραγματικών, διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων», εκτιμούν οι Σοφοί, οι οποίοι προβέπουν ένα ακόμη έτος σχεδόν μηδενικής ανάπτυξης για τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης. Διότι η γερμανική οικονομία βιώνει ένα μεταπολεμικό ρεκόρ επτά διαδοχικών ετών οικονομικής στασιμότητας ή και ύφεσης, αφού τις χρονιές 2023 και 2024 είχε καταγραφεί υποχώρηση του γερμανικού ΑΕΠ.

Προσγείωση

Εφέτος οι Σοφοί προβλέπουν αύξηση το πολύ κατά 0,2% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ για το 2026 έχουν κατεβάσει τον πήχη των προβλέψεών τους για την ανάπτυξη στο 0,9%. Ουσιαστικά το ανεξάρτητο Συμβούλιο «προσγειώνει» την κυβέρνηση Χριστιανοδημοκρατών-Σοσιαλδημοκρατών, η οποίος προϋπολογίζει ανάπτυξη 1,3% για το επόμενο έτος ελπίζοντας ότι η γερμανική οικονομία θα καρπωθεί έστω και με καθυστέρηση τις θετικές επιπτώσεις δύο κρίσιμων μέτρων: της μείωσης των συντελεστών εταιρικής φορολόγησης και τις επενδύσεις του προγράμματος των 500 δισεκατομμυρίων ευρώ που χρηματοδοτείται από ομολογιακές εκδόσεις (από την έκδοση χρέους δηλαδή).

«Το επενδυτικό πρόγραμμα του μισού τρισ. ευρώ είναι, ωστόσο, το κύριο σημείο της έριδος στην έκθεση των οικονομικών εμπειρογνωμόνων», σημειώνει ο Ντέρεκ Σκάλι στους «Irish Times». Πρόκειται για ένα φιλόδοξο πρόγραμμα που εκπόνησε η σημερινή κυβέρνηση του Μεγάλου Συνασπισμού, το οποίο όμως από την έναρξη της εφαρμογής του, πριν από έξι μήνες, «έχει αποδώσει ένα πολύ μέτριο αναπτυξιακό αποτέλεσμα», όπως εκτιμούν οι Σοφοί.

Μικροπολιτική

«Το πρόγραμμα μοιάζει αρκετό για να βγάλει τη Γερμανία από την ύφεση, αλλά όχι για να δώσει στην οικονομία την απαραίτητη ορμή ώστε να ξαναμπεί σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης», σημειώνεται στην έκθεση. Ο κύριος λόγος που δεν συμβαίνει αυτό, κατά την άποψη των Σοφών, είναι αφενός επειδή η κυβέρνηση σπαταλά πολύ χρόνο συζητώντας για τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις αντί να τις εφαρμόσει πραγματικά και δεύτετρον επειδή περισσότερο από το ήμισυ των κεφαλαίων του Ειδικού Ταμείου χρησιμοποιούνται για την εκπλήρωση προεκλογικών υποσχέσεων και την αποπεράτωση παλαιότερων έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη και όχι για να υλοποιηθούν οι σχεδιασθείσες νέες επενδύσεις σε υποδομές.

«Οι ευκαιρίες για υποδομές και κλιματική ουδετερότητα που προσφέρει το Ειδικό Ταμείο δεν πρέπει να μείνουν αναξιοποίητες και να σπαταληθούν», προειδοποίησε η καθηγήτρια Μόνικα Σνίτσερ, πρόεδρος της ομάδας των Σοφών (γυναικών και ανδρών οικονομολόγων), παρουσιάζοντας στο Βερολίνο την ετήσια έκθεση του κορυφαίου συμβουλευτικού οργάνου.

