Fitch Ratings: Aναβάθμισε την Ελλάδα σε «BBB» με σταθερές προοπτικές

Με την απόφαση της Fitch Ratings να αναβαθμίσει την Ελλάδα σε «BBB» με σταθερές προοπτικές , κλείνει για το τρέχον έτος αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης.

Ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings αναβάθμισε την μακροπρόθεσμη αξιολόγηση της Ελλάδας για την αθέτηση υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα (IDR) σε «BBB» από «BBB-». Οι προοπτικές είναι σταθερές.

• Σημαντική μείωση Χρέους: Ο διεθνής οίκος προβλέπει ότι το ακαθάριστο χρέος της γενικής κυβέρνησης/ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες το 2025 στο 145%, μετά από μείωση 10 ποσοστιαίων μονάδων το 2024. Αυτό εξακολουθεί να είναι σχεδόν 3 φορές τον μέσο όρο «BBB» (52%), αλλά είναι πάνω από 60 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από την κορύφωση του 209% του 2020, αντιπροσωπεύοντας τη μεγαλύτερη μείωση μετά την πανδημία μεταξύ των κρατών με αξιολόγηση Fitch. Αναμένει ότι το χρέος θα συνεχίσει να μειώνεται ραγδαία μεσοπρόθεσμα, πλησιάζοντας το 120% έως το 2030 κάτω από το βασικό σενάριο, υποστηριζόμενο από αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ κατά 4% και πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ μετά το 2027. Τα ταμειακά αποθέματα παραμένουν σε ιστορικό υψηλό περίπου 18% του ΑΕΠ, επιτρέποντας την πρόωρη αποπληρωμή διμερών ομολόγων και καλύπτοντας τις λήξεις κατά τα επόμενα τρία χρόνια.
• Συνεχιζόμενη Ισχυρή Επίδοση του Δημοσιονομικού Προϋπολογισμού: Η Fitch προβλέπει πλεόνασμα του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης κοντά στο 1% του ΑΕΠ φέτος, παρόμοιο με την ισχυρή επίδοση του 2024 (1,3%), και πρωτογενές πλεόνασμα 4,8%. Πρόκειται για αξιοσημείωτη βελτίωση από το έλλειμμα 1,4% του ΑΕΠ το 2023 και συγκρίνεται πολύ ευνοϊκά με το τρέχον διάμεσο έλλειμμα «BBB» του 3,7%. Η ισχυρή επίδοση αντανακλά διαρθρωτικά υψηλότερα έσοδα, λόγω της βελτιωμένης είσπραξης φόρων και του αυστηρού ελέγχου των δαπανών.
• Μέτρια δημοσιονομική χαλάρωση : Δεδομένης της ισχυρής αρχικής θέσης, ο οίκος αναμένει ότι ο προϋπολογισμός του 2026 θα παραμείνει πλεονασματικός, παρά ορισμένα μέτρα δημοσιονομικής χαλάρωσης που περιλαμβάνονται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού. Οι προγραμματισμένες μειώσεις του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων θα έχουν τον μεγαλύτερο δημοσιονομικό αντίκτυπο, ο οποίος εκτιμάται από την κυβέρνηση σε 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ (0,5% του ΑΕΠ), και θα αυξηθεί σε 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ το 2027. Αυτό θα ενισχύσει το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα κυρίως των νοικοκυριών μεσαίου εισοδήματος, το οποίο με τη σειρά του θα στηρίξει την ανάπτυξη. Επιπλέον 600 εκατομμύρια ευρώ θα δαπανηθούν για επιδοτήσεις ενοικίου κατοικιών και στήριξη των συνταξιούχων χαμηλού εισοδήματος και 300 εκατομμύρια ευρώ για αυξήσεις μισθών στον αμυντικό τομέα.
• Συνετό και Αξιόπιστο Δημοσιονομικό Πλαίσιο: Τα πρόσφατα δημοσιονομικά αποτελέσματα και τα σχέδια προϋπολογισμού για το 2026 υπογραμμίζουν την ισχυρή δέσμευση της κυβέρνησης για δημοσιονομική σύνεση. Η Fitch θεωρεί αυτή τη δέσμευση ως εξαιρετικά αξιόπιστη, υποστηριζόμενη από το ιστορικό της περιόδου μετά την πανδημία και την ευρεία κοινωνική συναίνεση γύρω από ορθές δημοσιονομικές πολιτικές. Τον Ιούλιο του 2025, το κοινοβούλιο υιοθέτησε με μεγάλη πλειοψηφία έναν εγχώριο δημοσιονομικό κανόνα που απαιτεί ισορροπημένη πρωτογενή θέση. Η Ελλάδα ξεπέρασε τις απαιτήσεις του νέου δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ το 2024, το πρώτο έτος εφαρμογής του.
• Χαμηλοί Χρηματοδοτικοί Κίνδυνοι : Το ευνοϊκό προφίλ χρέους της Ελλάδας, με μακρά μέση λήξη 19 ετών και ευνοϊκά επιτόκια, καθώς και πολύ μεγάλα ταμειακά αποθέματα, μειώνουν σημαντικά τους κινδύνους της αγοράς και χρησιμεύουν ως προστατευτικό μέσο έναντι πιθανών κλυδωνισμών από την αστάθεια της αγοράς ομολόγων. Η υποκείμενη διαφορά μεταξύ ανάπτυξης και επιτοκίου είναι ευνοϊκή, με το έμμεσο επιτόκιο του χρέους να διαμορφώνεται σε περίπου 1,5%, πολύ κάτω από την εκτιμώμενη πορεία αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ σε περίπου 4%.
• Ανθεκτική Οικονομική Ανάπτυξη: Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε σταθερή αναπτυξιακή πορεία, παρά τις διάφορες πρόσφατες εξωτερικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των γεωπολιτικών και εμπορικών σοκ. Η αύξηση του ΑΕΠ έχει διαμορφωθεί κατά μέσο όρο γύρω στο 2% από το 2023, ξεπερνώντας τον ρυθμό ανάπτυξης της ευρωζώνης. Οι αναλυτές του οίκου προβλέπουν ότι η ανάπτυξη θα παραμείνει γύρω στο 2% τουλάχιστον μέχρι το 2027, με τη σύγκλιση προς το επίπεδο εισοδήματος της ευρωζώνης να συνεχίζεται. Η εγχώρια ζήτηση θα παραμείνει ο βασικός μοχλός ανάπτυξης, επωφελούμενη από τα τελευταία χρόνια του επενδυτικού κινήτρου της ΕΕ για την επόμενη γενιά, και την περαιτέρω βελτίωση των ισολογισμών των νοικοκυριών και τη σταθερή αύξηση της απασχόλησης.

