ΗΠΑ: Πώς αλλάζει τη βιομηχανία τροφίμων η… εποχή Ozempic

Στον απόηχο του πληθωρισμού που προκάλεσε η πανδημία όλοι θυμόμαστε το shrinkflation, την πρακτική της βιομηχανίας να μειώνει το περιεχόμενο στις συσκευασίες χωρίς αντίστοιχη μείωση της τιμής. Ακόμη, όμως, και τώρα, που οι αυξήσεις τιμών έχουν επιβραδυνθεί, οι συσκευασίες εξακολουθούν να συρρικνώνονται στις ΗΠΑ. Και τελικά η χώρα ζει το… ανορθόδοξο! Στη χώρα που είναι γνωστή για τις υπερμεγέθεις συσκευασίες στα τρόφιμα και τις king size μερίδες φαγητού, όλα αυτά πλέον μικραίνουν, λόγω των περιορισμένων προϋπολογισμών των καταναλωτών, της αυξανόμενης διάδοσης των φαρμάκων για την απώλεια βάρους, αλλά και των εταιρικών πρακτικών με στόχο τα μεγαλύτερα κέρδη.

Η Coca-Cola στρέφεται προς τα «μίνι κουτάκια» των 212,6 γραμμαρίων και σχεδιάζει να τις στείλει σε μίνι μάρκετ το 2026, όπου θα πωλούνται μεμονωμένα στην τιμή των 1,29 δολαρίων η μία, σύμφωνα με το Business Insider. Η Pepsi συρρικνώνει τις συσκευασίες των σνακ της, σε μια προσπάθεια να προσελκύσει τους καταναλωτές που προσέχουν το ποροφόλι και τις θερμίδες τους, ενώ εταιρείες καταναλωτικών προϊόντων όπως η Utz Brands και η Mondelēz πειραματίζονται με τα μεγέθη και αυξάνουν τις προσφορές τους στη μικρότερη κλίμακα.

Οπως παρατηρεί ο Neil Saunders, αναλυτής λιανικής και διευθύνων σύμβουλος της GlobalData, ο αμερικανός καταναλωτής δεν έχει πάψει να αγαπά την υπερβολή και τις τεράστιες μερίδες φαγητού, «αλλά, από την άλλη πλευρά, υπάρχει μια πιο λιτή νοοτροπία όσον αφορά τα χρήματα και τις θερμίδες, και η αγορά έχει αλλάξει λίγο για να εξυπηρετήσει αυτή την αγορά».

Μειώνουν δαπάνες και ποσότητες

Τα καταναλωτικά budgets είναι όλο και πιο περιορισμένα. Το συνολικό χρέος των πιστωτικών καρτών είναι κοντά σε ιστορικά υψηλά και ενώ τα νοικοκυριά στο σύνολό τους κατάφεραν να διατηρήσουν τις δαπάνες τους παρά τις πιέσεις από τον πληθωρισμό και την ανησυχητική κατάσταση στην αγορά εργασίας, πολλοί έχουν αρχίσει να αναζητούν τρόπους για να μειώσουν τις δαπάνες τους.

«Υπάρχει ένα ολόκληρο τμήμα του πληθυσμού που αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες και ο προϋπολογισμός για τα τρόφιμα είναι ο πρώτος στόχος για περικοπές», λέει ο Rick Miller, συνεργάτης της εταιρείας ανάλυσης δεδομένων Big Chalk Analytics. Και είναι λογικό: μπορούμε να ελιχθούμε όσον αφορά τις δαπάνες σούπερ μάρκετ ή το φαγητό εκτός σπιτιού, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να μειώσουμε το ενοίκιο ή τη δόση του στεγαστικού.

Μια έρευνα που διεξήχθη την πρώτη εβδομάδα του Ιουνίου από την Big Chalk Analytics σε 4.500 αμερικανούς καταναλωτές έδειξε ότι περισσότεροι από τους μισούς  σκοπεύουν να μειώσουν τις δαπάνες τους στο σούπερ μάρκετ κατά το υπόλοιπο του 2025. Μια τακτική που χρησιμοποιούν οι καταναλωτές με περιορισμένα οικονομικά μέσα είναι να αγοράζουν μικρότερα και, ως εκ τούτου, φθηνότερα πακέτα. Ίσως κάποιος να διστάζει να ξοδέψει 8 δολάρια για ένα κανονικό πακέτο από τα αγαπημένα του μπισκότα, αλλά θα δώσει 2 δολάρια για ένα μικρότερο μέγεθος και θα κάνει ένα μικρό δώρο στον εαυτό του. Από την πλευρά τους, οι εταιρείες προσπαθούν να ικανοποιήσουν τη ζήτηση για μικρότερες επιλογές.