Στασιμότητα

«Ακόμα και για κάποιον που έχει κατά νου τη ζοφερή οικονομική εικόνα της Γερμανίας τα τελευταία χρόνια, η ανάγνωση της έκθεσης του 2025 δημιουργεί αισθήματα απογοήτευσης», παρατηρεί ο ρεπόρτερ των «Irish Times». Ο Ντέρεκ Σκάλι αναφέρει ως παράδειγμα την επισήμανση των Σοφών ότι η γερμανική οικονομία έχει αναπτυχθεί, σε πραγματικούς όρους, μόλις κατά 0,1% τα τελευταία πέντε χρόνια.

Η οικονομία παλεύει με κυκλικές και διαρθρωτικές προκλήσεις, σύμφωνα με την ανάλυση, ενώ η βιομηχανική παραγωγή – ένας βασικός αναπτυξιακός παράγοντας για μια οικονομία που βασίζεται τόσο πολύ στις εξαγωγές όπως είναι η γερμανική – παραμένει χαμηλότερη κατά 5% συγκρινόμενη με τα στοιχεία του 2019, προτού ξεσπάσει δηλαδή η παγκόσμια υγειονομική κρίση.

«Η οικονομική αδυναμία της Γερμανίας γίνεται αντιληπτή και από την ανάγνωση άλλων οικονομικών στοιχείων, όπως είναι το ποσοστό ανεργίας που έχει αυξηθεί τα τελευταία τρία χρόνια στο 6%, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων χρόνων», σημειώνεται στο ρεπορτάζ των «Irish Times». Η προσφορά θέσεων εργασίας έχει περιοριστεί στο 1 εκατομμύριο, εμφανίζοντας μείωση περίπου κατά το ήμισυ σε σύγκριση με την προσφορά πριν από τρία χρόνια.

Εισοδήματα

Εν τω μεταξύ, την τελευταία πενταετία τα πραγματικά εισοδήματα των Γερμανών έχουν μειωθεί λόγω της πληθωριστικής κρίσης των ετών 2021, 2022 και 2023, αν και τα τελευταία δύο χρόνια η συνολική απώλεια εισοδήματος έχει σταθεροποιηθεί στο 2,1%, σύμφωνα με νεότερα στοιχεία.

Ταυτόχρονα, η γερμανική οικονομία ταλανίζεται και από της παραδοσιακές αναστολές που χαρακτηρίζουν ιδιοσυγκρασιακά τους Γερμανούς καταναλωτές ανεξαρτήτως διαθέσιμου εισοδήματος ή επιπέδου εργασιακής ασφάλειας. Έτσι, «η αποταμίευση παραμένει υψηλή και η ιδιωτική κατανάλωση μειωμένη, καθώς οι ψηφοφόροι περιμένουν από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Φρίντριχ Μερτς να υλοποιήσει βασικές προεκλογικές υποσχέσεις σχετικά με τις υποδομές, τη στέγαση, την εκπαίδευση και την άμυνα», σημειώνει ο ιρλανδός ρεπόρτερ.

Καλομαθημένοι

«Ο προγραμματισμός για μελλοντικές δαπάνες στη Γερμανία ήταν πολύ μετριοπαθής εδώ και χρόνια», προειδοποιούν στην εφετινή έκθεσή τους οι Σοφοί, που βλέπουν μάλιστα «ελάχιστες ελπίδες αλλαγής της τάσης αυτής στο εγγύς μέλλον».

Οι Σοφοί στην έκθεσή τους παραθέτουν «αρκετές αντιδημοφιλείς προτάσεις που είναι απίθανο να εφαρμόσει η κυβέρνηση», όπως εκτιμά στους «Irish Times» ο ρεπόρτερ Σκάλκι. Ο ρεπόρτερ αναφέρει ως παράδειγμα την πρόταση για την επιβολή μιας επιβάρυνσης στους χρήστες των υποδομών. Για παράδειγμα, την καθιέρωση και στη Γερμανία της πληρωμής διοδίων στους αυτοκινητόδρομους από τους οδηγούς ιδιωτικών αυτοκινήτων.