Τα «BBB» της Ελλάδας αντικατοπτρίζουν επίσης τους ακόλουθους βασικούς παράγοντες αξιολόγησης:

• Θεμελιώδη Πιστωτικά Ισχύος και Αδυναμίες: Οι αξιολογήσεις υποστηρίζονται από τα επίπεδα κατά κεφαλήν εισοδήματος που υπερβαίνουν και τους δείκτες διακυβέρνησης σύμφωνα με τον διάμεσο «BBB», καθώς και από ένα αξιόπιστο πλαίσιο πολιτικής που υποστηρίζεται από την ένταξη στην ΕΕ και την ευρωζώνη. Η δημοσιονομική και μακροοικονομική προσαρμογή έχει επιταχυνθεί τα τελευταία χρόνια, βασιζόμενη στη βελτίωση των βασικών μεγεθών και της αξιοπιστίας της πολιτικής. Αυτά τα πλεονεκτήματα έρχονται σε αντίθεση με την κληρονομιά της κρίσης δημόσιου χρέους, ιδίως το πολύ υψηλό αλλά σταθερά μειούμενο βάρος του δημόσιου χρέους, τη σημαντική απώλεια οικονομικής παραγωγής, τις επίμονες εξωτερικές ανισορροπίες και τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις του τραπεζικού τομέα.
• Ευρύ και επίμονο CAD : Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (CAD) κυμαίνεται περίπου στο 6% του ΑΕΠ από το 2023, σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο «BBB» του 0,3%. Δεν υπήρξε βελτίωση στο Α’ εξάμηνο του 2025, καθώς ο κινητός μέσος όρος CAD του 4ου τριμήνου ήταν 14,6 δισεκατομμύρια ευρώ το Β’ τρίμηνο του 2025, σε σύγκριση με 14,4 δισεκατομμύρια ευρώ το Β’ τρίμηνο του 2024. Δομικά, το χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης είναι ο κύριος λόγος για το σημαντικό CAD, με τις επενδύσεις έντασης εισαγωγών να αναμένεται να εντείνουν την πίεση μεσοπρόθεσμα. Η συμμετοχή στην ευρωζώνη μετριάζει τους κινδύνους εξωτερικής χρηματοδότησης και δεν αναμένουμε καμία διαταραχή στις εξωτερικές ροές κεφαλαίων.
• Ενισχυμένος Τραπεζικός Τομέας: Ο οίκος αξιολόγησης Fitch αναβάθμισε τις αξιολογήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών σε επενδυτική βαθμίδα κατά τη διάρκεια του 2025, αντανακλώντας βελτιώσεις στο λειτουργικό περιβάλλον της Ελλάδας και στο πιστωτικό προφίλ των τραπεζών, συμπεριλαμβανομένου ενός μακρύτερου ιστορικού υγιών κερδών, της ολοκλήρωσης του μεγαλύτερου μέρους της εκκαθάρισης της ποιότητας του ενεργητικού τους, των ενισχυμένων κεφαλαιακών θέσεων και της σταθερής χρηματοδότησης με βάση τις καταθέσεις. Η Fitch αναμένει ότι ο τραπεζικός τομέας θα επωφεληθεί από την ανθεκτική οικονομική ανάπτυξη, τη βιώσιμη επιχειρηματική ανάπτυξη και τη σταδιακή ανάκαμψη στον τομέα της λιανικής.