Η αλήθεια είναι ότι αγοράζοντας μεγάλες συσκευασίες το κέρδος ανά μονάδα προϊόντος είναι μεγαλύτερο. Ομως, η αγορά της συσκευασίας των 24 τεμαχίων αντί της συσκευασίας των 2 τεμαχίων απαιτεί μεγαλύτερη αρχική δαπάνη. Για τους καταναλωτές που αντιμετωπίζουν οικονομική δυσκολία, η τιμή που έχει πραγματικά σημασία είναι αυτή που βλέπουν στο ταμείο, και όχι το κόστος ανά μονάδα.

Το Ozempic

Η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση για την υγεία και η αυξανόμενη χρήση φαρμάκων GLP-1 για την απώλεια βάρους έχουν επίσης συμβάλει στη μείωση των μερίδων και των συσκευασιών των τροφίμων και στην εποχή του Ozempic, η μικρή ποσότητα μπορεί να είναι το μόνο που μπορούν να φάνε σε ένα γεύμα.

Τα φάρμακα GLP-1 στέλνουν σήμα στον εγκέφαλο ότι το στομάχι χόρτασε πιο γρήγορα και επιβραδύνουν την κένωση του στομάχου, πράγμα που σημαίνει ότι «χορταίνετε με μικρότερες μερίδες, αλλά και πεινάτε λιγότερο συχνά», εξηγεί ο Morgan Dickison, διαιτολόγος στο Weill Cornell Medicine. Οι άνθρωποι που βιώνουν παρενέργειες, συγκεκριμένα ναυτία, όταν αρχίζουν να παίρνουν τα φάρμακα, μπορεί να καταναλώνουν ιδιαίτερα μικρές μερίδες. Και με την πάροδο του χρόνου, τα φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν το τι θέλουν να τρώνε οι άνθρωποι γενικά. «Είναι σχεδόν σαν να μειώνεται το ενδιαφέρον για το φαγητό γενικά για πολλούς ανθρώπους, και μερικά από αυτά τα πολύ νόστιμα τρόφιμα απλά δεν τους ενδιαφέρουν πια», λέει.

«Το 10% του πληθυσμού των ΗΠΑ λαμβάνει κάποια μορφή GLP-1», λέει ο Rob Holston, επικεφαλής του τομέα καταναλωτικών προϊόντων της EY για την παγκόσμια αγορά και την Αμερική. «Οι πελάτες μας αλλάζουν τις στρατηγικές και τις συμπεριφορές τους σε σχέση με αυτό».

Οι άνθρωποι που δεν λαμβάνουν GLP-1 εξετάζουν επίσης πιο προσεκτικά τι καταναλώνουν, συμπεριλαμβανομένων των μερίδων. Οι καταναλωτές αγοράζουν αλκοόλ σε μικρότερες συσκευασίες και ποσότητες, εν μέρει για να εξοικονομήσουν χρήματα, αλλά και για να μειώσουν συνολικά την κατανάλωση αλκοόλ.

Ετσι, είναι ενδεικτικό ότι η Mondelēz ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα επιδιώξει να επεκτείνει την προσφορά προϊόντων χωρίς ζάχαρη και γλουτένη στα μπισκότα της προκειμένου να προσελκύσει τους καταναλωτές που ενδιαφέρονται για την υγεία τους.

Κέρδος για τις επιχειρήσεις

Και μπορεί από μόνης της η μεταστροφή στις καταναλωτικές συνήθειες να κάνει καλό στο πορτοφόλι και στη σιλουέτα των καταναλωτών, όμως, σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για κάποια… στροφή των επιχειρήσεων προς τον αλτρουισμό. Αντιθέτως: τα κέρδη των εμπορικών σημάτων συχνά αυξάνονται από την προσφορά μικρότερων μερίδων.

Το γεγονός ότι οι καταναλωτές προτιμούν τα μικρότερα μεγέθη τροφίμων δεν είναι καθόλου κακό για τη βιομηχανία τροφίμων, καθώς τα περιθώρια κέρδους τείνουν να είναι υψηλότερα για τις μικρότερες συσκευασίες.

Σε τηλεδιασκέψεις για τα οικονομικά αποτελέσματα, πολλές εταιρείες συσκευασμένων τροφίμων έχουν αναφερθεί στη δυνατότητα να αυξήσουν τις τιμές, ακόμη και αν ο όγκος των πωλήσεων δεν αυξάνεται. Και ένας τρόπος για να το επιτύχουν αυτό είναι να προσφέρουν μικρότερες συσκευασίες και να χρεώνουν λίγο λιγότερο για αυτές, αλλά όχι όσο λιγότερο θα μπορούσαν, ή ακόμη και να διατηρήσουν την τιμή στα ίδια επίπεδα.

Αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο για τη φήμη των brands. Αυτός, άλλωστε, είναι ο λόγος για τον οποίο υπήρξε τέτοια αντίδραση την περίοδο του shrinkflation.

«Αν γίνει λάθος, καταστρέφει το εμπορικό σήμα», λέει ο Holston της ΕΥ. Αν οι καταναλωτές πιεστούν υπερβολικά, θα στραφούν σε φθηνότερα προϊόντα ή σε προϊόντα no name, και όταν αυτό συμβεί, συνήθως δεν επιστρέφουν.