• Σύνδεση Τράπεζας-Κράτους : Ένα παλαιότερο ζήτημα είναι η μοναδικά στενή σύνδεση μεταξύ του κράτους και των τραπεζών λόγω του μεγάλου μεριδίου των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων (DTCs) στο κεφάλαιο των τραπεζών (τέλη Ιουνίου 2025: 12 δισεκατομμύρια ευρώ ή 45% του κεφαλαίου κοινών μετοχών κατηγορίας 1). Οι DTCs παραμένουν μια ενδεχόμενη υποχρέωση για το κράτος, απούσα σε όλα τα άλλα μέλη της ευρωζώνης, παρά τα πρόσφατα σχέδια των τραπεζών να επιταχύνουν την απόσβεση των DTCs, κάτι που θα πρέπει να βοηθήσει στην ομαλοποίηση των κεφαλαιακών τους δομών. Επιπλέον, οι δημόσιες εγγυήσεις προς τις ανώτερες δόσεις του προγράμματος Ηρακλής, που στοχεύει στην επιτάχυνση της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο τραπεζικό σύστημα, ανέρχονται σε περίπου 18 δισεκατομμύρια ευρώ ή 8% του ΑΕΠ του 2025 στα τέλη Σεπτεμβρίου 2025.
• ESG – Διακυβέρνηση : Η Ελλάδα έχει βαθμολογίες συνάφειας ESG ‘5[+]’ για την Πολιτική Σταθερότητα και τα Δικαιώματα και για το Κράτος Δικαίου, την Ποιότητα των Θεσμών και των Ρυθμιστικών Αρχών και τον Έλεγχο της Διαφθοράς. Αυτές οι βαθμολογίες αντικατοπτρίζουν το υψηλό βάρος που έχουν οι Δείκτες Διακυβέρνησης της Παγκόσμιας Τράπεζας (WBGI) στο ιδιόκτητο Μοντέλο Αξιολόγησης Κυβερνητικού Κράτους (SRM) που διαθέτουν Η Ελλάδα έχει μέτρια κατάταξη WBGI στα 62,8, αντανακλώντας ένα πρόσφατο ιστορικό ειρηνικών πολιτικών μεταβάσεων, ένα μέτριο επίπεδο δικαιωμάτων συμμετοχής στην πολιτική διαδικασία, μέτριο θεσμικό δυναμικό, εδραιωμένο κράτος δικαίου και ένα μέτριο επίπεδο διαφθοράς.

Παράγοντες που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συλλογικά, να οδηγήσουν σε αρνητική αξιολόγηση/υποβάθμιση

• Δημόσια Οικονομικά: Σταθεροποίηση του χρέους της γενικής κυβέρνησης/ΑΕΠ, για παράδειγμα, λόγω διαρθρωτικής δημοσιονομικής χαλάρωσης ή υλοποίησης σημαντικών ενδεχόμενων υποχρεώσεων .
• Μακρο/Εξωτερικό: Ένα δυσμενές σοκ που θα επηρέαζε το μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό της Ελλάδας ή θα επιδείνωνε τις εξωτερικές ανισορροπίες.

Παράγοντες που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συλλογικά, να οδηγήσουν σε θετική αξιολόγηση/αναβάθμιση

• Δημόσια Οικονομικά: Περαιτέρω σημαντική μείωση του χρέους της γενικής κυβέρνησης/ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, λόγω των σημαντικών πρωτογενών πλεονασμάτων και της συνεχιζόμενης ανθεκτικής ανάπτυξης .
• Μακροοικονομικά: Βελτίωση του μεσοπρόθεσμου αναπτυξιακού δυναμικού και της απόδοσης, για παράδειγμα, λόγω υψηλότερων επενδύσεων ή εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων .